Politie in de 21ste eeuw: eindelijk digitale eenheid

De 25 regio-korpsen en het Korps Landelijke Politie Diensten (KLPD) hebben in de afgelopen jaren grotendeels afzonderlijk hun ICT-systemen opgebouwd waarbij de toepassingen in eigen huis werden ontwikkeld. Een belangrijke toepassing als het opsporingssregister is dan wel voor alle korpsen toegankelijk omdat het centraal is ondergebracht bij de Informatie en Communicatoe Technologie Organisatie (ITO), een agentschap van Binnenlandse Zaken, maar bijvoorbeeld de recherche basissystemen waarin de onderzoeksinformatie wordt opgeslagen, zijn regionaal en niet toegankelijk voor collega’s elders in het land. Verschillende eerdere min of meer vrijblijvende pogingen om de ICT bij de politie te moderniseren liepen vast op de autonomie van de korpsen. De Politiewet geeft de regiokorpsen een hoge mate van zelfstandigheid, zowel als het gaat om het stellen van prioriteiten als om de besteding van het, niet geoormerkte, budget. Met de instelling van de Regieraad ICT Politie in 1999 door de minister van Binnenlandse Zaken was het gedaan met de vrijblijvendheid. De Raad kwam met het Bestek 2001-2005 voor de vernieuwing van de informatiehuishouding van de Nederlandse politie. De twee cooperaties, CIP en ISC moeten het Bestek uitvoeren. Sinds februari is er al heel wat voorbereidend werk gedaan volgens ISC-directeur Nico van de Ven: “Wie nu zijn hakken nog in het zand wil zetten, loopt doorgesleten hielen op want deze trein is niet meer te stoppen.” Met Van de Ven haalde Binnenlandse Zaken een ervaren ‘verander-manager’ in huis, gepokt en gemazeld in de ICT-wereld. De doelstelling van de ISC heeft dan ook nog al wat voeten in de aarde, terwijl de politieorganisatie er geen enkele hinder van mag ondervinden. Over drie jaar moet er een ‘homogene infrastructuur’, een landelijk netwerk met op alle lokaties dezelfde hardware, besturingssystemen en bijvoorbeeld databasemanagement-systemen, zijn gerealiseerd, evenals een uniforme set concernapplicaties. De taakverdeling tussen CIP en ISC is duidelijk afgebakend volgens Van de Ven. “CIP organiseert de vraag binnen de korpsen en werkt die uit met functionele specificaties. Zij hebben nu een eerste informatie architectuur opgesteld. Daar komen specifieke programma-eisen uit, zoals een programma voor opsporing. Dat laatste heeft de hoogste prioriteit gekregen, het opsporingspercentage moet omhoog. Meer intelligentie in de informatievoorziening moet zorgen voor een betere ondersteuning. Als die nieuwe applicaties zijn gedefinieerd is het aan ISC om die te ontwikkelen en exploiteren. Wij gaan die aanbieden vanuit zeven rekencentra verdeeld over het land.” Op dit moment heeft nog elk korps en de KLPD zijn eigen rekencentrum. Voorlopig moeten de bestaande applicaties in de lucht worden gehouden, vanuit de nieuwe rekencentra, volgens Van de Ven. “Er is wel al enige uniformiteit. Sommige toepassingen worden door meerdere korpsen gebruikt, zij het in verschillende releases. We gaan ze upgraden zodat ze in ieder geval allemaal op dezelfde versie draaien anders valt dat niet professioneel te beheren.” Daarna zijn de Wide Area Networks aan de beurt. “De Wan’s van de verschillende korpsen moeten allemaal gestandariseerd worden. Voor de backbone maken we gebruik van het Nafin-netwerk van Defensie. Uiteindelijk moet het virtueel een enkel netwerk worden, zodat een diender waar hij ook achter een pc gaat zitten altijd bij zijn gegevens kan. De echte kwaliteitsslag maak je echter pas als de complete nieuwe set schaalbare applicaties gereed is met gezamelijk gebruik van de databases. Dat zal niet voor 2005 zijn. Dat is een enorm karwei. Bij onze inventarisaties zijn we zeker driehonderd applicaties tegengekomen bij de korpsen. Daar moet het een en ander ingedikt worden.” Is CIP een relatief kleine organisatie, bij ISC werken over enkele jaren tussen de 1150 en 1400 man volgens Van de Ven. “Dat zijn de mensen binnen de korpsen die bijvoorbeeld zorgen voor de lokale gebruikersondersteuning, zeg maar de vingertoppen van onze organisatie. De mensen die vanuit de rekencentra werken en de mensen bij de centrale organisatie, project management, server infrastructuur en bijvoorbeeld de software houses en research&innovatie. Ongeveer vierhonderd man komt van ITO dat op termijn in ISC opgaat.” Het merendeel van de I&A-mensen bij de korpsen kan de overstap maken naar ISC. “De bonden en de medezeggenschaporganisaties staan achter de veranderingen maar ze houden wel een vinger aan de pols. Op hun verzoek hebben we versneld een inventarisatie gedaan om een beeld te krijgen. Ik schat dat negentig procent van de mensen over kan naar ISC. De mensen die bij de korpsen blijven moeten zich toeleggen op informatiemanagement zodat ze vanuit proceskennis een bijdrage leveren aan de vraagorganisatie.” Vooralsnog is gekozen voor twee afzonderlijke organisaties, maar dat kan op termijn wel weer veranderen meent Van de Ven. “Om dit goed op de rails te krijgen is het zaak om vraag en aanbod echt uit elkaar te halen. Binnen de korpsen liep dat teveel door elkaar heen. Maar als dit systeem staat kunnen ISC en CIP best in een organisatie worden ondergebracht, bijvoorbeeld als twee divisies binnen een gemeenschappelijke regeling.” Het vorige kabinet had 320 miljoen euro gereserveerd voor de uitvoering van het Bestek tot 2005. ISC en CIP gaan voortaan facturen sturen naar de korpsen voor hun diensten. Dat de ICT-lasten daardoor uiteindelijk hoger uit zullen vallen, daar twijfelt niemand over. Daar staat dan een slagvaardigere organisatie tegenover. Nog niet duidelijk is of dit geld er ook komt. De gezamelijke hoofdcommissarissen wezen er in brieven aan de Kamer en de informateur al op dat het streven naar meer blauw op straat niet gerealiseerd zou kunnen worden als er niet ook meer geld kwam voor ICT-ontwikkeling en -beheer. Een half miljard euro is nodig voor de komende kabinetsperiode, zo becijferden ze begin dit jaar. Er moet bezuinigd worden in Nederland en andere sectoren als onderwijs en de gezondheidszorg roepen ook om meer geld. Ven de Ven weet het, maar heeft er toch vertrouwen in dat het kabinet de politie tegemoet komt. “Wat was het grote onderwerp bij de laatste verkiezingen die een verschuiving van anderhalf miljoen kiezers te zien gaf? Dat was niet onderwijs of gezondheidszorg, maar veiligheid en openbare orde.”