Kritiek op business case EMD

Het bureau concludeerde dat de baten de kosten zullen overtreffen voor de zorg in zijn geheel. Maar niet alle zorgaanbieders krijgen een kostendekkende oplossing (zie kaders). Ook zijn niet alle ICT- en softwarekosten volledig in kaart gebracht en zijn er aanzienlijke verschillen per softwareleverancier mogelijk. Verder wijst oud-minister Hoogervorst er in een brief aan de Tweede Kamer op dat de ICT- en softwarekosten die voortvloeien uit de eisen die worden gesteld aan een Goed Beheerd Zorgsysteem (GBZ) voor de ziekenhuizen nog niet in beeld kunnen worden gebracht. ‘De kosten voor ziekenhuizen en medisch specialisten zullen zowel eenmalig als structureel naar verwachting hoger uitvallen dan in het rapport is weergegeven. Dat maakt de totale uitkomst dus minder positief.’
De business case is besproken met de betrokken koepelorganisaties in de Stuurgroep ICT & Innovatie. Zij hebben diverse inhoudelijke kanttekeningen geplaatst bij het rapport. “Wij vragen enige nuancering van een te optimistisch beeld van de uitkomsten”, reageert een woordvoerder van de Landelijke Huisartsen Vereniging. “Er wordt bijvoorbeeld voorbijgegaan aan het feit dat meer informatie ook leidt tot meer tijd voor interpretatie en beoordeling of een langere consultduur. Verder plaatsen wij onze vraagtekens bij de hardheid van de aannames, omdat er nog geen feitelijke praktijksituatie kon worden doorgemeten.”
Ook de gebruikers van de informatiesystemen voor samenwerkende zorgverleners van ICT-leverancier PharmaPartners, met zo’n 850 apothekers en ruim 2000 huisartsen goed voor respectievelijk 47 en een kleine 30 procent van de markt, hebben moeite met de business case. “Onze gebruikers vragen zich af waarom zij moeten investeren in iets dat in eerste instantie minder functionaliteit biedt, dan ze nu al hebben. Als ze straks via het landelijk schakelpunt moeten werken zullen de communicatieoplossingen in eerste instantie veel magerder zijn dan wat ze nu gewend zijn”, reageert Paul de Lugt van PharmaPartners. Hij stelt dat er in de business case volledig voorbij wordt gegaan aan wat er nu allemaal al mogelijk is op communicatiegebied in de eerste lijnszorg. De Lugt pleit ervoor regionale en lokale initiatieven te stimuleren. OZIS-koppelingen bestaan al op grote schaal en zijn voor de nog-niet gekoppelde apotheken en huisartsen snel te realiseren. Migratie naar de landelijke structuur kan vervolgens plaatsvinden als deze stevig in de schoenen staat.
“Er wordt al bijna twintig jaar door onze gebruikers geïnvesteerd in communicatie tussen zorgverleners in de eerste lijn op lokaal en regionaal niveau. In de business case wordt er net gedaan of er nog helemaal niets is geregeld op dat gebied. De besparingen die zijn ingeboekt zullen dan ook heel anders uitvallen in de praktijk. Onze gebruikers vragen om aanvullend onderzoek, waarin de positie van de samenwerkingsverbanden op het gebied van communicatie wordt meegenomen”.
Afgesproken is dat VWS, Zorgverzekeraars Nederland en de koepelorganisaties aan de hand van de business case een route uitzetten om te komen tot concrete invoeringsplannen. Verder wordt er nog besproken hoe om te gaan met de geplaatste kanttekeningen. De Lugt: “VWS heeft aangegeven dat bestaande kwaliteit binnen het LSP behouden blijft maar in de business case is daar nog geen rekening mee gehouden.
WDH
Er is onderscheid gemaakt tussen huisartsenpraktijken met een informatiesysteem dat door een application service provider (ASP) beheerd wordt en huisartspraktijken met een informatiesysteem in eigen beheer.Voor de eerstgenoemde groep bedragen de eenmalige investeringen ongeveer 4500 euro en levert de invoering van het WDH jaarlijks bijna 1000 op. De terugverdientijd is ongeveer 5 jaar. De eenmalige investeringen voor een huisartsenpraktijk met een eigen informatiesysteem bedragen bijna 8000 euro en jaarlijks worden er geen extra baten gerealiseerd. Voor deze groep is de invoering van het WDH dus niet rendabel. Aangeraden wordt naar een ASP-constructie te migreren, wat eenmalig ongeveer 2000 euro kost.
Voor huisartsenposten betekent de invoering van het WDH een eenmalige investering van ongeveer 45000 euro, voor software, regionale implementatie, invoering van het Burgerservicenummer, Unieke zorgverleneridentificatie en opleidingen. Per jaar wordt circa 20.000 euro bespaard, voornamelijk door efficiëntere werkmethoden. Daarnaast zijn er jaarlijks voor ongeveer 2500 euro extra kosten voor software, infrastructuur en beheer van UZI-passen. De terugverdientijd is hierbij minder dan drie jaar.
EMD
� Huisartsenposten (HAP) krijgen bij de invoering van het EMD te maken met een investering van ongeveer 8000 euro, voornamelijk voor de software. Daarbij is er wel van uitgegaan dat de huisartsenpost het WDH al heeft ingevoerd. Het EMD levert de HAP een jaarlijkse bate op van 1000 euro door het sneller uitvragen van de medicatie bij de patiënt, waarbij wel extra tijd nodig is om het medicatieoverzicht op te vragen via het landelijk schakelpunt. Daarnaast zijn er jaarlijkse softwarekosten opgenomen. De terugverdientijd bedraagt ongeveer tien jaar.
� Voor een apotheek (van gemiddelde grootte) die zijn systeem via een Application Service Provider beheert, betekent het EMD een investering van ongeveer 3000 euro. Daarnaast kost het jaarlijks ongeveer 2800 euro, met name veroorzaakt door het communiceren met het LSP (ongeveer 2500 euro) en door additionele kosten voor infrastructuur en software van ongeveer 230 euro per jaar. De invoering van EMD is voor de apotheek met ASP niet kostendekkend.
� Voor een apotheek die een systeem in eigen beheer heeft, bedraagt de investering ruim 6100 euro en zijn de jaarlijks de kosten bijna 4000 euro door toename van beheer en infrastructurele kosten.
� Een ziekenhuis krijgt bij de invoering van het EMD te maken met de implementatie van een Goed Beheerd Zorgsysteem (GBZ). De kostenindicaties lopen sterk uiteen en variëren tot enkele honderdduizenden euro’s. Omdat ziekenhuizen nog niet weten wat er precies moet gebeuren is besloten om deze kosten buiten de business case te laten. Wel blijkt dat een ziekenhuis eenmalig ongeveer 110.000 euro moet investeren voor het upgraden van de software en de invoering van het Burgerservicenummer en opleidingen. Op jaarlijkse basis nemen de kosten toe met ruim 55.000 euro, met name voor de software en het beheer. Aan de batenkant levert het EMD een administratieve lastenvermindering op van ongeveer 190.000 euro. De terugverdientijd voor een ziekenhuis bedraagt, als de initiële investeringen buiten beschouwing worden gelaten, minder dan 1 jaar.