IPZorg rekent stellig op 220 miljoen voor ICT in de zorg

Het trio gaat gezamenlijk de begrotingen voor de komende drie jaar opstellen. In augustus gaat deze gezamenlijke budgetaanvraag naar het Ministerie van Volksgezondheid (VWS) om in de begroting op te nemen. Het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) kan daarmee in een stroomversnelling komen. De samenwerking kan leiden tot een Nederlandse variant van het EPD-instituut, zoals dat onder andere in de VS al langer bestaat. Daarmee kan ICT in de zorg een enorme stimulans krijgen. Het ratjetoe aan organisaties dat zich met zorg-ICT bezig houdt, was voor de doorsnee ICT-leverancier of arts al lang niet meer te volgen. Met samenwerking van het trio ontstaat tevens een professionele organisatie waar de overheid moeilijk omheen kan. Bij zorg-ICT werden de afgelopen decennia pogingen tot regie gedaan door een versnipperde mix van zorgverzekeraars en medische koepels, vaak gericht op eigenbelang, invloed en macht. De overheid fungeerde daarbij als financier van ad hoc zorg-ICT-projecten, die veelal eindigden in vergetelheid als het geld op was. ‘Flauwekul voorbij’ Ook de Zorgpas Groep (ZPG) is tevreden. “De flauwekul-periode is voorbij”, zegt ZPG-directeur Jan van der Loos, “VWS kwam er niet uit en alle drie werkten we elk onder een verkeerd gesternte: de Zorgpas Groep met dat prutkaartje, VIZI met de stoffige geleerdheid en het CSIZ als tuttenclub.” Het gaat voorlopig slechts om operationele samenwerking met aparte besturen en financiering, benadrukt Van der Loos: “Achter de schermen hebben wij zorg-ICT voorzien van een roer, een kiel en een gezamenlijke koers. Nu kunnen we in zes maanden alle noodzakelijke standaards neerzetten, technisch en medisch-inhoudelijk. Haalbare standaarden, geen dromen. Nederland heeft een beperkt aantal deskundigen inzake zorg-ICT. Die kunnen we nu gezamenlijk inzetten. We gaan drempels weghalen, zodat de ICT-industrie eindelijk fatsoenlijk in beweging kan komen.” Van der Loos ziet in het samenwerkende trio geen bedreiging voor de overheid. Juist een professionele partner. Dit is alleen een bedreiging voor manipulators met geheime agenda’s. Er komt eindelijk transparantie. De tijd van geknoei en ‘achterkamertjesgedoe’ is voorbij. Deze samenwerking is een vlinder die uit z’n cocon kruipt, geen ééndagsvlinder.” Historisch Met het samengaan op één locatie ontstaat een historisch nieuwe situatie. De Zorgpas Groep was tot dusver ondergebracht bij Zorgverzekeraars Nederland, maar wilde van het verzekeraarsimago af. De vijf VIZI-medewerkers hadden kamertjes bij de koepels van huisartsen, medisch specialisten en ziekenhuizen, terwijl CSIZ onderdak had bij Prismant in Utrecht, gelieerd aan ziekenhuizen. Op termijn streven Zorgpas, VIZI en CSIZ naar gezamenlijke huisvesting in Berg en Bosch Bilthoven, een voormalig sanatorium dat volgens het bestemmingsplan een aan de zorgsector gerelateerde bestemming moet krijgen. Garanties Volgens de voorzitter van IPZorg, voormalige minister Volksgezondheid Elco Brinkman, zijn er inmiddels garanties dat de door de overheid toegezegde 220 miljoen gulden voor ICT in de zorgsector wel degelijk beschikbaar komt. “Ook al ontbreekt nog duidelijkheid over concrete bedragen en projecten, niet besteed geld zal niet terug gaan naar Minister Zalm”, aldus Brinkman. Hij is tevreden met de nieuwe samenwerking. “We moeten komen tot een concentratie van activiteiten. Het is een goede zaak dat de mensen die standaarden maken voor infra- en infostructuur in één hok samenwerken. Met