TechnoPartner moet innovatiemotor op gang krijgen

Welke instrumenten heeft u nog meer ter beschikking? "We voeren het programma Kennisexploitatie uit. Daarbij faciliteren we de kennisoverdracht van kennisinstellingen en grote bedrijven naar technostarters. Verder is het borgstellingkrediet erg belangrijk. Daarbij staat de overheid gedeeltelijk garant voor een lening die door een bank wordt verstrekt. Een verschil met vroeger is dat de bank de technologische aspecten van het businessplan van het kredietvragende bedrijf niet meer hoeft te beoordelen. Dat doen wij. Als het businessplan akkoord is, krijgt het bedrijf het TechnoPartner-label waar de garantiestelling automatisch uit voortvloeit. Vorig jaar hebben we voor ruim 20 bedrijven borgstellingen geregeld voor leningen van gemiddeld 400.000 euro." Heeft TechnoPartner concrete doelen? "In 2010 moet het bruto nationale product zijn verdubbeld. Nee, grapje. Ons doel is mensen ervan bewust te maken dat een bedrijf beginnen een normale optie is. De achtergrond is economisch: het Nederlandse bedrijfsleven verjongt te weinig. Kijk bijvoorbeeld naar de samenstelling van de beursindices. Dan zie je dat in de Verenigde Staten sinds de tweede wereldoorlog bijna de hele Dow Jones Industrials vernieuwd is. In de Europese indices zie je veel minder wijzigingen, terwijl in Nederland in de AEX maar drie nieuwe bedrijven zijn binnengekomen: ASML, ASMI en Endemol. We hebben dringend behoefte aan snelle groeiers." De overheid stimuleert het ontstaan van nieuwe bedrijven al erg lang. In de jaren tachtig liep er een Postbus 51-spotje ‘Onderneem het maar’ en sindsdien zijn jaarlijks duizenden nieuwe bedrijven gestart. Is het probleem niet dat er te veel bedrijfsbeëindigingen zijn en er te weinig bedrijven succesvol worden? Met andere woorden: kan de overheid potentiële ondernemers niet beter manen zich goed voor te bereiden? "We komen van ver. In de jaren zeventig was het nog normaal dat iedere schoolverlater automatisch een uitkering kreeg. Een bètaopleiding beginnen deed je niet. Als je ondernemer wilde worden, was je een loser. We zeggen nu: het is goed om voor jezelf te zorgen. We zeggen niet dat het risicoloos is, maar we willen af van het automatisme dat hoogopgeleiden bij Shell of de overheid gaan werken." Zijn er streefcijfers? "Bij benadering zijn er de laatste jaren ongeveer 1200 technostarters per jaar opgericht. Dat zijn schattingen van het Economisch Instituut Midden- en Kleinbedrijf. Kortom, er bestaan zo’n 6000 technostarters jonger dan 5 jaar oud. Die groep moet in 2010 zijn gegroeid tot 8500. De werkgelegenheid bij deze bedrijven moet oplopen van 10.000 naar 14.000 arbeidsplaatsen. De omzet moet stijgen van 1,3 miljard euro in 2003 naar 2,6 miljard in 2010. Bij een half miljard van die groei wil TechnoPartner aantoonbaar een rol hebben gespeeld." Wat is uw eigen achtergrond? Heeft de directeur van TechnoPartner ervaring met het starten van bedrijven? "Ik heb diverse bedrijven opgericht van waaruit ik opereerde als interim manager en consultant. Daar heb ik veel van geleerd. Bijvoorbeeld dat de overheid mij informatie vroeg omdat ze die moest vragen, niet omdat ze er iets mee deed. Dat ik BTW moest betalen terwijl mijn factuur nog niet betaald was. Ik heb geleerd dat we respect moeten hebben voor mensen die het desondanks toch proberen." Wat heeft u gedaan met die ervaringen? "Die koppel ik terug naar EZ. Het beste wat de overheid kan doen is jonge bedrijven de eerste vijf jaar van hun bestaan bij allerlei wetgeving ontzien. Dat is nog belangrijker dan subsidies verstrekken. Een belangrijke financieringsbron is leverancierskrediet. Het uitstellen van de BTW-inning komt op hetzelfde neer. Ik weet zeker dat dat geld wordt terugverdiend." TechnoPartner verstrekt leningen voor seed capital aan venture capital-bedrijven. Is dat ook niet een vorm van marktverstoring? Gedurende de tijd dat het geld boven de markt hing werd er minder geïnvesteerd dan daarvoor. "Het duurde inderdaad te lang voordat het geld vrij kwam." Het is mogelijk dat er geld gaat naar bedrijven die anders ook financiering zouden krijgen. Tegelijkertijd wordt deelnemen in die bedrijven duurder voor financiers die niet profiteren van de TechnoPartner-leningen. "Het probleem was dat er jaar na jaar amper geld naar technostarters ging. Steeds dachten we dat de markt zou herstellen, maar het gebeurde niet. Ook deed Nederland het in internationaal opzicht slecht. Met de Seed-faciliteit hebben we fondsen van particuliere investeerders kunnen losmaken. De motor komt weer op gang." Welke criteria zijn voor de financiers gehanteerd? "We hebben de aanvragen geanalyseerd en de fondsplannen door een adviescommissie laten beoordelen. Er is onder meer gekeken naar de ervaring van de fondsmanagers en de mate van begeleiding voor technostarters. Voor zeven fondsen hadden we budget. De fondsen die er vorig jaar naast grepen, kunnen dit jaar weer meedoen. De seed capital-faciliteit wordt verstrekt volgens een jaarlijkse tender." De overheid heft beleidsinstrumenten meestal na een tijdje weer op. Hoe lang blijft TechnoPartner bestaan? "Staatssecretaris Van Gennip heeft toegezegd dat het programma tien jaar duurt. Maar we beseffen dat dit door de politieke realiteit kan veranderen. Het model waar TechnoPartner op gebaseerd is, is de Amerikaanse Small Business Administration. Die is verankerd in een wet, de Small Business Investment Act. Als we in Nederland een consistent technostartersbeleid willen, kan wettelijke verankering een oplossing zijn." Financiering is één ding, een succesvol bedrijf opbouwen is iets anders. Er moet slim onderhandeld worden met de financier, er is vervolgfinanciering nodig. Voorziet TechnoPartner daar ook in? "De succesvolle ondernemers in Silicon Valley zijn diegenen die vanaf het begin professionele adviseurs inhuren. Voor de onderhandelingen, voor juridisch advies, voor PR-advies. Dat is waarin Silicon Valley zich ècht onderscheidt: veel professionals die kunnen helpen. Zo ver zijn we in Nederland niet, maar het belang van professionele ondersteuning communiceren we op bijeenkomsten naar de ondernemers. Voor vervolgfinanciering moeten de bedrijven private financiering aantrekken. Ik ben hoopvol: ik merk dat de informele markt aantrekt. Ook blijken financiers nu meer geduld te hebben dan vroeger. Ik bespeur dat het ook voortkomt uit een soort ‘Oranjegevoel’ bij geslaagde ondernemers. Ze zijn rijk geworden en willen iets terugdoen voor Nederland. De achtergrond is waarschijnlijk dat Nederland ooit een wereldmacht was. Die ambitie om tot de wereldtop te behoren is er nog steeds."