Salary Survey - Zelf doen, zelf leren

Zo houd ik bijvoorbeeld ook teletekst goed in de gaten. Nieuws is voor mij een passie, die thuis maar net gedoogd wordt.”
De bestuurlijk informatiekundige, ex-applicatieontwikkelaar en voormalig universitair docent Misseyer vindt zo’n innige relatie met internet ook voor bedrijven nuttig, om het kennisniveau van de medewerkers op peil te houden. De Ordina-consultant probeert daarom de informatiemechanismen die op internet populair zijn, zoals wiki’s en contactnetwerken, bij bedrijven te introduceren als nuttige instrumenten. “Een bedrijf kan met een wiki beter de zakelijke informatie ontsluiten. Wanneer je bijvoorbeeld bij het schrijven van een analyse eerst een wiki plaatst, krijg je het commentaar van collega’s en vakgenoten al in een vroeg stadium in plaats van achteraf, als de tekst al af is.”
Naast klassieke cursussen met een trainer en een programma, ziet Misseyer bij bedrijven stijgende kansen voor groepen specialisten en generalisten die elkaar via wiki’s bijscholen. “Het gezamenlijk schrijven voorkomt dat mailtjes onbeantwoord blijven en documenten heen en weer worden ge-e-maild. Rapporten verdwijnen ongelezen in een la, zo’n wiki is voor iedereen in de organisatie toegankelijk.”
Trage vaktijdschriften
Er zijn meer leerinstrumenten dan alleen internet en gesprekken met collega’s. IT’ers lezen uiteraard vaktijdschriften en boeken. “De innovatie in de IT gaat echter snel en informatie verschijnt het eerst op internet.” Zo verklaart André van der Meer, sinds een halfjaar internationaal consultant bij HP, waarom ook hij veel op internet te vinden is. HP’s intranet is daarop een nuttige aanvulling, zegt hij. “Beide bevatten veel kennis en informatie die maar nauwelijks in boeken of tijdschriften is te vinden.”
Van der Meer, voormalig hoofd van de IT-afdeling van de Tweede Kamer, volgt intensief nieuwsberichten over ‘shared service centres’. Hiervoor houdt hij websites in de gaten van de grote adviesbureaus en in het onderwerp gespecialiseerde
webpagina’s. “De allereerste publicaties over dit onderwerp zijn nog maar net verschenen.”
Naast het raadplegen van internet blijkt het leren uit de praktijk een aangename leerschool. Van der Meer: “Na twintig jaar management is deze periode als consultant een belangrijke investering in mijn eigen kennis. Om tot in detail te horen over de bedrijfsprocessen en besluitvorming van grote bedrijven, dat verrijkt me.”
Luisteren is zilver, zelf proberen is goud, vindt Carlo Bankers, IT-beheerder bij AAC-Cosmos. Hij noemt het de enige manier om op de hoogte te blijven van de nieuwste hard- en software. “Ik heb geen keuze. We verkopen onze klanten de meest recente hard- en software, en ik kan bij hen onmogelijk aankomen zonder die ooit gezien te hebben. Dus moet ik spelen met die applicaties. Ik moet kunnen rondklikken om te ontdekken hoe het eruitziet, waar de opties staan en om te ontdekken wat de nieuwe mogelijkheden zijn. Alleen zo maak ik het me eigen.”
Praktijkcursus
Net als Van der Meer vindt Bankers een verandering van carrière een prettige manier om te leren. De afgelopen negen jaar werkte hij als implementator: “pakketje onder de arm en naar de klanten toe om het te installeren.” Het beheer ervan is een heel andere activiteit, al helpt het Bankers enorm dat hij de applicaties goed kent. “Beheer is een lastig proces. Je moet het proces en de standaarden goed doorgronden, anders komen eventuele fouten in de aanpak steeds weer terug.”
Bankers is weliswaar een gretig afnemer van cursussen, maar kan zich er maar weinig herinneren die hem een dergelijk praktische ervaring gaven. SClB“Toen de PDA werd geïntroduceerd, heb ik er een cursus voor gedaan, bijvoorbeeld om te leren hoe je ze aansluit op e-mailservers en hoe je ze synchroniseert. Het blijft echter erg basale kennis. Het beste vind ik het om zelf met zo’n ding te experimenteren.”
