PCI Express wordt nieuwe busstandaard
Die kaarten verdwijnen in de toekomst wellicht. De computerindustrie maakt zich sterk voor een kleiner bussysteem onder de noemer PCI Express. Laptops werken al met zogenoemde Pcmcia-uitbreidingskaarten, maar voor bureaucomputers zou iets dergelijks ook ontwikkeld kunnen worden. Toegegeven: het is allemaal nog een beetje speculatief. De ontwikkeling van PCI Express heeft in eerste instantie vooral te maken met de beperkingen van de huidige PCI-standaard. De PCI (Peripheral Component Interconnect)-bus heeft weliswaar tien jaar lang goede diensten bewezen, maar lijkt aan het eind van zijn Latijn gekomen. Aanvankelijk had de PCI-bus belangrijke voordelen boven de toenmalige bussystemen. Menig Windows-gebruiker herinnert zich wellicht hoe hij tien jaar terug nog zat te knoeien met ‘interrupt requests’ (IRQ) om uitbreidingskaarten aan de praat te krijgen, maar bij PCI konden deze communicatielijnen tussen de processor en de uitbreidingskaart voor het eerst gedeeld worden. Ook konden de kaarten onafhankelijk van de processor functioneren, waardoor deze minder belast werd. In 1994 was de busoorlog dan ook min of meer gestreden met PCI als winnaar. Maar met de komst van RAID-systemen en Gigabit Ethernet is PCI achterop geraakt. De maximale bandbreedte van 133 MB/s is onvoldoende. Ook aanpassingen aan het moederbord helpen niet veel meer. Om die reden doken de laatste jaren al allerlei nieuwe PCI-standaarden op, waaronder NGIO en InfiniBand. De derde generatie PCI - 3GIO of PCI Express - ondersteunt bandbreedtes van 2,5 tot 80 Gbps. Ook is al rekening gehouden met processorsnelheden van 10 GHz en hoger. PCI Express vergt ook veel minder aansluitingen op het moederbord dan de huidige PCI-bus. Dat komt omdat PCI Express geen parallelle, maar een seriële architectuur heeft. Een moederbord met zes PCI-sleuven vergt nu zo’n duizend verbindingen op het moederbord, bij PCI Express zou in dat geval kunnen worden volstaan met hooguit vierhonderd verbindingen. PCI Express zal niet alleen voor pc’s worden geïntroduceerd, maar ook voor laptops. Daar nemen twee kleine uitbreidingskaarten genaamd New Card de ruimte van de huidige (Pcmcia-) Cardbus in. Sommige fabrikanten overwegen uitbreidingssleuven voor de New Card in bureaucomputers in te bouwen zodat veel kleinere pc’s ontwikkeld kunnen worden. De meeste fabrikanten zullen de huidige PCI-sleuven echter niet meteen uit hun pc’s slopen. Ter overbrugging zullen eerst pc’s op de markt verschijnen met zowel oude als nieuwe PCI-sleuven. Wel belooft PCI Express gebruikersvriendelijker te worden dan de oude bus. De pc-kast hoeft straks niet meer open geschroefd te worden. Kaarten kunnen straks zo in de pc geschoven worden, net zoals dat kan met een videoband in een videorecorder. Intel biedt al ondersteuning voor PCI Express in zijn Grantsdale-chipset. Ook heeft het bedrijf PCI Express-chipsets voor servers en werkstations gedemonstreerd onder de noemers Lindenhurst en Tumwater. Concrete producten worden echter niet voor de tweede helft van 2004 verwacht. Bovendien moeten nog enkele problemen opgelost worden. PCI Express is bijvoorbeeld niet specifiek voor grafische kaarten ontworpen. Die hebben maximaal 75 watt aan stroom nodig en daarvoor zijn nieuwe koelmethodes vereist. Maar de grafische industrie kan de technologie moeilijk negeren omdat PCI Express veel betere prestaties levert dan de huidige AGP standaard. De verwachting is dan ook dat PCI Express als standaard snel geaccepteerd zal worden. Behalve Intel maken ook Dell, Sun, IBM en HP zich sterk voor de standaard. Sommige van deze bedrijven hebben zich inmiddels verenigd in de PCI Special Interest Group (PCI-SIG). Ook Microsoft is van de partij. Het bedrijf gaat PCI Express ondersteunen in Longhorn, de opvolger van Windows XP.