allemaal aparte clubjes kun je de schaarse deskundigheid niet goed inzetten. Iedereen een eigen winkeltje, dat is een enorme verspilling. Met een Laat Duizend Bloemen Bloeien-scenario raken de krachten versnipperd.” Eerder erkenden ambtenaren binnen VWS dat ‘enkele tientallen miljoenen’ terug zouden gaan naar het Ministerie van Financiën. Over het exacte bedrag liepen de meningen uiteen, van 30 tot 60 miljoen. Overigens werd van de totale 220 miljoen ruim een kwart geoormerkt voor Diagnose Behandelcombinaties (DBC’s) en wachtlijstregistratie, zaken die weinig met de stimulering van zorg-ICT te maken hebben. “Wat betreft het overige bedrag hebben wij garantie dat wij de oplopende kosten over de jaargrens heen mogen meenemen”, aldus Brinkman. Inmiddels heeft IPZorg gekozen voor vijf hoofdprojecten, waarop Zorgpas Groep, VIZI en CSIZ zich nu moeten werpen. “Heel praktische projecten waarvan de patiënt onmiddellijk het effect kan zien”, zegt Brinkman, “Mogelijk wordt nog een project voor de thuiszorg toegevoegd.” De ontwikkelingen gaan Brinkman niet snel genoeg. “In zekere zin niet, ik ben een ongeduldig mens. De traagheid heeft te maken met de enorme hoeveelheid organisatorisch gedoe. Toch is de eenstemmigheid onder het bonte scala partners binnen IPZorg zeer hoog.” Volgens Brinkman zal het ministerie van VWS uitsluitend proefprojecten subsidiëren die door IPZorg worden gesteund. “Er is absolute overeenstemming over de projecten die we gaan uitvoeren. De exacte besteding per project ontbreekt nog, omdat deel van onze projecten nog op stoom moet komen. Het moet niet zo zijn dat wij op 31 december 2001 weer droog komen te staan.” Tot dusver heerste de indruk dat Brinkman slechts tot eind 2001 IPZorg-voorzitter zou blijven. De voormalige CDA-topman zegt echter IPZorg pas te zullen verlaten als alle projecten goed op de rails staan. “Ik maak mijn taak af.” Gerijpt Het idee voor samenwerking tussen Zorgpas, CSIZ en VIZI is gedurende een langere periode gerijpt. De Zorgpas Groep houdt zich al lang niet meer puur bezig met Zorgpassen en de Eemlandproef, maar werkt aan een landelijke beveiligde ICT-infrastructuur. VIZI wilde aanvankelijk alleen een data- en communicatiemodel voor zorg-ICT ontwikkelen, maar richt zich nu mede op de ‘infostructuur’: alle medische classificaties, protocollen, nomenclatuur, berichtstandaarden, coördinatie van pilots en het toetsen van applicaties. VIZI heeft nog weinig concreets laten zien, al is inmiddels 4 miljoen overheidsgeld opgesoupeerd. Het CSIZ is het vrij breed gedragen standaardisatieorgaan voor de zorgsector, dat sinds eind 1995 diverse ruziënde clubjes vervangt. Interessant is dat tot samenwerking is besloten door de drie partijen zelf, zonder aansturing door de overheid. De overheid kan daarmee een krachtige tegenspeler krijgen. Naar verluidt zou niet elke ambtenaar even blij zijn met het initiatief, omdat een stevig machtsblok ontstaat waar het Ministerie van VWS niet omheen kan. Alleen door krachtenbundeling kunnen we vaart maken, zegt CSIZ-directeur Patricia Assmann, “Met de versnippering uit het verleden lukt het niet. Tot dusver waren we alle drie krachteloos en weinig efficiënt. Sommige activiteiten overlapten, er waren competentiestrijdjes. Het kostte veel energie om kleine subsidietjes los te krijgen. Deze zware en complexe klus kan nu eindelijk daadkracht krijgen.” Elco Brinkman: “Ook al ontbreekt nog duidelijkheid over concrete bedragen en projecten, niet besteed geld zal niet terug gaan naar Zalm.” foto: anp/jp van der stouwe