Bluetooth op zoek naar bestaansrecht
Verder dan de beloftes lijkt het niet te komen. Bluetooth, ooit in het Nederlandse laboratorium van Ericsson uitgevonden, vecht nog steeds voor zijn bestaansrecht. "Er is geen ‘killer application’ voor Bluetooth", stelde Mike McCamon, voorzitter van de Bluetooth Special Interest Group (SIG) begin december tijdens Bluetooth Americas. De bijeenkomst in San Jose, Californië, richt zich op ontwikkelaars van hardware en is de opvolger van de Bluetooth Developer Conference. "Bluetooth heeft een dozijn verschillende toepassingen, afhankelijke van de markt waarin je zit", aldus McCamon. Die gelijk aangeeft dat daar ook het probleem zit. "Door die veelzijdigheid is marketing zo lastig voor ons." Bluetooth kenmerkt zich door een bereik van tien meter, een laag stroomverbruik en beperkte bandbreedte. Toepassingen liggen in het verbinden van mobiele apparaten binnen een beperkte straal, bijvoorbeeld een woning of een klein kantoor. Maar voorlopig zijn er nog geen apparaten die een Bluetooth-hype hebben ontketend. Volgens sommige critici is het ontbreken van een duidelijk voordeel een belangrijke reden van de trage opmars van de technologie. Optimistisch McCamon blijft echter optimistisch. Hij beweert dat Bluetooth nu écht op een omslagpunt zit en verwijst daarvoor naar de verkoopcijfers van mobiele telefoons die met de technologie zijn uitgerust. In 2003 zijn er zo’n 75 tot 80 miljoen Bluetooth-chips verscheept. Daarvan belandde 65 procent in mobiele telefoons, 12 procent in draadloze headsets en 16 procent in accessoires voor computers, zoals toetsenborden, muizen en printers. De SIG wil nu de mobiele telefoon gebruiken als uitvalsbasis om de rest van de wereld te veroveren. Zo ziet McCamon een grote rol weggelegd voor Bluetooth bij de personal mobile gateway. Daarbij neemt de mobiele telefoon een centrale plaats in ten midden van bijvoorbeeld de digitale camera en zakagenda. Telefoonmaatschappijen hebben veel belangstelling voor dit concept, omdat zij verwachten extra geld te verdienen aan het versturen van e-mails en foto’s. Het is echter nog onduidelijk hoe zo’n ‘personal mobile gateway’ er precies uit gaat zien. Maar er zijn meer kansen. Markus Schetelig van Nokia benadrukt de potentie van ad hoc netwerken - netwerken die ontstaan wanneer iemand zich toevallig in de buurt van een Bluetooth-zender bevindt. "Ik denk daarbij aan het spelen van spelletjes, toepassingen in auto’s en de mogelijkheid om met je laptop via een telefoontje in te bellen. De grote kracht van Bluetooth ligt in de mogelijkheid om eenvoudig en ad hoc dergelijke netwerken te vormen." Schetelig is voorzitter van de board of directors van de Bluetooth SIG. Binnen Nokia is hij verantwoordelijk voor de toepassing van Bluetooth en randapparatuur als headsets. Concurrenten Wellicht heeft Bluetooth het succes op de mobiele telefoon slechts te danken aan het ontbreken van een goed alternatief. Want op gebieden waarop Bluetooth zijn ogen richtte, heeft de technologie het maar al te vaak moeten afleggen tegen concurrenten. Zo bracht Logitech, fabrikant van muizen en toetsenborden, pas eind 2003 zijn eerste modellen met Bluetooth op de markt. "We hebben altijd gebruik gemaakt van andere technologieën die veel goedkoper zijn", verklaart PR-manager Nathan Papadopulos. Pas toen de fabrikant op technische beperkingen stuitte, maakte hij de overstap naar Bluetooth: bij de oude technologie kunnen tegelijkertijd slechts twee toepassingen met elkaar communiceren, terwijl Bluetooth tot zeven verbindingen toestaat. En dat was precies wat Logitech nodig had voor zijn ‘diNovo’. Daar zijn namelijk het