Open source is niet te stoppen

Het succes van open source is sindsdien door velen in twijfel getrokken, maar een handvol analisten van Gartner legt in het rapport ‘The State of Open Source, 2008’ uit dat wat we van open source zien, meestal maar het topje van de ijsberg is en dat er veel meer open-sourcesoftware in gebruik is dan menigeen denkt. Bij open source denken we in bedrijfsomgevingen meestal aan Linux, MySQL, JBoss, Eclipse en andere bekende producten. Het zijn redelijk succesvolle producten, maar er zijn er veel meer. Apache is een veelgebruikte webserver, maar is als open-sourceproject inmiddels de paraplu voor tientallen producten met in bedrijven bekende namen als Perl, Beehive, POI en Tomcat. Firefox sijpelt volgens de nieuwste cijfers van Forrester ook het bedrijfsleven binnen.Maar het gaat niet echt om de bekende open-sourcenamen; Gartner ziet met name de ‘embedded open source’ een beslissende rol spelen. Een groeiend deel van gangbare softwareproducten van in naam ‘proprietary’- en ‘closed source’-leveranciers bestaat uit technologie uit de open-sourcehoek. Een snelgroeiend percentage van de software waar een gemiddeld bedrijf gebruik van maakt, is simpelweg open-sourcesoftware.Hoe diep geworteld – maar ook gevoelig – die mengpraktijk is geworden, blijkt uit de voorzichtigheid waarmee Oracle de softwareportfolio van het over te nemen BEA Systems momenteel benadert. Die wordt nu regel voor regel doorgenomen om er zeker van te zijn dat er in de Web­Logic- en Aqualogic-producten geen code is verwerkt die onder de GPL- of de LGPL-licentie wordt verspreid. Web­Logic Server en andere BEA-software zijn al uit te breiden met tientallen van BEA’s site te downloaden open-source-extenties, zoals het Spring Framework, Log4J of Xer­ces Parser, maar die software wordt met meer ‘bedrijfsvriendelijke’ licenties als die van Apache geleverd. Oracle ziet GPL-software als potentieel gevaar voor de honderden miljoenen omzet die met WebLogic wordt binnengehaald, omdat voor ‘afgeleid werk’ (alles wat op een GPL-product is gebaseerd) volgens die licentie feitelijk geen geld meer kan worden gevraagd. De kwestie geeft aan in welke mate het softwareverdienmodel onder druk staat. De meeste succesvolle leveranciers zullen net als BEA manieren vinden om voort te bouwen op een ‘commodity’-laag van open-sourcesoftware, stelt Gartner. Open source is iets waar je een aanbod op baseert, niet iets waarmee je gaat concurreren. Daardoor zullen in 2012 volgens Gartner maar liefst negen van de tien bedrijven open-sourcesoftware gebruiken, of dat nu in de directe of in de embedded vorm is, en of ze daar nu op uit zijn of niet. Rond datzelfde moment is overigens ook het kostenvoordeel van Linux, het meest in het oog lopende open-sourceproduct, grotendeels verdwenen omdat de beheerkosten in bedrijfskritische omgevingen groeien.Het gemiddelde bedrijf zal eerder kosten willen besparen door zijn keus voor ‘software as a service’ (SaaS) dan door open source te gaan gebruiken, is een aansluitende voorspelling van Gartner. “De SaaS-propositie vermindert de behoefte aan technische IT-vaardigheden, terwijl open source die juist vergroot”, aldus Gartner in zijn rapport. De SaaS-leveranciers zullen op hun beurt echter elk open-sourceproduct verwelkomen dat hun infrastructuur kan versterken tegen lage kosten. Ze zullen over voldoende kennis en schaalgrootte beschikken om op kostenefficiënte wijze slimme dingen te doen met de beschikbare open-sourcesoftware. De SaaS-klant heeft er ondertussen geen benul meer van dat hij in feite open-sourcesoftware gebruikt.De grootste leveranciers in de ‘wolk’ zullen zelfs geen ondersteuning betalen voor een gangbare Linux-distributie, maar de Linux-kernel naar eigen behoefte onderhouden en uitbreiden. De meerderheid van de onlineapplicatieleveranciers zal dus over een paar jaar werken met een open-sourcesoftware-infrastructuur.