Discussie verglazing moet over gebruik gaan

Het aantal breedbandaansluitingen is in de laatste vijf jaar enorm gegroeid. Nederland staat nu mondiaal op de zesde plaats; Korea heeft het hoogste percentage aansluitingen. Volgens verwachting zal in 2007 zeventig procent van de Nederlandse huishoudens een breedbandaansluiting hebben en in 2008 driekwart, waarmee - volgens de organisatieadviseurs van JBR - de grenzen van de groei in zicht zijn gekomen. De markt raakt immers langzamerhand verzadigd. Van het resterende deel van de huishoudens zal tien procent om verschillende - deels principiële - redenen geen aansluiting willen hebben. Anderen lopen sowieso slechts schoorvoetend achter nieuwe ontwikkelingen aan. Door de huidige, hoge penetratie aan breedbandaansluitingen nemen de gebruiksmogelijkheden van het internet overigens flink toe. Een kwart van alle tijd die men dagelijks aan media consumeert, gaat nu al naar internet. Hiermee komt internet in de mediamix van de consument op de derde plek, na radio en televisie. In het algemeen gaat het nog om bescheiden diensten die niet veel capaciteit vergen: surfen en e-mailen. Daarvoor is in principe geen breedband vereist, maar wel voor nieuwe toepassingen als telefoon en televisie. Vooral nu de markt voor nieuwe aansluitingen verzadigd raakt, richten aanbieders van kabeldiensten zich op de zogenaamde triple play. Dat is een abonnement voor een pakket met internet, telefoon en televisie. Dat levert weliswaar geen nieuwe aansluitingen op, maar mogelijk wel meer inkomsten per abonnees. Breedband kent per definitie een forse aansluitingscapaciteit. Een snelheid van tien megabit per seconde (Mb/s) is daarbij gebruikelijk. De verwachting is dat deze snelheid in 2007 op grote schaal in gebruik zal zijn bij consumenten. In 2012 is dat naar verwachting zelfs 100 Mb, als toekomstige standaard voor een breedbandverbinding. De ontwikkelingen op dit gebied gaan hard, zoals op alle gebieden in de ICT-wereld. Dat de mogelijkheden van het internet flink toenemen past in de strategie van de Europese Raad. In 2000 is in Lissabon de ambitie vastgelegd dat de Europese Unie zich binnen tien jaar ontwikkelt tot de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie van de wereld, die in staat is tot duurzame economische groei met meer en betere banen en een hechtere sociale samenhang. Deze ambitie is mede gestoeld op een breedbandbeleid waarbij prioriteiten liggen bij de uitrol van een breedbandinfrastructuur in de hele unie en het stimuleren van de ontwikkeling en het gebruik van breedbanddiensten. Uiteraard blijven lidstaten zelf verantwoordelijk voor deze doelstellingen. Minister Brinkhorst heeft daartoe in 2004 de nota Breedband gepresenteerd. Ook daarin staat de positie van breedband centraal; Nederland moet volgens het kabinet in 2010 wereldwijd voorop lopen op gebied van breedband. Brinkhorst maakte daarbij duidelijk dat het in eerste instantie wel de taak van de marktpartijen is om te investeren in breedbandige netwerken. De snelle ontwikkelingen op het gebied van breedbandaansluitingen zijn volgens de Breedbandnota grotendeels te danken aan marktwerking en vergaande vormen van concurrentie. Dit heeft geleid tot meer aanbieders, lagere kosten en betere kwaliteit voor de eindgebruikers. Dat die concurrentie er is gekomen komt door de privatisering van bijvoorbeeld KPN en kabelbedrijven en de komst van nieuwe bedrijven in de telecomsector. Hoewel het met het tempo waarin breedbandaansluitingen worden gerealiseerd en gebruikt goed gaat, duiken er via de media de laatste tijd toch verontrustende berichten op. De problemen spitsen zich kennelijk toe op glas. Glas in de grond levert niet alleen de meest waardevolle ICT-infrastructuur voor de toekomst op, maar vrijwel het volledige netwerk in Nederland bestaat al uit glas, op de laatste meters na. Het deel van de wijkcentrale naar de consument thuis bestaat nog voornamelijk uit koper of coax. De huidige capaciteit is voor de meeste gebruikers overigens meer dan voldoende en kan met nieuwe compressietechnieken voorlopig nog verder toenemen. Maar uiteindelijk komen de grenzen toch in zicht. Daarom hebben diverse gemeenten met eigen middelen ook dat laatste stukje verglaast. Dit tot groot ongenoegen van de kabelaars en de rijksoverheid. Rob van Esch, directeur van de brancheorganisatie Vecai, zei daarover onlangs in NRC/Handelsblad: "Laten de wethouders en de woningcorporaties, die ook willen mee betalen aan die glasvezelplannen, hun geld liever besteden aan het bedenken van nieuwe vormen van dienstverlening. Er zit al genoeg belastinggeld in de grond." De kabelaars verglazen die laatste meters kennelijk liever geleidelijk aan en beschouwen de haast van de gemeenten als een onnodig dure, maar ook blinde ambitie. De overheid ondertussen heeft eind 2005 een handreiking uitgegeven waardoor gemeenten en woningcorporaties makkelijk aan de slag kunnen met breedband, daarbij rekening houdend met een gezonde marktwerking en de Europese regelgeving. De discussie over verglazing van het net gaat eigenlijk niet over glas, maar over het gebruik van dat glas. Want daar liggen de echte belangen. Wie is verantwoordelijk voor de inhoud, de toegankelijkheid en de betaalbaarheid van de informatie die via het net - en dus via breedband - wordt verspreid. Brockhoff en Van Rijn zijn werkzaam bij JBR Organisatieadviseurs Bijdragen in de rubriek Opinie staan los van de redactionele opvattingen van AG. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen te redigeren en in te korten. Bijdragen voor de rubriek kunnen worden gestuurd aan: ag@sdu.nl onder vermelding van ‘opinie’.