Onderwijsinstelling AVG-verantwoordelijk bij tentamensoftware

De minister kan zich goed voorstellen dat studenten zich zorgen dat hun privacy niet goed is gewaarborgd. Ze erkent in haar antwoorden op vorige maand gestelde Kamervragen de angst dat de proctorbedrijven de opgeslagen gegevens niet verwijderen en mogelijk voor andere doeleinden gebruiken of doorverkopen. "Die angst kan ik mij goed voorstellen. Het is aan de onderwijsinstellingen om die angst weg te nemen door aan te tonen dat het gebruik van de software voldoet aan de AVG en dat er goede afspraken met de proctorbedrijven zijn gemaakt die de privacyrechten van studenten borgen. Onderwijsinstellingen nemen die verantwoordelijkheid."

Keuze of 'keuze'

Het gaat hierbij om tentamensoftware die controle uitvoert waarbij dan webcambeelden van thuiswerkende studenten worden gemaakt en opgeslagen. Studenten moeten hiervoor toestemming geven, of lopen anders risico van studievertraging. Dit voelt voor protesterende studenten als 'chantage'. OCW-minister Van Engelshoven stelt echter dat er wel sprake is van een keuze. "Naast online proctoring bieden de onderwijsinstelling andere, minder ingrijpende, toetsvormen aan zoals openboektentamens en inleveropdrachten."

Deze andere mogelijkheden zijn er niet altijd, schrijft ze in haar antwoorden. "In bepaalde gevallen is geen alternatieve toetsvorm mogelijk. In die gevallen wordt online proctoring ingezet om studenten geen studievertraging te laten oplopen. Daarbij voorziet de onderwijsinstelling in bijzondere gevallen in een alternatief voor studenten die daarvoor in aanmerking komen."

Wanneer dan uiteindelijk toch proctoringsoftware om de hoek komt kijken, is er volgens de minister nog altijd wel keuze; voor studievertraging. "Studenten die geen gebruik willen maken van online proctoring kunnen er ook voor kiezen te wachten tot de beperkende maatregelen van de Covid-19 crisis zijn opgeheven en fysieke toetsing weer mogelijk is."

HBO's en universiteiten

Gebruik van proctoringsoftware is niet bij alle onderwijsinstellingen aan de orde. "De Vereniging Hogescholen (VH) geeft desgevraagd aan dat bijna alle hogescholen op verschillende manieren in pilotvorm testen met proctoring. In een recent gepubliceerd white paper duidt SURF deze verschillende wijzen
van proctoring in «niveaus». Een tweetal hogescholen (Avans en Hogeschool Leiden) heeft aangegeven geen gebruik te maken van surveillance-software. Ook de kunsthogescholen maken, gezien de aard van het onderwijs, nauwelijks gebruik van proctoring."

"De Vereniging van Universiteiten (VSNU) geeft desgevraagd aan dat de Maastricht University, de Universiteit Utrecht en de Open Universiteit geen gebruikmaken van software voor online tentamens. Bij de overige universiteiten gebeurt dit, al dan niet in pilotvorm, op verschillende manieren en
schaalgrootte wel."

Nederland, Duitsland, VS, EU

In hun vragen hierover hebben D66-Kamerleden Bas Paternotte en Kees Verhoeven ook de herkomst van softwareleveranciers en de locatie van hun dataverwerking aangesneden. Minister Van Engelshoven antwoordt: "De onderwijsinstellingen maken gebruik van de softwareaanbieders ProctorExam, Proctorio en Remote Proctor Now. ProctorExam is een Nederlands bedrijf waarvan de data in Duitsland worden verwerkt. Proctorio en Remote Proctor Now zijn bedrijven uit de Verenigde Staten met vestigingen en datacentra in de Europese Unie."