Weinig hoop op eenheid bij E-overheid
"Niet meedoen aan E-Gem is geen optie", zei Piet Buytels, voorzitter van de Vereniging van Gemeentesecretarissen (VGS) tijdens het congres. Waar de Viag gemeenten vooral op ICT-technisch gebied ondersteunt doet de VGS dat op organisatorisch gebied. Ook Buytels riep de gemeenten op de krachten te bundelen en hun ‘best practices’ beschikbaar te stellen. Hij erkende dat de samenwerking tussen partijen - bijvoorbeeld die tussen Viag en VGS - bij het verwezenlijken van lokale automatisering niet goed verloopt. "Dat moet anders. We moeten met behulp van ICT de overheid beter afstemmen op de behoeften van burgers en zorgvuldig omgaan met het geld van de belastingbetaler", aldus Buytels. Hij hecht veel waarde aan E-Gem, dat hij ziet als een innovator die een goede prijs/kwaliteitverhouding voor gemeentelijke automatisering zal bewerkstelligen. Tijdens het congres werd niet meer prominent gesproken over de vorig jaar nog zo gewenste regie op het gebied van e-government. Twaalf maanden eerder was dat nog de noodkreet op de jaarlijkse bijeenkomst van de Viag. E-Gem, immers een initiatief van de lokale en de centrale overheid, leek toen een goede kandidaat voor die aansturing. Geen strenge vader E-Gem wordt geen strenge vader, maar eerder een behulpzame grote zus, zo bleek maandag uit de woorden van de kersverse projectmanager Ineke Schop. "E-Gem is een etalage, makelaar, adviseur, bevorderaar van intergemeentelijke samenwerking en ontwikkelaar van standaarden. Concreet stelde zij collectieve onderhandelingen met de drie aanbieders van gemeentelijke software in het vooruitzicht. "Gemeenten hebben niet het heft in handen, dat moet veranderen", zei Schop naar analogie van het rapport ‘Het heft in eigen handen’ van Het Expertise Centrum (HEC) dat al in maart 2002 het licht zag en tot de conceptie van E-Gem leidde. Het duurde een jaar voor de financiering van E-Gem rond was en tot augustus van dit jaar tot de een projectmanager haar kantoor kon betrekken. Zij trof gemeenten aan in verschillende stadia van ontwikkeling van de elektronische overheid, waarvan geen unaniem beeld lijkt te bestaan. Ook was haar opgevallen dat lokale overheden te sterk hechten aan autonomie. Daarnaast zetten veel gemeenten ICT beheersmatig in en niet om bedrijfsdoelstellingen te verwezenlijken. Viagra Schop constateert dat bezuinigingen en druk van de centrale overheid om gemeentelijke producten te digitaliseren lokale overheden dwingt tot samenwerking. In 2004 moet van het kabinet Balkenende II 45 procent van de publieke dienstverlening langs elektronische wijze plaatsvinden. "Gelukkig kan niemand de 100 procent publieke dienstverlening kwantificeren", relativeerde Schop die doelstelling. Het schort volgens haar aan communicatie binnen en tussen gemeenten. "De automatiseerders kunnen niet in fatsoenlijke taal uitleggen waarom het gaat", meent de projectmanager E-Gem. Zij vroeg zich openlijk af waarom de Viag, maar ook de VGS, er de afgelopen jaren niet in zijn geslaagd om die communicatie te verbeteren. E-Gem gaat een poging doen om daar verandering in te brengen en "als Viagra te dienen" om de elektronische overheid van de grond te krijgen. Mocht E-Gem verworden tot een ‘collectieve vuilnisbak’ waarin overheden verweesde initiatieven deponeren en verder met de armen over elkaar gaan zitten dan stopt E-Gem, zo stelde Schop in het vooruitzicht. Er worden door E-Gem e-governmentinspanningen van gemeenten verwacht. "E-Gem gaat "ontmoeten, luisteren, doen waar vraag naar is en een laagje extra geven", zo beloofde zij. Zie ook pagina 13