Net zo stellig is ook EMC’s technologiedeskundige Tim Dumas. “De beste informatiebron is de praktijk.” Toch volgt ook hij, net als Bankers, geregeld cursussen. “Ik bekijk per onderwerp of een cursus efficiënt is. Zo’n zeer gestructureerd proces kost veel tijd en in de praktijk komen er altijd vragen waarop geen enkele cursus je voorbereidt.”
Certificaten
EMC vereist van sommige medewerkers dat ze beschikken over de nodige certificaten. Dumas vind het prima: “Ik ken collega’s die er moeite mee hebben steeds weer zo’n certificaat te moeten halen. Wat moet, dat weigeren ze. Ik vind het gewoon interessant.”
Dumas, afgestudeerd in Groningen als theoretisch computerwetenschapper, maakt iedere week tijd vrij voor het bijhouden van zijn IT-kennis. De drang om bij te blijven, blijkt zelfs een motief om bij EMC te werken. “De grootte van een bedrijf en de mate van innovatie bepalen of je voldoende kans krijgt met nieuwe technologieën te werken. Hier zie ik voldoende nieuwe producten en technologieën, en mijn werk biedt me de kans om te bedenken hoe al die producten zijn in te zetten om problemen van bedrijven op te lossen.”
De recente overname door EMC van beveiligingsoftwarefabrikant RSA geeft Dumas de kans zich op dit terrein bij te scholen. “Ik heb altijd al meer willen weten van IT-security. Dus nu wordt ik hier een ‘security champion’.”
Totaalplaatje
Dat cursussen bij IT’ers weinig populair zijn, merken ook de opleidingsinstituten. Henk Keller, mededirecteur van ICT-opleider AT Computing, dat trainingen aanbiedt voor programmeertalen, Unix en Linux: “We denken al een paar jaar de diepste dip gehad te hebben, maar de vraag daalt nog steeds.”
Hij bestrijdt dat IT’ers het wel afkunnen met zoeken op internet of e-learning. Tenzij je weet wat je zoekt, is het op internet heel moeilijk om iets te vinden, werpt hij tegen. Internet levert alleen heel specifieke antwoorden, biedt over een onderwerp geen globale indruk en vermeldt evenmin alle andere belangrijke aspecten. “Het kost waarschijnlijk meer tijd een goed antwoord te vinden op internet dan het volgen van een cursus.”
Een goede cursus levert volgens Keller structuur en een totaalplaatje. “Had ik deze driedaagse training eerder gehad, dan had een bepaalde klus mij het afgelopen jaar een maand werk minder gekost”, krijgen de trainers van AT regelmatig te horen.
Over e-learning hoort Keller van zijn cursisten dat het weinig effectief is. Ze missen de gesprekken met medecursisten, zegt hij. “Van een goede cursus herinner je altijd de docent, en niet het programma.”


Terug naar de universiteit
Na drie jaar bij Accenture en Webarchitects, keerde automatiseerder Erald Kulk in 2005 terug naar de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij begon met een promotieonderzoek, een onderdeel van IT-professor Verhoef’s Jacquard project Exploring Quantifiable Information Technology Yields. “Dat doe ik omdat het zeer interessant is. Het is vernieuwend onderzoek op het raakvlak van wiskunde, economie en IT en dat sluit goed aan op mijn eerdere studies, bedrijfswiskunde en informatica.”
Het promotieonderzoek vergroot tevens de IT-marktwaarde van Kulk, beaamt hij. De studie levert veel nieuwe kennis op en hij gaat ervan uit dat dit een positieve invloed heeft op zijn verdere loopbaan. “Promoveren is wat carrière betreft een zinnige stap.”
“Werkzaam als IT’er volgde ik wel cursussen, maar het is onvergelijkbaar met vier jaar promotieonderzoek. De tijd die ik nu heb om na te denken, leidt tot meer mogelijkheden tot kennisverdieping. Het moet ook leiden tot nieuwe kennis.”
Kulk betwijfelt of promoveren voor meer IT’ers een zinnige mogelijkheid is om hun kennis te vergroten. “Je moet je wel vier jaar in een onderwerp vast willen bijten. Het werk is echter individueler dan het bedrijfsleven. Binnen een promotie heb je de wetenschap als klant. Die vraagt niet iedere dag per telefoon naar de voortgang. Vind je dat leuk, dan is het zeker de moeite waard.”