Integratie van e-business moet voorrang krijgen

Onlangs zijn voor I(C)T twee van dergelijke verkenningen gepubliceerd, het rapport Trends in IT 2001 van het IT Trends Institute en het rapport Trends in ICT 2001 van Ernst & Young ICT Leadership. Hoewel de titels nagenoeg overeenkomen, is de invalshoek van de studies wel degelijk verschillend. Het Ernst & Young-onderzoek richt zich op trends die zich nu aftekenen, met de nadruk op management- en organisatie-aspecten. Het onderzoek van IT Trends Institute, waarin onder andere KPMG en Iquip participeren, probeert te identificeren wat de trend wordt, ofwel in welke technologieën bedrijven op dit moment het beste kunnen investeren. Door het verschil in invalshoek zijn de studies niet één-op-één te vergelijken. Maar er is wel een gemeenschappelijke element in beide verkenningen, en dat is – het zal niet verwonderen – internet. Beide verkenningen constateren, dat Nederlandse bedrijven niet al te snel zijn met het benutten van de mogelijkheden van dat medium. In commerciële zin is wat het IT Trends Institute statische aanwezigheid noemt, de dominante manifestatie van bedrijven op internet. Bij Ernst & Young meldt 80 procent een website met algemene bedrijfs- en/of productinformatie te hebben; het IT Trends Institute vindt onder de respondenten ruim 70 procent met een brochure op internet en iets meer dan de helft met productinformatie op internet. Geijkte Commerciële activiteiten ontplooien op internet is al een stuk minder gewoon. In Ernst & Youngs steekproef biedt 20 procent de mogelijkheid om orders te plaatsen, in die van het IT Trends Institute is dat 27 procent. Die activiteit staat bovendien in de regel los van de geijkte bedrijfsprocessen. Bij Ernst & Young meldt net 10 procent dat de afhandeling van orders geïntegreerd is met de back-office of de primaire processen. Het IT Trends Institute stelt echter vast dat bijna alle bedrijven de via internet binnengekomen orders handmatig afhandelen, gewoonlijk door ze uit te printen en van papier verder te verwerken. Integratie met het ERP-systeem kom bijna niet voor (5 procent), integratie met klantenservice-systemen is iets gebruikelijker (11 procent). Valide Is dat erg? Dat is maar hoe je het bekijkt. Het is op zich een valide strategie om e-commerce vanuit een soort pilot-omgeving als aparte activiteit op te laten bloeien, stellen de onderzoekers van het IT Trends Institute. Hoewel de integratie van zo’n aparte entiteit in het ‘traditionele’ bedrijf de nodige problemen kan opleveren, zijn de risico’s waarschijnlijk minder groot dan wanneer men de ‘koninklijke weg’ bewandelt: het geïntegreerd ontwerpen van bedrijfsvoering en IT-ondersteuning voordat men met e-business begint. De vraag is wel hoe lang bedrijven het nog kunnen volhouden om het elektronisch zakendoen als aparte activiteit te onderhouden. De resultaten van het onderzoek van Ernst & Young wijzen erop, dat bedrijven verwachten dat de rol van internet als verkoopkanaal sterk zal groeien. Het aandeel van de verkooptransacties die rechtstreeks via internet worden afgehandeld, zal naar verwachting van de bedrijven groeien van 9 procent nu naar 19 procent binnen twee jaar. Het percentage van de omzet dat via internet wordt gerealiseerd, groeit van 7 procent nu tot 16 procent over twee jaar en bijna 30 procent over vijf jaar. Bij dergelijke volumes is integratie met de bestaande bedrijfsprocessen noodzakelijk, zowel uit het oogpunt van efficiency als om een bevredigende servicegraad bij het afhandelen van de orders te kunnen garanderen. Veelbelovende technieken Rest de vraag, welke technologieën men in de gaten moet houden. Het IT Trends Institute heeft ruim veertig onderwerpen gewogen naar rendement en groeipotentie. Technieken met een hoog rendement maar een lage groeipotentie heten à la Boston Consulting Matrix ‘cash cows’. In deze categorie plaatst het IT Trends Institute gevestigde technologieën als data warehouses, computer aided software engineering, ERP en internet. Dit zijn in feite technieken die bedrijven voor wie ze toepasselijk zijn, gewoon ‘in huis’ dienen te hebben. Technieken met hoog rendement en hoge groeipotentie heten ‘stars’. Dat zijn technieken waar bedrijven nu al mee in de weer zouden moeten zijn. In deze categorie vallen bijvoorbeeld data mining, extranetten, supply chain management, electronic customer relationship management, kennistechnologie, application service providers, XML en breedbandtechnieken. Dan zijn er nog enkele ‘dogs’, met laag rendement zonder groeipotentie. Daaronder rekenen de onderzoekers in ieder geval de netwerkcomputer, en mogelijk HTML en WAP. En ten slotte zijn er de ‘question marks’. Met hoge groeipotentie, maar vooralsnog een laag rendement, is dit feitelijk de interessantste categorie voor bedrijven die azen op een onderscheidend voordeel. De onderzoe-kers positioneren hier onder meer UMTS en mobiel internet, Voice over IP, Jini en Bluetooth en het Digital Nervous System zoals Microsoft dat bij monde van Bill Gates geschetst heeft. Het is interessant om te zien dat de geënquêteerden een andere inschatting maken dan de onderzoekers. Uit het onderzoek blijkt dat trends als application service providers (star), documentaire informatiesystemen (cash cow), voice over IP (question mark), mobiel internet (idem) en smartcards (star/cash cow) relatief vaak als gepasseerde stations worden gezien. Dat illustreert hoe verschillend er over de potentie van technologie gedacht kan worden. Eén ding is echter zeker. Een echte doorbraak forceer je alleen als je een trend oppikt die anderen nog niet in de gaten hebben. Dat soort trends vind je per definitie niet in een boekje. Peter Noordam, Aart van der Vlist, Barry Derksen: Trends in IT 2001, Den Haag, 2001, ISBN: 90 440 02 023Ernst & Young ICT Leadership: Trends in ICT 2001, Maarssen, 2001, ISBN: 90 902706 8 7