Yfke Dulek wint Ngi-NGN Informatie Scriptieprijs

Encryptie van qubits

Toekomstige kwantumcomputers zijn gebaseerd op de regels van de kwantummechanica en kunnen bepaalde rekentaken vele malen sneller uitvoeren dan de huidige computers. Ze zijn zo radicaal anders dan gewone computers, dat de hardware en software opnieuw ontwikkeld moeten worden. Zo werken kwantumcomputers niet met bits (enen en nullen) maar met qubits. Dulek deed onderzoek naar de encryptie van die qubits aan de Universiteit van Amsterdam (UvA)

In 2009 is ontdekt dat ‘homomorfische’ encryptie voor gewone bits mogelijk is. Sindsdien heeft men geprobeerd eenzelfde soort encryptie te ontwerpen voor qubits, maar bleef men steeds vastlopen op dezelfde stap. Dulek zet met haar onderzoek die laatste stap en bewijst daarmee het bestaan van een homomorfische encryptiemethode voor kwantumdata. Ze voerde het onderzoek uit in samenwerking met Dr. Christian Schaffner en Dr. Florian Speelman. 

Belangrijke resultaten geboekt

Met de encryptiemethode van Dulek kan met versleutelde gegevens worden gerekend door derden, zonder dat zij die gegevens te weten kunnen komen. De jury vindt haar onderzoek indrukwekkend, omdat ze meerdere belangrijke resultaten boekt op het gebied van de kwantum-cryptografie en vragen beantwoordt die belangrijke cryptologen in recente literatuur hebben gesteld.

Onlangs is Dulek gestart met een promotietraject in de kwantum-encryptografie aan het CWI en zet ze haar onderzoek voort.

Andere prijswinnaars 

Daarnaast zijn er twee tweede prijzen van 1000 euro voor Roel Jacobs (TU Eindhoven) en Thomas Neele (Universiteit Twente). Roel Jacobs schreef de scriptie 'Constructing Maps by Clustering Trajectories', waarin hij aantoont dat het door middel van een nieuw algoritme mogelijk is vanuit locatiegegevens automatisch werkelijkheidsgetrouwe landkaarten van wegen en paden te maken. 

Thomas Neele deed zijn afstudeeronderzoek ook bij de TU Eindhoven en schreef een scriptie over model checking, een populaire techniek om de correctheid van een softwaresysteem aan te tonen. De titel van zijn scriptie luidt: ‘GPU Implementation of Partial-Order Reduction’.