Verleggen koers leidt tot onrust in ODF-gelederen

“We ondervinden dat ODF niet het open formaat met het open proces is dat we oorspronkelijk in gedachten hadden”, zegt vicepresident Sam Hiser van de OpenDocument Foundation. Hij maakt zich met name druk om de houding van Sun, een van de grote partijen achter ODF. Het bestandsformaat is het standaardformaat voor Suns suite StarOffice, dat later als OpenOffice.org in het open-sourcedomein kwam. “Het enige waar Sun zich druk om maakt, is zijn applicatie. Sun heeft het bestandsformaat nooit meer gewicht toegekend dan de applicatie en heeft altijd gesteld dat interoperabiliteit met Microsoft-formaten buiten de ODF-invloedssfeer ligt”, zegt Hiser in zijn blog. Sun ontkent dat overigens.
De Foundation heeft zich jarenlang druk gemaakt voor het interoperabel zijn van ODF met de Microsoft-software. Toen de staat Massachusetts aangaf te zoeken naar een plugin voor zijn Office-applicaties die het ODF-formaat in die wereld kon introduceren, wast de ODF Foundation de partij die dat snel voor elkaar had, met de Da Vinci-plugin, een ‘ODF-kloon van Microsofts XML Compatibility Pack’. Uit de vraag van Massachusetts trok de club ook de conclusie dat waarschijnlijk weinig overheden ooit een ‘rip-and-replace’ van MS Office naar OpenOffice.org zouden kunnen doen. Daarop stelde de Foundation vast dat ODF aan drie eisen moest voldoen: compatibiliteit met bestaande bestandsformaten (inclusief Microsofts binaire en XML-formaten), interoperabiliteit met bestaande applicaties (dus ook Microsoft Office), en ten slotte ‘convergentie’, het kunnen omgaan met het vervloeien van desktop-, server-, web- en mobiele applicaties. Microsofts Office Open XML was tenslotte ook voor die convergentie ontworpen, zij het met een pure Microsoft-bril op. Bij standaardenorganisatie OASIS kreeg de Foundation de zelf voorgestelde ‘ODF iX enhancements’ die dat moesten bewerkstelligen er echter niet door.
De vraag is in hoeverre de keus voor CDF (waarvan W3C de hoeder is) om die wensen wél te realiseren, veel indruk zal maken. Er is nog geen programmatuur waarin de standaard is geïmplementeerd. Daarnaast is het ODF-wereldje ietwat gefragmenteerd. Naast de Foundation zijn er uiteraard OpenOffice.org als open-sourceproject, de grootheden Sun en IBM, het ontwikkelaarsverbond OpenDocument Fellowship en niet in de laatste plaats de ODF Alliance. De laatste is een verbond van overheden, academische instellingen, non-gouvernementele organisaties en andere, die andere conclusies trekt dan de ODF Foundation (die heeft aangekondigd ook zijn naam te gaan wijzigen).
De ODF Alliance wijst juist op het succes van ODF, nu de overheden van Japan, Noorwegen, Maleisië, Rusland en Nederland hebben gekozen voor het verplicht gebruik van de standaard. Ook wijst de Alliance op het steeds wijdverbreidere gebruik van ODF in software. Naast OpenOffice.org is dat Firefox, de Sun ODF Plugin 1.1 voor MS Office, de online tekstverwerker Buzzword die door Adobe is overgenomen, de nieuwe bètaversie van Corel WordPerfect, het TextEdit-programma in Apple’s OS X Leopard en niet te vergeten de office-suite Lotus Symphony van IBM.
Standaardendirecteur Jason Matusow poneerde de stelling dat de discussie aantoont dat het om de applicaties gaat, en niet om het bestandsformaat. Hij sneert dat iedereen maar met nieuwe XML-formaten aankomt. Naast CDF en ODF komt er een nieuw XML-formaat van Adobe plus het UOF-formaat van de Chinese overheid. Wat Matusow maar wil zeggen, is: “Als consumenten steeds meer innovatie verlangen van hun applicaties, zullen de formaten een representatie zijn van die features. Dat lijkt me veel beter dan dat applicaties ingesnoerd worden door de beperkingen van het bestandsformaat, alleen maar uit consolidatieovewegingen.”