Variabele mainframecapaciteit

Maar het is wel een dure oplossing. En daarom gaven Theo Speijers, directeur IT van SNS Bank, en René Groot, directeur IT bij Hooge Huys, binnenkort Reaal Verzekeringen, Unisys te kennen dat ze een flexibelere structuur nodig hadden voor de mainframes. "Wij moeten de kosten onder controle houden, maar we moeten ook kunnen anticiperen op onverwachte situaties. Tot nu toe was het zo dat als je meer capaciteit nodig had, je die duur moest bijkopen bij Unisys. Ook als we een tijdje met minder toe konden, zoals de afgelopen jaren met effectentransacties waar klanten gewoon minder gebruik van maakten, konden we niet terugschakelen in onze capaciteit. Wij wilden eigenlijk alleen betalen wat we nodig hadden", zegt Speijers. Unisys heeft hen op hun wenken bediend met het nieuwe metering/pay-for-use-concept. Daarbij schaft de klant zelf het mainframe aan, maar koopt hij als het ware capaciteit (‘gebruiksrechten van de software’) in naar zijn eigen geschatte behoefte. De SNS Reaal Groep is in Europa de eerste klant die hiervoor in zee gaat met Unisys. Groot: "Als je een nieuw mainframe aanschaft, koop je capaciteit in voor de piekbelasting en je houdt dan ook nog rekening met de toename in het gebruik die je de komende jaren verwacht. Want een contract is voor meerdere jaren en tussendoor je capaciteit uitbreiden is erg duur. Vorig jaar bijvoorbeeld hebben we voor 5800 RPM ingekocht. [Er gaan 24,3 RPM in een MIPS, red.] Maar we hebben gemeten dat we uiteindelijk gemiddeld 3500 RPM gebruikten. Door nu alleen maar in te kopen wat we denken nodig te hebben, zijn we 30 procent goedkoper uit dan als we ons beleid niet gewijzigd hadden." Groepsdeal De SNS Reaal Groep heeft drie nieuwe Clearpath-mainframes aangeschaft en capaciteit ingekocht voor ongeveer vijf jaar. Speijers: "Het is een groepsdeal, dus we kunnen de capaciteit verdelen tussen de SNS Bank en Hooge Huys. Wellicht zijn we er zuiniger mee dan we hebben berekend. Dan kunnen we het ook nog in het zesde en zevende jaar gebruiken." Het meten van de gebruikte capaciteit doen de SNS Reaal Groep en Unisys allebei met een eigen tool, die elk jaar ‘geijkt’ zal worden door een onafhankelijke partij. Afgesproken is dat bij verschillende uitkomsten de waarde die door SNS Reaal Groep is gemeten leidend zal zijn. Verschillende locaties De drie mainframes zijn op verschillende locaties geïnstalleerd: een in Alkmaar, een in Den Bosch en een in Utrecht. Metering wordt toegepast op de mainframes in Den Bosch en Alkmaar. Omdat het mainframe in Utrecht een uitwijk- en ontwikkelsysteem is, is dit geen meteringsysteem. De productiesystemen voor Den Bosch en Alkmaar volgen op korte termijn. De meeste bedrijfskritische applicaties van de SNS Reaal Groep draaien op de mainframes. Sinds eind jaren negentig zijn er bij Hooge Huys wel diverse primaire processen overgezet op de ES7000-systemen, zware servers van Unisys die onder Windows draaien. Bij SNS Bank wordt daarnaast gebruikgemaakt van Unix-servers van IBM. Dat SNS toch voor een mainframe heeft gekozen heeft meer redenen dan het meteringconcept van Unisys. Speijers: "Ja, per saldo is een mainframe duurder. Maar er zijn inverdieneffecten, zoals het goedkopere beheer. Dan wordt een mainframe al snel aantrekkelijker. "Wij hebben veel batchverwerkingen. En een mainframe is daar nu eenmaal voor gemaakt. Bovendien heb je weinig beheerders nodig voor mainframes. Kijk je naar de Windows-omgeving, die wij ook in huis hebben, dan merk je dat je daar veel meer mensen moet inzetten op het beheer." Daar komt nog bij dat het overzetten van een toepassing van de mainframe-omgeving naar Unix of Windows geen eenvoudige klus is. Speijers: "Dat vereist grote investeringen en het zijn processen die jaren duren, waarvan de uitkomst niet eens zeker is. Onze applicaties zijn heel groot, zo rond de 20 à 30 duizend functiepunten is heel gewoon. Je kunt je als bank geen risico’s daarmee veroorloven; de systemen moeten altijd werken!" Groot: "We hebben ook testen uitgevoerd met het porten van mainframe-applicaties naar de ES7000-systemen. We hebben als test een applicatie en de bijbehorende database voor grote transactieverwerkingen overgezet naar de ES7000 in de vorm van een relationele database. Maar voor het verwerken van de traditionele batch zijn deze omgevingen nog te traag. Op het mainframe zit dan wel die traditionele netwerkdatabase, maar die is akelig snel en efficiënt." Er is wel een risico verbonden aan het nieuwe utility-computingconcept, waar het meteringconcept van Unisys onder valt. "Het gevaar is dat je te veel capaciteit gaat gebruiken, omdat het er toch is. De - interne - klanten zien een sneller mainframe staan en willen het dan allemaal veel sneller gedaan krijgen. Terwijl je er juist zo zuinig mogelijk mee moet werken. Wij zien het als een tank vol benzine. Als je te veel gas geeft is die tank eerder leeg dan wanneer je de cruise control op 100 zet. Dat kunnen wij als IT-afdeling wel doorbelasten in de groep. Maar het kost SNS Reaal als concern wel meer. Daar moeten wij de klanten mee leren omgaan." Maar daar heeft het IT-management nu een goed handvat voor. Speijers: "Een groot voordeel van dit concept is dat je nu sterker staat in discussies met de interne klanten die er tot nu toe weinig geld voor over hadden om hun applicaties op te schonen en te updaten. Vroeger werden de totale kosten van het mainframe gewoon per bedrijfsonderdeel doorbelast. "Nu kunnen we ze een bedrag voorhouden: als ze met opgeschoonde applicaties een batch sneller kunnen laten verwerken, gebruiken ze minder RPM’s en is gelijk duidelijk dat ze dus minder hoeven te betalen voor het mainframegebruik. Daar zijn ze zeker gevoelig voor."