Brooklyn Browser: Platte wereld
De eerste keer dat dit irritante boek mijn bewustzijn binnendrong was op een hotelterras bij een Sun-congres in Washington. Ik probeerde wat werk gedaan te krijgen. Een oude man knoopte een gesprek aan over mijn supermobiele laptop, schakelde toen over op The World Is Flat en hield niet meer op. Ik had geen belangstelling. Friedman is een New York Times-columnist die schrijft wat zijn bovenmodale linkse publiek wil horen en meestal de plank misslaat. De oude man bleek dan ook een verwarde ex-communist die over zijn uitwisselingsprogramma met de Sovjet Unie in de jaren tachtig vertelde alsof het zijn bijdrage aan de val van de Muur was. The World Is Flat gaat over globalisering en hoe internettechnologie een vlak speelveld zou creëren met alle kansen en gevaren van dien. Maar dat wist u natuurlijk al, want u heeft het boek ook gelezen. Friedman beschrijft de vijftien jaar oude ideeën alsof hij het allemaal net zelf heeft ontdekt en bedacht. Voor de vele bewonderaars van het boek is het blijkbaar ook allemaal nieuw. Hetzelfde principe verklaart het succes van een ander boek dat ik nog steeds veel te vaak tegenkom. The Da Vinci Code is een slap aftreksel van Holy Blood, Holy Grail uit 1983. Dan Brown won het proces dat de schrijvers tegen hem hadden aangespannen alleen omdat het auteursrecht op ‘speculatieve geschiedenis’ nu eenmaal moeilijk is hard te maken. Maar alles wat The Da Vinci Code ook maar enigszins interessant maakt, komt uit Holy Blood, Holy Grail. Het orgineel, dat ik begin jaren negentig heb gelezen, is een intellectuele thriller met vette knipogen. Brown heeft de theorie platgeslagen, de commercieel interessante anti-christelijke en feministische elementen flink aangedikt en er een flauw detectiveverhaal met tenenkrommende dialogen overheen geplakt. Nog een boek van de managersleeslijst is Malcolm Gladwell’s Blink, The Power of Thinking Without Thinking. Een ander tijdschrift vroeg me vorig jaar een interview met Gladwell te regelen naar aanleiding van The Tipping Point. De opwinding over dat boek was langs me heen gegaan, dus ik begon onbevooroordeeld aan een recensie-exemplaar van Blink dat toen nog niet uit was. Blink begint met pakkende voorbeelden hoe snelle intuïtieve beslissingen vaak de juiste blijken. En vaak ook niet. En daar ontspoort het boek, want wat is het nou? Het probleem van Blink is het beste tot uitdrukking gebracht in de hilarische parodie Blank, The Power Of Not Actually Thinking At All. Een serieuzer antwoord was Think! Why Crucial Decisions Can’t Be Made in the Blink of an Eye. Gladwell zegde zijn interviewafspraak af, want hij kreeg het te druk. Op Tibco’s Foresight congres was Gladwell weer de keynote spreker. Waarom zijn deze boeken zo populair bij managers? Ze hebben gemeen dat ze kilometers breed en millimeters diep gaan. Het zijn hapklare moderne mythen voor rijke babyboomers in topfuncties die hen boven het hoofd groeien.