Macht aan de bloggers

In een uitzending de vorige avond had de zender aandacht besteed aan de diensttijd van president Bush. Vriendjes van de familie zouden de jonge Bush uit het leger hebben gehouden en hem daarmee behoeden voor een reis naar Vietnam. In plaats daarvan kon hij dienen bij reserve troepen van de Texas Air National Guard. Het is weliswaar oud nieuws dat de president op die manier onder de dienstplicht is uitgekomen, maar het is nooit bewezen dat Bush daarbij is voorgetrokken. Tot de uitzending van 60 minutes. De journalisten van CBS hadden documenten gevonden waarin een van de superieuren van Bush klaagde dat hij onder druk gezet werd om het dossier mooier te doen voorkomen dan het in werkelijkheid was. Kranten en andere serieuze media namen het nieuws klakkeloos over, maar webloggers keken eens met een kritische blik naar de documenten. En toen bleek dat de afstanden tussen de letters en regels wel erg gelijk waren - meer iets voor een laserprinter dan voor een typemachine uit 1972. En ook het taalgebruik paste beter bij het leger of marine dan bij de luchtmacht. De webloggers en hun bezoekers kwamen tot de harde conclusie dat de documenten vals waren. En omdat zoveel verschillende logs dat deden, namen de media hun twijfels weer over. Een dag later was CBS genoodzaakt om zijn fout publiekelijk toe te geven. Met het document in de hand wist CBS overigens een andere bron ervan te overtuigen naar voren te treden en zijn rol in de hele affaire te openbaren. Het nieuwsfeit zelf bleek kortom wel te kloppen, maar een belangrijk bewijsstuk was vals. Het was overigens niet de eerste keer dat blogs journalisten in de juiste richting wezen of corrigeerden. In 2002 vestigden weblogs de aandacht op de sympathie die Trent Lott had voor rassenscheiding. Daarmee maakten zij een abrupt einde aan de politieke carrière van de fractievoorzitter van de Republikeinse Partij in de Senaat. En in Nederland plaatste het weblog ‘Geenstijl’ afgelopen voorjaar nog met succes vraagtekens bij een onderzoek van de anti-rook stichting Stivoro naar het aantal Nederlanders dat zou stoppen met roken. In Amerika leidde het nieuwsfeit tot een hernieuwde ophemeling van de ‘blogosphere’, de wereld van de bloggers. Zij hadden de natie toch maar mooi behoedt voor een slordige fout van de journalisten. Journalisten die meer belangstelling hadden voor de sensatie dan dat zij de tijd namen om feiten te checken. Maar voor we de weblogs definitief de hemel in prijzen als vervangers van de ouderwetse media, zijn enige kanttekeningen op hun plaats. Weblogs hebben dikwijls een eigen agenda, waardoor ze zelden onpartijdig zijn. In het geval van de documenten over de diensttijd van Bush pakte dat goed uit, maar vaker nog verdraaien de webloggers de feiten of laten belangrijke informatie weg om hun argumenten kracht bij te zetten. Bovendien prediken diezelfde blogs voor eigen publiek. We lezen nu eenmaal liever een verhaal waarmee we het eens zijn dan dat we ons gaan ergeren aan een controversieel standpunt. Daarmee ontstaat al snel een vicieuze cirkel, een een-tweetje zo je wilt, tussen de blogger en zijn publiek. Bovendien is de kans groot dat een oplettende journalist dezelfde conclusies had getrokken. Maar in dit geval waren de weblogs de ouderwetse media te snel af. De rol van media verandert wel door de blogs, maar het is wel erg voorbarig om nu meteen een nieuwe revolutie te voorspellen. tom@tsanders.com