Trombosepatiënt krijgt vrijheid terug
De voordelen laten zich raden: de patiënt kan zichzelf controleren waar, wanneer en zo vaak hij maar wil. En hij krijgt direct te horen hoe het met hem gesteld is. Henk Smeets, een van de initiatiefnemers van HeartsPoint: "Ons systeem geeft patiënten een stuk vrijheid terug. Ze hoeven niet steeds naar de prikpost. Zelfs vakanties hoeven geen probleem te zijn: in een internetcafé kan het even goed als thuis." Maar die vlieger gaat niet voor iedereen op. Want niet elke trombosepatiënt is geschikt. Smeets: "Een zekere fysieke en mentale conditie is belangrijk. Mensen met sterk variërende stollingswaarden en mensen die in paniek raken als de waarde afwijkt, zijn niet geschikt. Je kunt zeggen, dat mensen die niet in aanmerking komen om zichzelf te prikken, zich niet lenen voor ons systeem." Criteria Overigens bepaalt niet HeartsPoint wie meedoet en wie niet. Smeets: "Onze criteria zijn van zuiver technische aard. Wij vragen twee dingen: een pc met internettoegang en geluidskaart, en enige vaardigheid met internet en email. De huisarts, specialist of trombosedienst gaan over de medische aspecten: zij bepalen wie medisch gezien in aanmerking komt. Zij verwijzen dus naar ons door." Om te worden toegelaten, moet men twee proeven van bekwaamheid afleggen. De trombosedienst wil zeker weten dat zelf prikken de juiste meetgegevens oplevert. En HeartsPoint eist van kandidaten dat ze een onlinetrainingsprogramma doorlopen. Smeets: "Alleen degenen die dat met goed gevolg doorlopen, krijgen het certificaat dat toegang geeft tot het systeem." ‘Proefkonijnen’ De Trombosedienst Regio Eindhoven droeg de eerste ‘proefkonijnen’ voor de onlinecontrole aan. Of de samenwerking van harte gaat? Hoofd Ellen van Eekelen heeft zo haar reserves. "Voor jongeren die handig zijn met de computer en voor mensen in ambulante beroepen, zoals vrachtwagenchauffeurs, is de methode zeker interessant. Ik zie dus mogelijkheden, maar niet voor iedereen. Grondig testen op kinderziektes is zeker nodig." Van Eekelen: "In ons land staat de behandeling onder supervisie van erkende trombosediensten. Dat werkt goed en moet zo blijven. We willen voorkomen dat er een traject buiten ons om ontstaat. Het vraagstuk van de dosering is bij medici in betere handen dan bij commerciële bedrijven." Van Eekelen ziet wel in, dat zelfzorg ‘over een jaar of tien absoluut gemeengoed’ zal zijn. "Maar laten we alsjeblieft niet te hard van stapel lopen. De selectie moet secuur gebeuren. Het hoeft maar één keer fout te gaan en we zijn terug bij af." Belangrijkste reden om mee te doen is de introductie van de CoaguChek S, het apparaat om zelf de stollingswaarde te meten. "Sinds mei 2002 kunnen wij dit apparaat aanbieden. Maar de selectie en training van kandidaten is zeer arbeidsintensief: van de zesduizend patiënten in ons bestand hebben we er tot nu toe zeventig getraind. Kan de onlinetraining van HeartsPoint helpen de achterstand in te lopen, dan is dat natuurlijk mooi meegenomen." HeartsPointdirecteur Smeets begrijpt de reserves. "In de medische wereld spelen twee belangen: kom niet aan mijn professie én blijf van m’n portemonnee af. Wij doen geen van beide: de medische verantwoordelijkheid blijft liggen waar die ligt en we sluiten aan op de bestaande tarievenstructuur. De training kost eenmalig 125 euro en voor de controles en adviezen brengen we, ongeacht het aantal consults, 3 euro per maand in rekening." Of HeartsPoint het groene licht krijgt van de zorgverzekeraars moet nog blijken. "Ik zie daar geen probleem", zegt Smeets. "Maar voor we daarover in gesprek gaan, willen we aantonen dat het systeem werkt en per saldo goedkoper is en dat de patiënt er baat bij heeft." Onlinezelfmonitoring voor diabetes, bloeddruk en gewichtsmeting, hartritmestoornissen en zwangere vrouwen houdt hij nog even in de wachtkamer. Kwart miljoen trombosepatiënten Een schrale troost voor trombosepatiënten: de ziekte komt veel voor. Jaarlijks worden in ons land zo’n 250 duizend gevallen geteld. Sommigen zijn patiënt voor het leven, anderen slechts tijdelijk. Trombose staat voor stolselvorming in het bloed. Verplaatst zo’n bloedprop zich in de bloedbaan, dan kan dat ernstige complicaties veroorzaken. Embolie in het hart (hartinfarct), de hersenen (beroerte) of longen (longembolie) zijn de bekendste. Erfelijke eigenschappen, een trage bloedsomloop, langdurig liggen (‘trombosebeen’) en gebruik van de anticonceptiepil zijn bekende risicofactoren. Nederland loopt in de wereld voorop in tromboseonderzoek, maar dertig jaar onderzoek heeft geen echte oplossing opgeleverd. Gelukkig is de stollingswaarde met pillen meestal goed onder controle te houden. De dosering komt echter nauw, vooral bij patiënten met een fluctuerende antistollingsfactor.