Leeftijd speelt geen rol
De gemiddelde leeftijd van IBM medewerkers ligt tussen de dertig en de veertig, dus een direct probleem met vergrijzing heeft het bedrijf niet. Maar dat komt nog wel. HR Manager Bert Ferwerda: "Men moet anders gaan denken over leeftijd: boven de vijftig is niet oud, wij letten bij het aannemen van mensen ook nooit op leeftijd, dat speelt geen rol." Bij de Rabobank is de gemiddelde leeftijd nu 38 jaar, en ruim zes procent van de werknemers is ouder dan 55. "Maar over vier jaar is dat elf tot zestien procent, en dan hebben we wel een probleem", aldus Wilgekamp. Maurice van der Valk is bedrijfsarts en hij vindt dat het niet moet gaan over ‘de babyboomgeneratie’, maar over mensen. "Hoe houd je mensen langer aan het werk? Oudere mensen worden minder snel aangenomen omdat ze vaker ziek zouden zijn. Een misvatting volgens Van der Valk: "Uit onderzoek blijkt juist dat ze minder verzuimen, omdat ze minder vaak ziek zijn." Maar als ze ziek zijn, dan zijn ze ook écht ziek en dan duurt het langer dan bij hun jongere collega’s. Vraag uit de zaal: "En wie is er dan per saldo per jaar het langst ziek?" Dat blijkt dan toch de oudere werknemer te zijn. De algemeen manager van IBM, Harry van Dorenmalen noemt vergrijzing geen risico, maar een ‘opportunity’. Tweede-Kamerlid Gerdi Verbeet vindt dat ouderenbeleid ook jongerenbeleid is. En volgens Ruud Wilgekamp, HR directeur van Schiphol is het woord respect van belang. "Respect van jongeren voor ouderen, maar ook andersom." Mooie woorden, maar wat is nu eigenlijk het probleem? En belangrijker: hoe gaan we ermee om? Het probleem is kwalitatief, niet kwantitatief, daar is iedereen het in iedergeval over eens. Dus niet het aantal mensen dat met pensioen gaat is het probleem, maar hun verdwijnende kennis en ervaring. Om het verlies aan kennis op te vangen werkt IBM met gemengde teams. Bert Ferwerda: "Oudere werknemers kunnen jongeren veel leren en andersom leren zij ook veel van de jonge werknemers." Daarbij noemt IBM het geen ‘ouderenbeleid’, maar beleid voor iedereen. "Een alle fasenbeleid", vult Ruud Wilgekamp van Schiphol aan. "Jongeren en ouderen moeten van elkaar leren, in een leerling-patroon situatie." Al met al een rondetafelgesprek vol hoogdravende woorden, dat regelmatig afdwaalt naar bijvoorbeeld de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt en de ontmaskering van één mythe (oudere werknemers zijn volgens onderzoek minstens net zo flexibel als jongeren). Het gesprek werd enthousiast gevoerd, maar tuimelde alle kanten op, waardoor zowel het ‘probleem’ van de vergrijzing, als eventuele antwoorden daarop, niet concreet werden geformuleerd. Maar zoals Trude Maas, Eerste-Kamerlid voor de PvdA, het samenvatte: "Je kunt wel van alles voorbereiden, maar het loopt toch anders..."