Vista verandert Windows vooral onder de motorkap
De meeste veranderingen ten opzichte van Windows XP zitten volgens de eerste testberichten onder de motorkap. Hoewel zich al elementen van de nieuwe gebruikersinterface Aero aftekenen, zoals halfdoorzichtige kaders en pictogrammen, overvloeiers en andere visuele effecten, zullen deze pas in de volgende bètaversie een meer definitieve vorm aannemen. Sommige testers spreken van een ‘Macintosh-achtige’ gebruikersinterface. Er is overigens ook voorzien in een ‘classic’-interface. Twee langverwachte peilers van het besturingssysteem zijn al aanwezig. Het betreft de grafische module Windows Presentation Foundation (voorheen bekend als Avalon) en de Windows Communication Foundation (codenaam Indigo), een nieuwe architectuur voor het bouwen van geavanceerde web services. Beide componenten maken deel uit van het WinFX-programmeermodel, een uitbreiding op het.NET Framework. Microsoft is van plan zowel Avalon als Indigo ook als losse uitbreidingen op Windows Server 2003 en Windows XP beschikbaar te maken. Beveiliging Microsoft zegt met Windows Vista een ‘bruikbare, consistente en beheersbare’ omgeving te willen bieden. Nieuw op beveiligingsgebied is onder andere User Account Protection, waarmee systeembeheerders aan eindgebruikers uitsluitend die rechten kunnen toekennen die nodig zijn voor een bepaalde taak. In Windows XP krijgen eindgebruikers vaak noodgedwongen alle administrator-rechten omdat een beperkte account allerlei simpele handelingen blokkeert. Windows Vista probeert de kloof tussen beide uitersten te dichten. Een nieuw zoekpaneel maakt het mogelijk snel bestanden te zoeken op trefwoorden, auteur, bestandstype, datum en andere kenmerken. Iedere applicatie heeft direct toegang tot dit zoeksysteem. Bestanden kunnen metadata meekrijgen die specifiek zijn voor een bepaald bestandstype, zoals foto’s, teksten of MP3-muziek. Verder zit onder de Start-knop een functie om snel programmanamen te vinden. Andere in het vooruitzicht gestelde onderdelen van Windows Vista zullen pas in bèta 2 opduiken. Daartoe behoren een nieuwe versie van de Media Player, voorzieningen voor het beheer van digitale foto’s en software voor tablet-pc’s. Eerder was al bekend dat het nieuwe bestandssysteem Windows Future Storage (WinFS) helemaal zou ontbreken in Longhorn. De minimale systeemeisen zullen op zijn vroegst in de zomer van 2006 bekend zijn. Richtlijnen zijn minimaal 512 MB werkgeheugen, een aparte grafische kaart die DirectX 9.0 ondersteunt en een ‘moderne’ pc met een Pentium- of Athlon-processor. Veranderlijk Adviesbureau Gartner verwacht dat het besturingssysteem waarschijnlijk nog sterk zal veranderen tussen bèta 1, de begin 2006 verwachte bèta 2 en het definitieve product dat pas eind 2006 wordt verwacht. Gartner drukt alle organisaties die Windows gebruiken op het hart niet af te gaan op de eerste bèta om de prestaties en de hardwarecompatibiliteit te beoordelen. Windows XP-gebruikers hoeven geen tijd te verdoen met het grondig testen van bèta 1, vindt Gartner. Ze zouden minstens tot bèta 2 moeten wachten. Degenen die nog met Windows 2000 Professional werken en XP willen overslaan, dienen bèta 1 wel aan de tand te voelen, met name op de compatibiliteit met bedrijfskritische applicaties. Softwareproducenten zullen al rond 2007 stoppen met de ondersteuning van Windows 2000 en Microsoft zelf zal na medio 2010 geen ‘bug fixes’ meer beschikbaar stellen, waarschuwt Gartner.