Macintosh blijft tweede keus naast thuis-pc met Windows

Apple heeft zich altijd van de grauwe PC-massa onderscheiden door zijn ‘design’. Of dat voldoende is om grote aantallen nieuwe klanten over de streep te trekken is niet waarschijnlijk. De nieuwe modellen zijn enthousiast ontvangen door Apple-getrouwen, maar dat is niet echt maatgevend. Afgelopen week presenteerde Apple de financiële cijfers over het eerste kwartaal van zijn boekjaar 2002, dat eind december is afgesloten. Gezien de huidige malaise op de PC-markt vielen die kwartaalcijfers mee. Temeer omdat veel klanten die aan een nieuwe Macintosh toe zijn vermoedelijk hebben gewacht op de aankondiging van de nieuwe modellen op 7 januari. Apple behaalde een kwartaalwinst van 38 miljoen dollar over een omzet die met 37 procent steeg tot 1,38 miljard dollar. Vorig boekjaar stond het bedrijf nog voor 195 miljoen dollar in het rood. Solide Apple heeft een solide kwartaal laten zien en is een van de weinige bedrijven die nog winst maakt met pc’s in deze benarde tijden”, stelt topman Steve Jobs vast. Apple leverde in die drie maanden 746.000 Macintosh-computers af, 13 procent meer dan een jaar eerder. Het totaalcijfer verhult wel dat de verkoop van de iMac met 24 procent terugviel tot 233.000 stuks. De verkoop van de Powermac G4, een bureaucomputer voor zakelijk gebruik, ging met 5 procent omhoog tot 212.000. De iBook klom echter met 85 procent tot 185.000 eenheden en de verkoop van de krachtiger Powerbook verdubbelde tot 116.000 exemplaren. Draagbare machines maken nu dan ook 40 procent van de totale afzet uit. In de Verenigde Staten ging de kwartaalafzet met 16 procent omhoog. In Europa daarentegen verkocht Apple 7 procent minder. Mede-oprichter en topman Steve Jobs ziet het als zijn taak ‘de 95 procent van de wereld die nog geen Apple-gebruiker is’ tot aankoop van een Macintosh te vermurwen. Feit is dat het marktaandeel van Apple wereldwijd tussen 3 en 5 procent ligt, afhankelijk van de regio. Op de consumentenmarkt heeft het bedrijf zijn afkalvende aandeel sinds de introductie van de eerste iMac in 1998 weten te verdubbelen tot circa 6 procent. Een knappe comeback, al blijft het Windows/Intel-duo in de huis- en hobbykamer oppermachtig. Sceptisch Advies- en onderzoeksbureau Gartner Dataquest staat sceptisch tegenover de ambities van Jobs. PC-analist Ranjit Atwal: “Voor bestaande Apple-gebruikers zijn de nieuwe modellen goede producten. Helaas denk ik niet dat ze een significant aantal nieuwe gebruikers zullen opleveren die het marktaandeel kunnen vergroten.” Volgens Atwal staat Jobs voor een heel moeilijke opgave. “Innovatie op het gebied van vormgeving was vroeger het domein van Apple, maar veel andere pc-leveranciers proberen nu ook hun producten een apart uiterlijk te geven. Dat unieke karakter is de Macintosh dus kwijt. Op basis van zijn besturingssysteem zal Apple niet veel marktaandeel kunnen weghalen bij Microsoft. Apple wil zich onderscheiden met technologie maar de pc-markt wordt niet gedreven door technologie als zodanig. We zagen in 2001 de Pentium 4 en Windows XP verschijnen, zonder dat ze echt veel effect op de ontwikkeling van de markt hebben gehad.” Apple zal zich ermee moeten verzoenen pas op de plaats te maken. “In hun plaats zou ik proberen het bestaande marktaandeel te consolideren. Apple zit in een niche-markt die het blijft bedienen.” Steve Jobs gaat er prat op dat de eigen winkelketen in de VS, met inmiddels 27 filialen, veel kopers trekt die nog nooit eerder een Macintosh bezaten. Atwal is sceptisch: “Het kan zijn dat sommigen een Apple kopen als tweede thuiscomputer, voor in de huiskamer, omdat hij er anders uitziet dan hun eerste pc. Op die groep zou Apple moeten mikken. Dan praat je wel over de koopkrachtige bovenkant van de consumentenmarkt.” Kloof Ton van Garderen, directeur van Apple Benelux, is veel optimistischer. “De kritiek was altijd dat onze prijzen te hoog waren. Dat argument is nu niet meer valide gezien de laaggeprijsde instapmodellen die we hebben. Wat betreft de compatibiliteit hebben we er juist met OS X ontzettend hard aan gewerkt om de kloof met Windows-pc’s veel smaller te maken.” Daarom zegt Van Garderen wel degelijk mogelijkheden te zien voor verbreding van de klantenkring. “Zeker in het midden- en kleinbedrijf maar ook bij grote ondernemingen. We merken dat onder de mensen die OS X voor testdoeleinden hebben gekocht ook heel veel nieuwe gebruikers zijn.” Compact Het alles-in-één ontwerp van de iMac, dat nauwelijks uitbreidingsmogelijkheden biedt, is volgens Van Garderen nog altijd een goede oplossing. “Mensen willen graag een compacte machine. Het overgrote deel gebruikt de iMac voor internet. Wat zou je dan nog willen uitbreiden aan een machine met een 800 megahertz-processor? Ik ben ervan overtuigd dat de meeste mensen niet meer nodig hebben dan wat in een iMac zit.” Toch dreigt Apple zich met de nieuwe iMacs, waarbij de LCD-scherm een forse kostenpost vormt, uit de consumentenmarkt te prijzen. Het goedkoopste model (700 MHz G4-processor) kost al 1900 euro en het topmodel 2617 euro inclusief BTW. Daarom blijven twee ‘oude’ iMac-modellen met traditionele beeldbuis en G3-processors (500 en 600 MHz) leverbaar voor prijzen van 1189 en 1427 euro. Dan nog is een prijsbewuste consument goedkoper uit met een Windows-pc. Dell bijvoorbeeld biedt een instapmodel met Pentium 4-processor van 1,6 gigahertz en 17-inch monitor aan voor 1070 euro.