Operators moeten nog ruim tienduizend antennes kwijt

Van den Hoven van Genderen: “Nee hoor, wat een hype! Een mobiele telefoon-antenne geeft minder straling af dan een open haardvuur, minder ook dan een televisie die aanstaat en zeker minder dan een half uurtje bakken in de zon. Overigens zijn al die typen straling niet vergelijkbaar. De zon en het open haardvuur zijn gevaarlijk omdat ze ioniserende straling bevatten, maar daar is in het mobiele telefoonfrequentiebereik geen sprake van.” En hoe zit het dan met de gezondheidsrisico’s waar we de laatste tijd zoveel over horen? “Er is geen echt gezondheidsrisico, alleen een minimaal verwarmingseffect. Je lichaamstemperatuur stijgt namelijk 0,2 graden wanneer je gedurende een langere periode vlakbij een antenne staat. Dit is vergelijkbaar met het maken van twee kniebuigingen. Men maakt zich dus druk om redelijk minimale invloeden. Vroeger vreesden mensen de enorme snelheid van de stoomtrein, want ons lichaam zou die 40 kilometer per uur nooit aankunnen! En toen er voor het eerst radio-uitzendingen door de ether werden gestuurd, hoorde je verontruste stemmen terwijl nu iedereen het heel gewoon vindt omgeven te zijn door radiostralingen. Tja, de mensen moeten gewoon wennen aan iets nieuws. Over een paar jaar zijn die mobiele telefoon- antennes de normaalste zaak van de wereld.” Mooi is dat, dus mijn woningbouwvereniging besluit dat het tijd wordt om de financiën wat op te krikken, maakt een leuke deal met de plaatselijke UMTS-boer en ik heb een antenne op mijn dak! Ik kan me best voorstellen dat bewoners het helemaal niet waarderen dat er zo letterlijk over hun hoofden wordt beslist. “Je moet er natuurlijk aan meewerken dat er een goede voorlichting komt zodat de vele misverstanden uit de wereld worden geholpen. Het is toch wetenschappelijk niet aangetoond dat er werkelijk schadelijke gezondheidseffecten zijn?! Je moet vermijden dat er een hysterisch persoon op televisie komt vertellen over alle kwalen waaraan hij of zij lijdt sinds die antenne tegen zijn of haar zin in op het dak staat. Die kwalen zijn voor het merendeel psychosomatisch. Zo iemand verzet zich zo tegen die antenne dat de kwalen daardoor ontstaan. Die man of vrouw wordt ziek van angst voor het nieuwe en niet van die antenne. En trouwens, het dak is juist een van de veiligste plaatsen voor een antenne, want de verticale verplaatsing van straling is vijftig keer minder dan de horizontale verplaatsing. Dit soort reactie creëert een hoop onrust.” O ja, dus die persoon is gek. En de langetermijneffecten dan? “Nee hoor, die persoon is niet gek want psychosomatische klachten zijn ook klachten en voor die persoon zijn ze echt. We moeten de klachten dus wel serieus nemen. Het ministerie van Volksgezondheid, TNO en een heel leger van buitenlandse onderzoekers is al jaren bezig om de langetermijneffecten te onderzoeken. Natuurlijk kunnen ze nooit honderd procent zekerheid geven, want dat kan pas over honderd jaar. Maar met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid zijn er geen langetermijneffecten. Ik denk dat de klachten van die persoon door goede voorlichting worden weggenomen.” Er staan nu al ongeveer tienduizend antennes voor mobiele telefoon. Hoeveel hebben jullie eigenlijk nog te gaan? “Bij elkaar moeten de operators nog tien- tot twaalfduizend antennes bijplaatsen om het UMTS-netwerk op te bouwen, exclusief de pico antennes. Overigens kunnen voor een deel de bestaande GSM- installaties worden gebruikt.” Wat zijn pico antennes? “Dat zijn mini antennetjes van ongeveer 40 cm die nog veel minder straling afgeven dan de gewone exemplaren. De operators zullen ze in grote getale in kantoren en winkelcentra plaatsen. Het klinkt contradictoir, maar doordat we die zwakke pico’s gebruiken geldt ‘hoe meer antennes in de buurt, hoe minder straling!’ Wist je trouwens dat jouw mobiele telefoon een nog veel sterkere zender is dan de sterkste mobiele telefoon-antenne? Dat is ook al een reden om veel antennes in de buurt te hebben. Dan kan de straling van al die mobiele telefoons wat omlaag.” Hoe heb je het voor elkaar gekregen dat de Nederlandse overheid het de operators nu zo makkelijk maakt om die antennes plaatsen? “De operators zaten in een hele rare tang, klem tussen de telecommunicatiewet die ze verplicht om een landelijk dekkend netwerk op te bouwen en de lokale overheden die het ze heel moeilijk maakten wanneer ze de antennes die daarvoor noodzakelijk zijn, wilden plaatsen. Europese regelgeving dwingt de operators om in 2002 een landelijk dekkend UMTS-netwerk operationeel te hebben. Dat lukt natuurlijk niet wanneer ze per antenne een half jaar op de bouwvergunning moeten wachten. Daarom zijn de operators een jaar geleden begonnen om de wetgeving gewijzigd te krijgen, zodat antennes gedoogd worden net zoals kabels dat ook al worden. Dat wetswijzigingsvoorstel is ingebracht door voormalig PvdA-kamerlid Marjet van Zuylen. Vanwege onvoldoende voorbereiding heeft dat het toen niet gehaald. Maar we hadden wel het resultaat dat de overheid zelf suggereerde om een breed antennebeleid te ontwikkelen waarbij niet alleen mobiele telefoonmaatschappijen betrokken waren maar ook andere antennepartijen zoals het C2000-overheidsnetwerk en Casema. Dat antennebeleid is met wat kleine wijzigingen door de ministerraad gekomen en op 14 mei volgt notabehandeling door de Tweede Kamer.” O, dus dat loopt zo’n vaart nog niet met die antenneplaatsing? “We gaan uit van een vooruitlopende werking. Dat betekent dat we vooruitlopen op de uitkomst van alle processen en nu al genoeg rechtsgrond hebben om de antennes op te plaatsen. De operators gaan dus gewoon aan de slag, hoewel het hele politieke circus nog in volle gang is. Want nadat dit antennebeleid door de Kamers is moet het nog door nadere regelgeving worden ingevuld in samenwerking met woningbouwcorporaties en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).” Wat is het geheim van de smid? “Iedereen moet tevreden zijn. Je moet iedereen meekrijgen omdat je anders daarna conflicten hebt en dat werkt alleen maar vertragend. Het moet niet zo zijn dat één partij ten koste van andere partijen zijn zin krijgt. De eerste stap daarin is dat iedere partij op de hoogte moet zijn van alle relevante feiten. Alleen zo kunnen ze precies bepalen wat ze willen en kunnen we een evenwichtig voorstel voor nieuwe regelgeving maken.” Zou je zelf een antenne op het dak van je huis laten plaatsen? “Ja natuurlijk, als mijn huis interessant is voor een operator, dan wil ik graag verder praten.” Wat schuift dat trouwens, zo’n antenneplaats? “Voor die paar vierkante meter vraagt bijvoorbeeld de gemeente Amsterdam 36 duizend gulden per jaar aan erfpacht. Dat vind ik een heel hoog bedrag, je zou dit misbruik van machtspositie kunnen noemen. De kosten voor de aanleg van het netwerk rijzen de pan uit op deze manier.” Kan ik me ergens aanmelden? “Natuurlijk, stuur maar een e-mailtje naar Telfort, Ben, Dutchtone, KPN of Libertel. Je plek moet dan wel hoog genoeg zijn om voldoende bereik te hebben en passen in het radioplan van de operator.”