Wat wil Google?

Het rijtje nogal uiteenlopende activiteiten waarmee het zoekmachinebedrijf zich afficheert groeit bijna wekelijks. Naast de wereldberoemde zoekpagina van het bedrijf zijn er inmiddels Google Maps, Google Earth, Google Toolbar, Google Pack, Google Sketchup, Picasa, Google Spreadsheets, Google Finance, Writely, Google Notebook, Froogle, Google Talk, GMail, Google Music Trends, Google Search for Enterprise, Google Checkout, Google Video, Google Reader, Google Desktop en vele andere diensten en subpagina’s die ontwikkeld zijn of worden.
De eindgebruiker – veelal de consument – neemt de aanhoudende stroom nieuwe toepassingen dankbaar in ontvangst, want betalen hoeft hij er niet voor. Dat Google inmiddels een bedrijf is met een omzet van 6 miljard dollar en bijna 7000 medewerkers is evenwel te danken aan dat ene aanbod dat in bovenstaand rijtje nog ontbreekt: advertenties. Google verdient zijn geld – of ten minste 99 procent ervan – met het richten van online advertenties op de mensen die het meest genegen zijn daarop te reageren. En dat doet het bedrijf nog steeds via zijn oorspronkelijke zoekservice (AdWords) en vele partnersites (AdSense).
Als Google niet beursgenoteerd zou zijn, zou het bedrijf zich nog geheimzinniger kunnen gedragen dan het al doet. Omdat het wel beursgenoteerd is moeten Google-managers af en toe de boer op om analisten te overtuigen van de juistheid van het bedrijfsmodel. Zo lichten ze ten minste een tipje van de sluier op die om het bedrijf hangt. Dan wordt nog niet echt duidelijk wat Googles toekomstplannen zijn, maar wel wat Google nú is: een geoliede combinatie van zoekmachine en advertentieverkoper, gefaciliteerd door één van de meest indrukwekkende gedistribueerde serverplatformen ter wereld. Met een enorme hoeveelheid slim gekoppelde verwerkingskracht en opslagcapaciteit, plus het slim indexeren van het grootste deel van het publieke internet, kan Google bijna iedereen die informatie zoekt wel helpen. En wie iets zoekt, wil vaak ook wel iets kopen, zo is de gedachte achter het aanbieden van gerichte advertenties die de resultatenlijst completeren. Iedere klik daarop levert Google geld op.
En dan te bedenken dat de beide oprichters, Larry Page en Sergey Brin, eerst een heel ander bedrijfsmodel voor ogen hadden. Met de zoektechnologie die ze vanuit de Stanford-universiteit hadden ontwikkeld klopten ze bij grote bedrijven aan (zoals Yahoo), die echter geen belangstelling hadden. In 1998 richtten ze daarom maar Google op, in de veronderstelling dat ze naar het voorbeeld van AltaVista (van het toenmalige Digital) de zoektechnologie (waarmee ze toen al 25 miljoen webpagina’s hadden geïndexeerd) konden verkopen aan bedrijven die hun eigen netwerken doorzoekbaar wilden maken. Ze waren aanvankelijk principieel; advertenties in de zoekresultaten zouden de objectiviteit in het geding brengen. Maar door een gebrek aan zakelijk succes moesten ze overstag; alleen de homepage is verschoond gebleven van advertenties. Het resultaat is een nog steeds groeiende stroom inkomsten. Slechts één procent van de omzet wordt nu behaald met het verkopen van voorverpakte zoeksystemen aan bedrijven.
De concurrentie – het ‘snel-en-jong’-imago van Google doet bijna vergeten dat die er is – zit niet stil. Yahoo, Microsoft (MSN/Live), eBay en Amazon ontwikkelen zich tot ‘internetplatformen’ die zich steeds verder diversifiëren en zelfs allianties sluiten. Google laat maar weinig los over zijn intenties op dit strijdtoneel. Bij de recente aankondiging van zijn Apps for Your Domain (GAYD), een bundel van Gmail, Google Talk, Google Calendar en Google Page Creator die gericht is op kleine bedrijven, riep menigeen dat Google met deze ‘web-office-suite’ de concurrentie met Microsoft aanging, of dan ten minste toch met diens Windows/Office Live.
Dat wordt door Google zelf echter meteen ontkend. “Ons platform is niet bedoeld als alternatief voor Windows”, zei Dave Girouard, manager van de Enterprise-divisie van Google. “We zijn er niet op uit applicaties te elimineren. We zoeken alleen naar mogelijkheden nieuwe oplossingen te introduceren voor problemen waar mensen al jaren mee zitten.” Ook als later de tekstverwerker Writely en Google Spreadsheets aan GAYD worden toegevoegd, is er dus geen sprake van het door velen verwachte ‘Google Office’, wil hij maar zeggen. In een eerder interview zei hij daarover: “Voor kleinere bedrijven kunnen we wat bruikbaarheid aan de randen toevoegen en ze productiever maken.” Geld verdienen in bedrijven is dus een optie, maar Microsoft hoeft niet bang te zijn, zegt Google.
De IT-analisten proberen ietwat wanhopig duiding te geven aan de vele signalen van Google. “Google blijft stil over zijn echte ambities”, zegt Gartner-analist Whit Andrews in een recente analyse. “Google wil niet zeggen wat het gaat kopen, wat het zal bouwen en waarvoor het geld gaat vragen.” Met enkele collega-analisten is hij het eens dat Google met zijn Apps for Your Domain een eerste tipje van de sluier oplicht over zijn ambities in het bedrijfsleven, waarmee het minder afhankelijk worden van zijn advertentie/consumentenbusiness. Andrews cs zien volgend jaar een redelijk aantal bedrijven intekenen voor een betaalde versie van GAYD, als Google geen fouten maakt op het gebied van service levels, ondersteuning en beveiliging. Maar zelfs dan zal Microsoft zich niet onbetuigd laten.