Potplanten vinden zelfstandig hun weg

“Een verkoper kan een opdracht invoeren, bijvoorbeeld ‘klant X wil over een half uur een mengsel van 200 planten in zeven kleuren met allemaal evenveel bloemen’, en dan staat dat ook een half uur later op het inpakstation”, zegt verkoopconsultant Bas van Eerdt van WPS Hortisystems. “Met een handmatige aanpak is dat niet te doen.” Zijn bedrijf leverde tot zo’n anderhalf jaar geleden vooral systemen die het vervoer van potplanten in diverse kwekerijen in het Westland mechaniseren. Maar inmiddels mag het bedrijf zich system integrator noemen in de IT-betekenis van dat woord. Met een door vaste partner Grow Technology ontwikkeld softwaresysteem en RFID-technologie heeft WPS Horti Systems inmiddels bij 25 kwekers een met Rijnplant vergelijkbaar orderpicksysteem neergezet: het Plant Order Systeem (POS).

Vraag uit de branche
De glastuinbouwers kwamen een paar jaar geleden zelf met de vraag iets te bedenken voor de laatste fase van de teelt. Van Eerdt: “Tachtig procent van hun werk zat in de laatste week dat de planten op de kwekerij staan: sorteren, opsplitsen van batches die in de kwekerij bij elkaar horen, verdelen in groepen van planten met gelijke eigenschappen en dat weer samenbrengen in orders.” WPS experimenteerde. Oplossingen zoals kleine PLC-gestuurde transportbanden waarbij met de hand opdrachten moesten worden ingevoerd, bleken de druk ietwat te verlichten, maar met een miljoen plantverplaatsingen in een week, zoals bij Rijnplant, bleek dat niet beheersbaar. Besturing door pc’s die automatisch transportopdrachten genereerden bleek ook geen oplossing, omdat de tellingen foutgevoelig worden. “Als je geen hardwarematige detectie hebt en er gaat één keer ergens iets fout, krijg je een situatie waarin alles fout gaat lopen. En je zit in deze branche zo dicht op je klanten dat op het moment dat er iets misgaat er binnen een half uur een klant voor de deur staat. Maar die borging is met RFID-tags wel te realiseren.”
In tegenstelling tot de meeste orderpicksystemen is dit systeem afgestemd op de natuurlijke grilligheden die planten nu eenmaal eigen zijn. De een groeit tóch iets harder dan de ander, het aantal bloemen verschilt en sommige bloeien eerder en beter dan andere. Het POS houdt die variatie in de gaten en laat de verkoper direct zien hoeveel variatie er in die eigenschappen te verwachten is bij een grotere order, omdat het precies van ieder individuele plant weet welk ras hij heeft, hoe hoog hij is, welke kleur de bloemen hebben en hoeveel dat er zijn. Het systeem selecteert de planten zo dicht mogelijk bij de opgegeven specificaties. Als er niet voldoende planten van 50 á 51 centimeter zijn, wordt het selectiecriterium verruimd tot 49,5 - 51,5 centimeter.

Zelfcorrectie
Bij binnenkomst van de planten uit de teelt worden bij Rijnplant, dat vooral Anthuriums kweekt, de planten schoongemaakt en op een blauwe drager gezet met daarin een eenvoudige RFID-chip. Het nummer in de chip wordt gekoppeld aan het ras en vervolgens wordt een digitale foto van de plant gemaakt. Software onderscheidt de bloemenkleur van de groene bladeren en slaat die gegevens ook meteen op. Daarna worden de planten automatisch op een plek gezet waar ruimte vrij is. “We hebben er bij Rijnplant voor gekozen de planten op een willekeurige plek te zetten”, zegt Van Eerdt.” Pas op het moment van de orderverzameling komen de gevraagde planten op het inpakstation bij elkaar te staan. Intussen groeit de plant in zijn laatste week in de kwekerij natuurlijk gewoon door; ook het water geven wordt door het systeem afgehandeld en geregistreerd. Per soort kan worden ingesteld hoe vaak hij water krijgt en wanneer het eventueel opnieuw tijd is voor een fotosessie.
Een essentiële eigenschap van het systeem is dat het zichzelf corrigeert. “Op het moment dat er iets gebeurt dat je niet verwacht, verzint het systeem zelf een oplossing. Bijvoorbeeld een nieuwe plant met precies dezelfde eigenschappen sturen.” Van Eerdt laat ook zien wat er gebeurt als een plant handmatig naar de andere bewegende band wordt verplaatst; hij vindt alsnog zijn weg naar zijn bestemming.
Omdat er altijd een realtime overzicht is van de voorraad, kan er specifieker gesorteerd worden. De afnemers zijn daardoor verzekerd van een constantere kwaliteit dan voorheen. Bij Rijnplant is ook de gemiddelde prijs per plant omhoog gegaan, omdat er geen ‘gaten’ meer vallen in de orders die met andere planten gevuld worden waar het bedrijf meer geld voor zou hebben kunnen vragen. Niet onvermeld mag blijven dat het systeem ook een aantal fte’s heeft uitgespaard.
Van Eerdt kijkt inmiddels vooruit. “We zijn druk doende met chips op de pot. De idee is dat er bij de oppotmachine een tag op de pot wordt geplakt en de plant in de hele cyclus wordt gevolgd. Dan kan er aan het eind van het verhaal worden gezegd hoeveel kosten een plant ‘gemaakt’ heeft, bijvoorbeeld aan verwarmingskosten. Als een nieuwe soort mooi bloeit, maar drie weken langer in de kweek moet staan, kun je op basis van die gegevens beslissen of je er mee door moet gaan.” Ook wordt nagedacht over een systeem waarmee de groei van planten is te voorspellen.