Java wordt open source... zodra Sun weet hoe dat moet
Smeerolie Natuurlijk is Sun Microsystems eigenlijk altijd een serverleverancier geweest, ook al heeft het bedrijf dat zelf lange tijd tegengesproken. De uitgebreide en nog steeds groeiende verzameling software van Sun werkte in de praktijk vooral als smeerolie voor de verkoop van de internet-servers en werkstations van het bedrijf en heeft financieel gezien eigenlijk alleen een indirecte rol gespeeld. Dat inzicht (én de groeiende dienstverleningsinkomsten rond het vrijgegeven Solaris) heeft Sun er de afgelopen jaren wellicht toe gebracht steeds meer software aan het open-sourcedomein prijs te geven. Naast zijn besturingssysteem OpenSolaris heeft Sun verschillende types Java-software open-source gemaakt. Het Java Enterprise System, een middlewareplatform, komt momenteel in delen vrij, inclusief alle SeeBeyond-integratiesoftware die Sun in 2005 heeft gekocht. Verder zijn er initiatieven als GlassFish (een kleine JEE5-applicatieserver), OpenESB en JavaDB. Vinger Maar Java zelf, inclusief de verschillende platformimplementaties als J2EE en nu JEE5, is na uitvoerige eerdere discussies in 1998 ondergebracht in het Java Community Process, een procedure waarin via Java Specification Requests (JSR’s) aanpassingen in en uitbreidingen op Java worden aangezwengeld. Sun heeft daarbij - naast de deelnemende bedrijven - een stevige vinger in de pap. Sun zegt nu voor het eerst hardop dat te willen veranderen. Suns grote zorg daarbij is dat er in het Java-fundament afgescheiden paden (‘forks’) ontstaan, zoals jaren geleden de afwijkende Java-implementatie die Microsoft op Windows ontwikkelde en waarvoor de softwaregigant door Sun voor de rechter werd gedaagd. De kwestie werd in 2004 met een miljardenschikking afgehandeld. Individueel Voor het open source maken van Java zou er volgens de nieuwe software-topman van Sun, Rich Green, een situatie moeten worden gecreëerd waarin de verdere ontwikkeling van de taal een aangelegenheid van individuele programmeurs is en niet van grote bedrijven, zoals nu bij het Java Community Process het geval is. Overigens is het nu ook mogelijk als individu deel te nemen aan het JCP, maar wel na het tekenen van een uitvoerige en complexe juridische overeenkomst. In de aanloop naar het open-source maken van Java nodigt Rich Green evenwel zo veel mogelijk individuele ontwikkelaars aan de JCP-tafel. Kip of ei Daarmee lijkt een kip/ei-situatie te ontstaan. CEO Stuart Cohen van Open Source Development Labs (waar ook Linux-creator Linus Torvalds zijn uitvalsbasis heeft) vreest dat Suns plannen met Java dezelfde kant opgaan als de manier waarop OpenSolaris en de Office-tegenhanger OpenOffice open-source zijn gemaakt. Sun gebruikt daarbij andere licenties dan de gangbare GPL, waardoor het bedrijf meer controle over de projecten kan houden, meent hij. "Het is een ecosysteem dat rond Sun is gebouwd en niet rond de gemeenschap en open-source." Juist díe situatie heeft een aantal open-sourceontwikkelaars ervan weerhouden veel energie te steken in Java en daardoor wordt de innovatie juist geremd, is zijn overtuiging. De echte open-sourcepuristen zullen overigens pas tevreden zijn als Sun ook het handelsmerk en de rechten op het Java-logo opgeeft.