‘Ik ben een slachtoffer van de internethype’
Verheij is min of meer vanzelf de ICT ingerold, verteld hij in zijn tijdelijke woning in Kockengen, op de stoel van zijn enorme tekentafel. "In 1985 werkte ik in de campusboekhandel van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Daar was het twee maal per jaar schreeuwend druk, wanneer de studenten in januari en september de hun voorgeschreven boeken moesten hebben. De rest van het jaar was het er erg rustig. Als de levenscyclus van een boek na drie of vier jaar afliep, kwamen de vertegenwoordigers van de uitgeverijen bij docenten en hoogleraren langs om nieuwe boeken te ‘pluggen’. Ik zette mijn eerste schreden in de ICT met het aanleggen van een databankje waarin ik bijhield wie welke boeken voor welk vak gebruikte, wie de auteur van het boek was, wat erin stond en wie het uitgaf. Na verloop van tijd stelde ik de verzamelde gegevens aan de uitgeververtegenwoordigers ter beschikking, die daarmee veel gerichter de universiteit in konden trekken. Dat werkte goed." In 1989 verruilde Verheij de Erasmus Universiteit voor die van Maastricht waar destijds het ‘probleemgestuurd onderwijs’ in zwang raakte. Geen stapels verplichte standaardwerken meer, maar zogeheten studielandschappen en lesmateriaal in een gekopieerde syllabus. "Die ontwikkeling was een ramp voor de universitaire boekhandels. Ik bedacht een plan om dat lesmateriaal digitaal beschikbaar te stellen, maar dat kwam niet van de grond. Vervolgens ben ik gaan experimenteren met een website voor het Nederlandse boek, gekoppeld aan de databank van het Centraal Boekhuis. De bedoeling was de boekhandels de mogelijkheid te geven online de voorraad van het Centraal Boekhuis te raadplegen en boeken te bestellen. Ik schreef een plan voor mijn baas, die zei: ‘Als je er een financier bijzoekt, steek ik er ook geld in.’ Die financier werd uitgeverij Het Spectrum; de site zou uitgroeien tot het latere BoekNet. Maar voorlopig was het alleen nog een idee en moest alles nog worden gebouwd. Samen met een jongen van Het Spectrum heb ik de site gemaakt. Programmeren, HTML’en en content bij elkaar krijgen. Het was keihard werken, soms dag en nacht achter elkaar. Regelmatig was het de moeite niet meer om ‘s nacht nog naar huis te gaan en sliepen we op kantoor. In 1995 hadden we BoekNet online. In die tijd zag ik voor mezelf een bijna heilige missie om de klassiek denkende wereld van de uitgeverijen aan internet te brengen." Geen interesse In 1997 ging de Van Piere Wristers Boekhandelsgroep te Eindhoven over in handen van de Boekhandelsgroep Nederland. Ook BoekNet ging mee. Maar de Boekhandelsgroep had geen interesse in BoekNet en deed het integraal over aan Het Spectrum. Daarmee was BoekNet weinig meer dan het internetkanaal van één club, en werd het fundament eronder weggeslagen. Toen stapte Verheij eruit. "Ik was inmiddels projectleider online business voor de Boekhandelsgroep in Deventer en maakte websites voor gezamenlijk voorraadbeheer van de boekhandels. Ook maakten we een ‘document delivery system’ voor een elektronische leeromgeving voor Library Services, die nog steeds in gebruik is. In 1998 kreeg ik een baan aangeboden bij Caladon in Katwijk, van wie ik als eerste klant met succes de offline catalogus implementeerde. Ik werd e-commerceconsultant en had tot taak de wensen van een klant in een systeem te vertalen. Ik maakte ordersystemen voor Mars, bloembollenboer Molenaar en auto-onderdelenketen Brezan. In 1999 vertrok ik met het mailordersysteem van Caladon onder mijn arm naar de VS, het land van de e-commerce. Ik heb er een paar projecten gedaan en leuk werk gehad, maar ik leerde er weinig. Ik had het gevoel dat we in Nederland technisch verder waren. Met horten en stoten was ik twee jaar in de VS. Ik had twee dochters in Nederland en wilde weer terug. In 2000 ging ik aan de slag voor internetreclamebureau ‘Change The Script’ (CTS), onderdeel van de Publicis Groep. Als Webproducer mocht ik een afdeling opzetten voor de bouw en het onderhoud van sites van de klanten van CTS. Ik had een clubje vaste programmeurs. CTS had mensen in de VS en wilde expanderen in Azië. Ik zag het bedrijf groeien van zestig naar 120 mensen en in korte tijd driemaal verhuizen. De ambities kosten CTS de kop, in augustus 2001 werd het faillissement uitgesproken. Er was te zwaar in de toekomst geïnvesteerd. De grote crash was toen al volop aan de gang en elke dag stonden er weer driehonderd mensen op straat. Qua vacatures werd het akelig stil. Het duurde een jaar voor het tot me doordrong dat ik niet langer moest proberen weer in de ICT aan de slag te komen. Mijn leven stond op de helling. Mijn tweede en Amerikaanse echtgenote ging terug naar de VS omdat ze geen zin had in de armoede van de ww. Ik ben nog steeds met haar getrouwd. Dan staat de depressie echt op je deur te bonken." Om iets om handen te hebben stortte ik me min of meer toevallig op de tuinerij, een latent aanwezig hobby waar ik een talentje voor in huis blijk te hebben. Ik ben serieus aan de studie en loop stage bij Luc Engelhard. Ander mens De ervaring rond BoekNet heeft me een ander mens gemaakt. Dat was het hoogtepunt van mijn ICT-carrière. Het was voor mij een heerlijke wereld die ik naar binnen zoog, die ik nu onvrijwilig heb verlaten. Natuurlijk hadden wij het BoekNet-verhaal voor onszelf veel zakelijker aan moeten pakken. Toen ons levenswerk onder onze kont werd weggehaald, stonden we met gebonden handen en hadden we niets in de melk te brokkelen. Het dieptepunt was voor mij de episode rond m’n ontslag bij CTS. Je valt uit de boot en je weet dat de boot verder vaart. Ik ben geen jonge hond meer. Als ‘selfmade man’ word je door jongeren met een HBO-diploma links en rechts ingehaald. Ik kan gelukkig worden met het aanleggen van tuinen, niet rijk. Daarvoor is het te laat. Ik zal met pijn terugdenken aan mijn tijd in de ICT."