Waterbeheerders op de hoogte

Een veel grotere gedetailleerdheid (één punt per negen vierkante meter) kwam eind jaren tachtig in zicht door ontwikkelingen op het gebied van de laseraltimetrie, waarbij vanuit vliegtuigen de bodem wordt gescand. Met die techniek vervaardigde de MD in 1995 strandprofielen om de kustafslag te monitoren en waterschappen in Drenthe en Overijssel maakten er hoogtebestanden mee. Twee jaar later ontstond genoemd samenwerkingsverband om tot landelijke dekking te komen. Vallen en opstaan Zeker in het begin ging de aanmaak volgens voorzitter Bert Ludikhuize van de Stuurgroep AHN ‘met vallen en opstaan’ en werd het verlangde kwaliteitsniveau ‘niet altijd gehaald’. De kwaliteit is onder gebruikers onderwerp van discussie geweest en nog altijd lopen de opvattingen over de bruikbaarheid uiteen. Enkele provincies hebben in het verleden waterschappen verboden het AHN te gebruiken voor peilbesluiten (vaststelling van het niveau van het oppervlaktewater). De stuurgroep heeft provincies vervolgens van de kwaliteit van haar product weten te overtuigen en het verbod van tafel gekregen, maar niet in Zuid-Holland. Een provinciewoordvoerder bevestigt dat het AHN vanwege ontoereikende nauwkeurigheid niet mag worden aangewend in veengebieden. Dat is tweederde van het grondgebied. Provincie en waterschappen bekijken of meer meetpunten tot een wel voor Zuid-Holland acceptabel kwaliteitsniveau leiden. "Het gaat om scherpe peilbesluiten, die een juridisch instrument zijn. Dat moet je secuur doen." De zegsman verwacht voorjaar 2004 uitsluitsel. Hoewel het Interprovinciaal Overleg nauw betrokken is, heeft het het vervaardigingsconvenant niet ondertekend, omdat het niets over provincies te zeggen heeft. Ludikhuize vindt dat jammer. Van een steviger IPO-commitment was, meent hij, ‘een push’ uitgegaan. Volgens de stuurgroepvoorzitter is de nieuwe aanmaakmethode vier tot zes maal goedkoper, wat overigens niet heeft voorkomen dat de vervaardiging (18,3 miljoen euro) de helft duurder uitviel dan geraamd. Rijkswaterstaat, dat veel ervaring met laseraltimetrie kon opdoen, heeft daarvan 70 procent betaald, de andere deelnemers de rest. Nieuw convenant Nu de productiefase afloopt en de beheerfase ingaat, stuurt hij aan op een nieuw convenant. Het AHN moet ‘het bestand voor alle overheden’ worden. De updatefrequentie bedraagt acht tot vijftien jaar. Beheerkosten zijn op 200.000 euro per jaar becijferd en variabele kosten (vliegen, dataverwerking, productontwikkeling) op maximaal 4,50 euro per hectare. Opbrengsten uit verkopen aan derden (tot nu toe 1,1 miljoen, maar de grotere gedetailleerdheid maakt het AHN voor meer toepassingen interessant) vloeien naar hen terug. Het Actueel Hoogtebestand Nederland is voor waterschappen een basis voor het vaststellen van het niveau van het oppervlaktewater, het zogeheten ‘peilbesluit’. foto: min. v&w