Nuttige tips voor opgeruimde ondernemers op kapitaaldag

Een zwak punt van dergelijke bijeenkomsten is meestal het onderdeel ‘success stories’ van geslaagde ondernemers, die als lichtend voorbeeld moeten dienen voor de starters. Deze keer was het de beurt aan _Hans de Werd, oprichter van ICT-marktonderzoeksbureau Heliview, die eind jaren tachtig venture capital vond en zijn bedrijf uiteindelijk verkocht aan database-exploitant VNU. De Werd had enkele nuttige tips voor zijn gehoor. Zo hield hij de starters voor dat alleen echt innovatieve start-ups en snelgroeiende ondernemingen risicokapitaal nodig hebben waarbij een deel van de aandelen aan de financier wordt afgestaan. Bij het opstellen van contracten kan door zelfwerkzaamheid veel geld worden bespaard op de nota’s van dure juridische adviseurs. Handig was ook de tip om bij benadering van een investeerder een lijst namen mee te nemen van partijen waaraan de financier het belang kan doorverkopen. Andere inzichten van De Werd waren van meer twijfelachtig nut voor de gemiddelde starter. Zo gelooft De Werd niet in dubbel leiderschap voor een jonge onderneming. "Elk bedrijf heeft nu eenmaal een CEO nodig", stelde De Werd. De praktijk leert echter dat het overgrote deel van de succesvolle jonge bedrijven over twee directeuren beschikt. Een duale leiding blijkt zelfs van alle beïnvloedende factoren de sterkste voorspeller te zijn voor succes. De Werds advies om goede afspraken te maken met een financier had vergezeld mogen gaan van de waarschuwing dat menig afspraak bij zakelijke tegenwind makkelijk sneuvelt. Octrooi Een geheel ander type spreker was Feike Liefrink van het ‘Bureau voor de Industriële Eigendom’, die uitlegde hoe een octrooi op een vinding wordt aangevraagd. Uit het betoog bleek dat voor ICT-bedrijven octrooien niet altijd de meest aangewezen weg zijn voor bescherming van intellectueel eigendom. Octrooien zijn niet alleen relatief duur, maar toekenning laat ook lang op zich wachten. De ICT-wereld ontwikkelt zich dusdanig snel dat de meest kosteneffectieve bescherming eerder bestaat uit het afsluiten van geheimhoudingsverklaringen. Verreweg de nuttigste informatie voor ondernemers was afkomstig van fiscaal adviesbureau CMS Derks Star Busmann, dat inging op het proces van het afsluiten van overeenkomsten tussen een ondernemer en een investeerder. Venture-capitaltransacties gaan gepaard met het opstellen van twee documenten: de statuten voor de op te richten B.V. en de participatie-overeenkomst. De ervaring leert volgens advocaat Mark Mathijssen dat financiers zich via deze documenten vooral tegen risico’s willen indekken. Zo blijken geldschieters in 90 procent van de gevallen via de statuten zogenoemde ‘preferenties’ te willen regelen voor de verdeling van de winst, bijvoorbeeld door het verstrekken van preferente aandelen. Ook cumulatieve preferentie komt regelmatig voor. Dit houdt in dat als in een bepaald jaar geen winst kan worden uitgekeerd, het verschil in het volgende jaar moet worden goedgemaakt. De totale preferentie ligt meestal rond de geldige marktrente. Ook wat betreft de zeggenschap wil de risicofinancier exclusieve rechten. Het vennootschapsrecht bepaalt in principe autonomie voor een directeur-aandeelhouder, maar in de statuten kan worden bepaald dat deze in speciale gevallen een beslissing moet laten goedkeuren door de commissaris. In de participatie-overeenkomst worden andere zaken geregeld, zoals informatieverschaffing en aansprakelijkheid voor schade en verlies. Ook wordt een formule bepaald voor verwatering van de aandelen bij uitgifte van nieuwe aandelen. Mathijssen waarschuwde tenslotte dat financiers tijdens het onderhandelen over een overeenkomst tijd kunnen rekken om een lagere prijs af te dwingen en dat bij geschillen de geldschieter meestal over betere advocaten beschikt. Belangrijkste advies aan de ondernemer: maak een checklist van alle mogelijke geschilpunten en onderhandel deze op een zakelijke manier uit. Wandelgangen In de wandelgangen was geen spoor te bekennen van somberheid over de economie of van een katerig gevoel over geplofte internetzeepbellen. Net als de andere aanwezige investeerders hield Gijs Ambachtsheer van venture-capitalbedrijf Venturion enige reserves ten aanzien van de presentaties, maar wilde toch met enkele ondernemers in gesprek over een mogelijke participatie. "We zijn in de markt voor investeringen en als anderen kansen laten liggen, zullen wij ze benutten. Dit is de beste periode om te investeren, ook in de ICT."