Slimme software uit Delft

"Een productcyclus van zo’n anderhalf jaar dus", vult hoofd van de ontwikkelafdeling Marc Derksen daar aan toe, "en inmiddels zijn we toe aan versie 5.0 die deze week officieel het levenslicht heeft gezien." De software fungeert als spin in het web in grote en niet zo grote organisaties en houdt vanaf die plaats bij welke informatie binnenkomt en hoe deze verder verwerkt kan worden. "Je hebt nu eenmaal verschillende soorten gegevens. De ene pluk kun je zo op je website zetten, bij andere informatie zul je er eerst een bewerking op moeten loslaten. Dat kan via Smartsite geregeld worden door het instellen van een workflow-recept", aldus Stiemer. Vergaarbak Grote bedrijven lopen de kans dat de gegevens die ze binnen de muren hebben in een grote vergaarbak terecht komen, waaruit ze eigenlijk niet meer goed te voorschijn kunnen worden gehaald. Stiemer: "Je kunt niet alleen maar gegevens verzamelen en ze opslaan, je zult ze ook weer moeten terugzoeken en vooral terugvinden. Door het aanbrengen van allerlei etiketten op de data, tags en metatags, wordt dat terugvinden vergemakkelijkt. Het is mogelijk om een mens die acties te laten doen, maar het lijkt ons ook mogelijk om het geheel door de computer zelf te laten doen. Naarmate onze software volwassener wordt, komen dit soort functies er ook steeds meer in." Smartsite Software heeft programmatuur ontwikkeld voor het extraheren van trefwoorden uit grote hoeveelheden tekst. Door dit via de software te regelen worden enkele voordelen bereikt. In de eerste plaats wordt geestdodend werk de mens uit handen genomen, anderzijds wordt de kans op fouten verkleind. "Het is erg moeilijk om doorlopend grote stukken tekst van trefwoorden te voorzien en daarbij steeds accuraat te werken. Gebruik je de software als hulpmiddel dan gaat het hele proces een stuk sneller en simpeler. Om de snelheid nog verder te verhogen, maken we gebruik van speciale woordenlijsten, zogeheten thesauri, met daarin de termen van een bepaald vakgebied", zegt Stiemer. De extractiesoftware heeft intelligentie aan boord. "Dat houdt in", zegt Derksen, "dat verbuigingen en vervoegingen worden herkend. Bovendien is het systeem zelflerend, het past zich aan nadat een fout wordt aangegeven (door de mens) en gecorrigeerd." Doordat de trefwoorden automatisch aangemaakt worden, kunnen de documenten nadien ook relatief eenvoudig van een classificatie worden voorzien. Stiemer: "En die classificatie is weer een goed hulpmiddel bij het presenteren van de informatie. Overigens hanteren we bij die presentatie de gedachte dat alles uit één bron moet komen. Dat wil dus zeggen dat een brondocument wanneer dat nodig is wordt vertaald naar een ander formaat. Op die manier kun je dezelfde tekst eenvoudig weergeven op een volledige website die je met een browser bekijkt, of op een aangepast formaat ten behoeve van een PDA of een mobiele telefoon, denk aan iMode. De software is geschikt voor wat we ‘multichannelling’ noemen, het gelijktijdig bedienen van verschillende kanalen zoals internet, intranet en extranet. Elk van die kanalen stelt een eigen pakket eisen aan de content management software." Zoekrecept Smartsite zal in een volgende versie worden voorzien van een slim zoekmechanisme. "Ook een Nederlands product", zegt Stiemer, "maar niet door onszelf ontwikkeld. We maken gebruik van de zogeheten Aquabrowser, een ontwikkeling van het MediaLab van Thijs Chanowski. Dat is software die is gebaseerd op technieken uit de kunstmatige intelligentie en die het mogelijk maakt om allerlei dwarsverbanden te signaleren. Zoek je bijvoorbeeld naar de term Claus, dan kun je verschillende kanten op, bijvoorbeeld het koningshuis of litteratuur. In het eerste geval is de zoeker geïnteresseerd in informatie over wijlen prins Claus, in het tweede geval is auteur Hugo Claus het onderwerp van de zoektocht." Delen Een functie van Smartsite 5.0 verzorgt het delen van informatie. "Dat kan een permanente instelling zijn, bijvoorbeeld tussen twee dochterondernemingen van hetzelfde bedrijf, maar ook een tijdelijke. In het laatste geval zie je dat gebeuren bij teams van mensen die aan een bepaalde taak werken. Is het werk afgerond, dan hoeft ook de deling van de informatie niet meer in stand te worden gehouden. Of een projectontwikkelaar die een nieuwbouwwijk uit de grond stampt en via een website communiceert met de aankomende bewoners", aldus Stiemer. Bij zo’n website voor een nieuwbouwwijk kunnen ook nog anderen betrokken raken, bijvoorbeeld de gemeente of een andere overheid. Ook kunnen de nieuwe bewoners zelf een soort community eraan vastkoppelen. Er is ook sprake van het delen van informatie wanneer een content manager gegevens van buitenaf te verwerken krijgt. "Daarvoor hebben we een aantal routines ontwikkeld, die de naam Q components hebben gekregen", zegt Marc Derksen. "Stukken software waarmee je gegevens uit zeer verschillende bronnen kunt halen, denk aan databases maar ook documenten uit een tekstverwerker, een spreadsheet of email-berichten." Voor elk type gegevensbron kan een aparte workflow worden ingesteld. "Dat kan heel simpel zijn, zoals alleen een keuze tussen ‘bezig’ en ‘klaar’. In het eerste geval is iemand nog met het bericht aan de gang, met de tweede keuze wordt aangegeven dat de informatie naar een volgend station mag. Dat kan een webpagina zijn, maar ook een afdeling binnen het bedrijf die er nog een handeling op moet verrichten zoals het geven van een goedkeuring. Ingewikkelde modellen zijn natuurlijk ook mogelijk", aldus Derksen. Gebruikers Een aantal grote bedrijven en instellingen maakt al gebruik van de Smartsite software, waaronder het Diaconessenhuis in Leiden. Het hospitaal heeft een intranet, dat wordt gebruikt als lokale informatiebron voor het hele gebouw. Veel informatie in het ziekenhuis staat opgeslagen op mainframes, waar op software werkt die nog prima voldoet maar die als grote nadeel heeft dat gebruiksvriendelijkheid ver te zoeken is. Via Smartsite kunnen de gegevens eenvoudig via een browser op het intranet worden geraadpleegd, met de mogelijkheid om extra grafische informatie toe te voegen. Iets wat op een mainframe eigenlijk niet mogelijk is. Ook een veertigtal gemeenten in ons land gebruikt Smartsite om de gemeentelijke informatie te beheren en naar buiten te brengen. "We hebben al zo’n tweehonderd grote licenties op onze software in de markt gezet, bij voor het publiek zeer bekende namen zoals de ANWB, OV9292 reisinformatie en het ministerie van Vrom."