Psychiaters laten landelijke databank naar eigen specificatie bouwen
De software moet centraal draaien volgens het ASP-model (Application Service Provider). “Je wilt af van systeembeheer door de individuele psychiater”, zegt Ferry van Elven, projectleider bij de Orde van Medisch Specialisten. Omdat de software op afstand draait, kan de beheerder vrij eenvoudig de laatste richtlijnen en protocollen inbouwen voor heel psychiatrisch Nederland. Van Elven is door de psychiaters ingehuurd om de opbouw van het systeem te verzorgen. Hij heeft zestien jaar ervaring in de zorg-ICT. Medio jaren tachtig introduceerde hij, met geld van een zorgverzekeraar, bij honderden huisartsen in de Delfland-regio MSX- computers met Viditel. Anno 2002 kunnen psychiaters en huisartsen op ICT-gebied veel van elkaar leren, meent hij: “Huisartsen worden overweldigd door nieuwe taken. Dat wordt ondoenlijk zonder computers. Huis-dokters zijn tien jaar geleden begonnen met kwaliteitsbeleid, zonder ICT. Psychiaters willen dat nu, met ICT. Het ASP-model zou overigens ook een uitkomst voor huisartsen zijn. Ook daar bezwijkt men onder systeembeheer. Het ASP-model voorkomt dat psychiaters in de valkuilen stappen waar de huisartsen nu proberen uit te kruipen.” Elektronisch dossier Met het nieuwe systeem kunnen psychiaters zowel symptomen, diagnose, medicatie, behandelplan en ziekteverloop vastleggen. “Dit wordt het elektronische dossier voor psychiaters in GGZ-instellingen”, verwacht Van Elven. De programmatuur is interactief met psychiaters ontwikkeld, via internet. Medio 2001 is begonnen met specificaties op een website; via een discussieforum gaf de beroepsgroep commentaar en lanceerde men ideeën. Inmiddels is een prototype in de lucht, gebouwd met Clarion/RAD, door ICT-link in ’s Gravesande. In september komt versie twee die ook agendering, financiële administratie en ingebouwde richtlijnen biedt, alles via een beveiligde ASP-verbinding. Eind 2002 moet alles landelijk in de lucht zijn, inclusief beveiliging. Feedback Het programma geeft dan ook feedback over kwaliteit van de behandeling: past de psychiater wel op correcte wijze de diverse protocollen en richtlijnen toe? Die bestaan voor nogal wat psychiatrische aandoeningen en hun behandelingen, zoals schizofrenie, elektroshock, ADHD of angststoornissen. “Hoe bouw je medicatie af, wanneer verhoog je een dosering?”, zegt psychiater Pim Agtereek. “Bestofte boekjes blijven te vaak in de boekenkast.” Hij vindt medicatiebewaking via software een enorm voordeel: “Dit systeem geeft signalen als een depressie mogelijk wordt veroorzaakt door conflicterende geneesmiddelen. Psychofarmaca zijn in potentie gevaarlijk. Ze kunnen botsen met elkaar en met andere stoffen. Eén grapefruit kan Valium in je bloedspiegel een factor 50 tot 100 verhogen. Geen enkele psychiater kan al die interacties overzien.” Met de software kan men online bij huisarts, apotheek of collega ook opvragen welke geneesmiddelen de patiënt gebruikt. Daarnaast zal de software beslissingsondersteuning geven, onder andere als een geneesmiddel teveel bijwerkingen geeft, of juist geen effect. “Bij 10 procent van de patiënten worden psychofarmaca te snel afgebroken. Een signaal vanuit de software is dan handig. En zijn er bijwerkingen, dan is er een alert als je toch de dosering wilt verhogen.” Bovendien ondersteunt het systeem de beoordeling van het effect van de behandeling, zegt Agtereek: “Je voert het aantal paniekaanvallen of de mate van eetlustvermindering in. Na drie maanden meet je het resultaat van je behandeling. Zo wordt de psychiatrie een meer concreet vak. Je kunt je eigen resultaten met die van collega’s vergelijken.” Alle psychiatrische gegevens worden opgeslagen in één centrale landelijke databank. Het gaat om nogal gevoelige gegevens. De databank is daarom volgens Van Elvens collega Theo Verheijden ‘een digitale bunker, zeer grondig beveiligd’. “Van Nictiz verwachten wij overigens nog wel specificaties voor beveiligingseisen, applicatieopbouw en netwerk. Als Nictiz dat niet aanreikt, blijft het steken”, zegt Verheijden. Nog onduidelijk is wie de ASP-beheersorganisatie gaat vormen. Immers, de patiëntgegevens moeten zorgvuldig bewaard worden, terwijl nieuwe richtlijnen en protocollen snel in een database moeten komen. Van Elven denkt aan beheer via de Zorgringen, door ICT ondersteunde regionale samenwerkingsverbanden van de Orde van Medisch Specialisten. “We onderzoeken nu wie dat moet financieren”, zegt Van Elven. “Als het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport verstandig is, maakt men dit systeem intellectueel eigendom van de psychiaters zelf. Vervolgens geef je die groep een extra honorering voor kwaliteitsbeleid, en daar betaal je dit systeem van.” De software wil hij exploiteren via een niet-commercieel model. “Geef psychiaters een extra beloning als ze een hogere kwaliteit zichtbaar kunnen maken. Dan betaalt dit zichzelf.” Voor de bouw is bij diverse zorg-ICT-leveranciers een offerte aangevraagd, maar men vroeg teveel, zegt Van Elven: “Commerciële leveranciers zijn nooit aan deze markt begonnen, omdat die een kortetermijnvisie hebben. Voor puur winstbejag is dit een te kleine beroepsgroep. Toch gaat het met tweeduizend psychiaters om de grootste medischspecialistische categorie. Nu wilde men mastodontentechnologie uitrollen. Wij bouwen dit landelijke systeem voor het bedrag dat men allen al vraagt voor consultancy.” Collega Verheijden beaamt dat: “Men vraagt vele miljoenen, terwijl ik uit mijn ERP-ervaring weet dat men er vierkant naast zit”. Volgens het duo zal het systeem nog geen 4000 euro jaarlijks per psychiater kosten. Die prijs kan volgens Van Elven nog sterk omlaag als de gehele beroepsgroep zich aansluit.