toetsenbord, muis, calculator (de number-pad van het toetsenbord), Bluetooth-hub en mobiele telefoon op elkaar aangesloten. Op de markt voor netwerkverkeer is precies hetzelfde gebeurd. Deze wordt inmiddels gedomineerd door Wifi, en voor wie de hoop heeft dat Bluetooth daar nog terrein kan terugwinnen, heeft Simon Ellis van Intel slecht nieuws. Intel beseft wel dat Bluetooth een goede optie biedt, maar standaardiseert desondanks op Wifi: "Wij kijken naar draadloze toepassingen zonder dat we een bepaalde technologie heilig verklaren. Maar tegelijkertijd kunnen onze klanten slechts in beperkte mate nieuwe technologieën opnemen. Bluetooth had een kans bij netwerktoegang, maar dat heeft Wifi volledig overgenomen. Wifi is voor ons de standaard voor draadloze netwerken." Bedreigingen Ondertussen doemen er ook nieuwe bedreigingen op. In februari zullen de specificaties gepubliceerd worden van de nieuwe draadloze standaard Zigbee. Deze technologie heeft minder bandbreedte en een kleiner bereik dan Bluetooth, maar gebruikt ook minder stroom en de chips zijn goedkoper. De technologie is uitstekend geschikt voor meetapparatuur, juist een markt waar Bluetooth altijd begerig naar heeft gekeken. Bluetooth legt het niet alleen af tegen goedkopere en betere concurrenten. Zowel ontwikkelaars als gebruikers vinden de technologie te ingewikkeld. "Bij de ontwikkeling van Bluetooth is er te veel uitgegaan van de techniek", observeert Fred Zimbric, die als product manager voor Motorola verantwoordelijk is voor onder meer draadloze headsets en inbouwpakketten om in de auto handsfree te kunnen bellen. Die nadruk op de technologie ging volgens hem ten koste van het gebruiksgemak. Zo kwam het in het verleden voor dat producten van verschillende fabrikanten niet met elkaar communiceerden, hoewel beide met Bluetooth waren uitgerust. Om het instellen van een nieuwe headset of draadloos toetsenbord te vereenvoudigen, kondigde de SIG eind 2002 het ‘5 minute ready program’ aan: de consument moet in staat zijn om in vijf minuten een nieuw apparaat aan de praat te krijgen. "Dat is nog altijd veel te lang", klaagt Dave Russell, product marketing manager notebooks en wireless van Apple. "Wij hanteren een limiet van zestig seconden." Apple is gebonden aan de diverse geboden en verboden van SIG - in het leven geroepen om de uniformiteit te garanderen. Russell ergert zich bijvoorbeeld aan het technische taalgebruik. Zo heet op elkaar aansluiten van apparaten volgens de Bluetooth-specificaties ‘pairing’. Russell: "De consument heeft geen flauw idee wat daarmee bedoeld wordt. Het is niet het ontbreken van goede toepassingen met Bluetooth die de opmars tegenhoudt. We moeten ervoor zorgen dat de applicaties die we nu bieden beter werken." Russell krijgt bijval van onder meer een manager van Toyota die stelt dat de fabrikant wacht met het inbouwen van Bluetooth in zijn auto’s tot de technologie eenvoudiger wordt. "We zitten niet te wachten op een stortvloed aan telefoontjes bij een helpdesk omdat onze kopers hun telefoon in de auto niet aan de praat kunnen krijgen." Een ‘personal gateway’ op basis van Bluetooth-technologie zou eruit kunnen zien als het concept Alviss van de firma Sanyo. Dit conceptontwerp bestaat uit verschillende componenten, elk ter grootte van een creditcard. De consument combineert zelf verschillende onderdelen waarbij hij kan kiezen uit creditcards voor een toetsenbord, PDA, telefoon, calculator, mp3-speler, e-mail-lezer of fotoviewer. De verschillende kaartjes werken met elkaar samen en vullen elkaar aan. Het is echter nog de vraag of Bluetooth de verbindende technologie voor zo’n concept zal worden. _________