Open source maakt opmars in telefonie

“Gratis te downloaden, gratis te gebruiken”, vat Olle Johansson, softwareontwikkelaar en adviseur de boodschap krachtig samen. Hij verzorgde de openingsvoordracht op de bijeenkomst die werd georganiseerd door onder meer het ministerie van EZ.

Kindje
Johansson’s enthousiasme is begrijpelijk. Als contribuant aan Asteriks is het systeem ook een beetje zijn kindje. “Niet iets om door je moeder te laten configureren”, bevestigt hij de vooroordelen tegen open source. “Maar wanneer configureerde je moeder nou voor het laatst een traditionele PBX”, grapt hij. Als consultant en softwareontwikkelaar verdient hij bovendien zijn boterham aan het aanpassen en inrichten van het systeem aan de specifieke behoefte van organisaties.
Maar ook Jan Verlinden, het hoofd IT van de Belgische gemeente Schoten, praat met enthousiasme over het open-sourceplatform. “De keuze tussen traditionele telefonie en een Voice-over-IP-platform was uiteindelijk lastiger dan die tussen een propriety of een open-sourcesysteem.”

TCO
Verlinden zocht twee jaar geleden naar een nieuw telefoniesysteem. De Total Cost of Ownership speelde een belangrijke rol in het keuzeproces, evenals de wens veel zelf te kunnen configureren en de eis dat het systeem redundant werd uitgevoerd. “Geen van de leveranciers van propriety systemen was daartoe genegen. Een dubbel uitgevoerd systeem werd veel te duur, dat beseften zij ook.”
Inmiddels heeft Verlinden de balans kunnen opmaken. Ten opzichte van het de oude situatie heeft hij de investeringen in het open-sourcesysteem in een jaar terugverdiend. Voor ruim 60.000 euro heeft de gemeente nu twee telefonieservers en voldoende IP-telefoons om de organisatie van 400 medewerkers te bedienen. Jaarlijks is Verlinden nog zo’n duizend euro kwijt aan onderhoud.
Vooral het beheer leverde een grote besparing op. In de oude situatie met een bedrijfscentrale op elk van de veertien locaties die onder de gemeentelijke organisatie vallen, was hij aan onderhoud 15.450 euro kwijt en twintig mandagen meer dan in de nieuwe situatie. Daarnaast bespaart de gemeente nu op interne communicatie en een slimme inkoop van lijnen.
Twijfels over de robuustheid van het open-sourcesysteem verdwenen bij Verlinden na het zien van referentie in Afrika. Hij vertelt over een pc-server in een niet gekoelde ruimte die – met behulp van satellietcommunicatie – de telefonie voor een handvol ziekenhuizen verzorgde. “Rond Asteriks is een zeer actieve gemeenschap die zorgt voor een permanente ontwikkeling van de kern van het systeem”, is zijn verklaring voor de stabiliteit.
Daarnaast bestaat een ‘ecosysteem’ van bedrijven die specifieke toepassingen ontwikkelen op de kern van Asteriks door gebruik te maken van de open interfaces. De telefonistes in Schoten bijvoorbeeld, kunnen met een grafische user interface, ontwikkeld door een Canadees bedrijf, nu eenvoudig gesprekken doorverbinden door het naar een icoontje van de desbetreffende persoon in de onlinetelefoongids te slepen. De Asteriks-PBX-software is bovendien makkelijk te koppelen aan databases via MySQL. In tegenstelling tot Johansson vond Verlinden de configuratie “heel toegankelijk”.

Stresstest
De stresstest voor Schoten kwam vorig jaar bij een zware najaarsstorm. In een paar uur tijd kwamen 1000-1500 gesprekken op het callcenter binnen. Verlinden: “Een van onze specialisten heeft toen binnen een uur het aantal ‘seats’ in het callcenter uitgebreid.” Van overbelasting is geen sprake geweest.
Toch noemt Johansson het aantal simultane gesprekken dat kan worden gevoerd wel als een van de beperkende factoren. “Het gaat om het aantal threads dat de server kan verwerken. Elk gesprek is een thread. Een standaardrackserver kan 500 threads aan. Daarboven gaan de prestaties omlaag ondanks dat Asteriks dan pas 10 procent van de CPU-capaciteit gebruikt. Speciale Sun-servers kunnen echter wel 4000 simultane gesprekken aan.” Ook aan de integratie met LDAP en Active Directory is nog werk te doen.
Hoeveel gebruikers Asteriks nu heeft, kan Johansson niet zeggen. Het probleem is dat nergens de licenties worden geregistreerd. Volgens de adviseur hebben echter veel organisaties Asteriks in gebruik zonder het te weten. Ze kopen de kern dan als onderdeel van een systeem dat daaromheen is gebouwd en als kant-en-klaarpakket op de markt komt.
In ieder geval hebben veel internetserviceproviders (ISP) Asteriks in gebruik om aan hun klanten internettelefonie aan te bieden. “De hele ISP-wereld draait op Unix. Bovendien wil je goedkoper telefonie kunnen aanbieden dan je concurrenten. Dan kom je al snel uit op open source”, legt een congresganger uit tijdens de lunch.
Twijfels over robuustheid verdwenen