Die ene leerling

Ik moest denken aan een ouderavond, inmiddels alweer een hele tijd terug. De school waar ik lesgeef is een gemengde school in de – behoorlijk arme – Rotterdamse wijk Crooswijk. Sommige van onze leerlingen komen nauwelijks de wijk uit, laat staan de stad. Op die bewuste ouderavond vroeg een vader van een behoorlijk talentvolle leerling aan mij of ik vond dat zijn zoon informatica zou moeten kiezen. Was dat wel een slimme keuze? Wat kon de zoon daar later mee? “Nou, meneer,” begon ik vol overtuiging, “dan kan uw kind later programmeur worden, bijvoorbeeld bij Google of Apple.”

Zijn zoon stond ernaast toen de vader zei: “Mijn kind gaat heus niet bij Google werken.” Prompt liep hij, met zoon en al, door naar de volgende docent.

Eerst was ik verbluft, en eerlijk gezegd een beetje boos ook. Hoe kun je nou zo weinig vertrouwen hebben in je zoon? Na behoorlijk wat overpeinzing van mijn kant, begon ik het echter wel te begrijpen. Nog een tijdje verder schaamde ik me zelfs en kwam ik erachter dat de fout helemaal aan mijn kant lag.

Als uw zoon informatica kiest, dan kan hij later op een bezemsteel vliegen

Ik had me totaal niet ingeleefd in de belevingswereld van deze leerling en deze vader. Ik had net zo goed kunnen zeggen: “Als uw zoon informatica kiest, dan kan hij later op een bezemsteel vliegen.” Werken bij Google is zo absurd als je uit Rotterdam Crooswijk komt. Niemand in hun omgeving heeft ooit zo’n baan gehad. Wat ik had moeten doen, is iets zeggen in de trant van “werken op een bankkantoor met een vast contract” of “een goede baan in de ICT van de haven”. En zelfs dat zou misschien nog te gek zijn geweest. Ik denk nog vaak aan het gigantische verschil tussen mijn belevingswereld en die van mijn leerlingen. Dit was een pijnlijk voorbeeld ervan.

Ik heb een hoop geleerd van deze interactie, en ik probeer er nu steeds weer bij stil te staan dat het leven van mijn leerlingen anders is dan het mijne en dat van mijn kennissen en vrienden. Ik vertaalde bijvoorbeeld vorige week nog Amerikaans lesmateriaal om in mijn klas te gebruiken. Het voorbeeld in het lesmateriaal was een dataset over kinderen die op vliegvakantie gaan, met reisjes van het een vliegveld naar het andere. Leerlingen moesten dan kijken wat de kortste of goedkoopste route is van bijvoorbeeld Schiphol naar Buenos Aires.

Toen dacht ik: vliegvakantie naar Argentinië? Spreekt dat aan bij onze leerlingen? Het antwoord is (nog los van corona uiteraard) nee; veel leerlingen zijn de hele vakantie thuis en zeker niet op zo’n verre reis. Toen heb ik de dataset aangepast naar metroreizen met stations in Rotterdam, die ze allemaal (her)kennen en dus ook makkelijker verwerken. Nesselande is al ver weg, laat staan Mountain View.