Ladbrokes­zaak vraagt om aanpassing Nederlandse wetgeving

Dit actuele en uiterst belangrijke vonnis van de president van de Rechtbank Arnhem van 27 januari heeft onwenselijke gevolgen. Niet alleen wordt iedereen die vanuit Nederland online wil gokken domweg betutteld en vindt er misbruik van het recht plaats door de handhaving van de monopolistische handelspositie van enkele organisaties, ook kan elke in het buitenland gevestigde natuurlijk persoon of onderneming in geval van een onrechtmatige daad op internet te maken krijgen met het Nederlands recht. Dat gaat wel heel ver.
Natuurlijk mag de Nederlandse wetgever voorwaarden stellen aan het aanbieden van kansspelen uit oogpunt van consumentenbescherming: het voorkomen van gokverslaving aan spelerszijde en het zorgen voor criminaliteitspreventie aan de aanbiederskant. Wel dient ieder bedrijf in redelijkheid voor een vergunning in aanmerking te komen. Dat gebeurt nu niet. Sommige organisaties zoals Holland Casino en De Lotto hebben een defacto monopolie, terwijl kansspelen via internet ‘in Nederland’ simpelweg verboden zijn. Dat komt door de verouderde Wet op de kansspelen die al jaren tevergeefs wacht op aanpassing.

Sportieve weddenschappen
De juridische discussie in de Ladbrokes­zaak spitst zich toe op de vraag waar nu precies de sportieve weddenschappen plaatsvinden, wanneer een speler vanuit Nederland op de site www.ladbrokes.com van de Engelse vennootschap zijn geluk beproeft. Welk criterium of combinatie van criteria is daarbij van belang? Denk aan het land waar de kansspelonderneming formeel is gevestigd, de locatie waar de server staat waarop de website draait, de taal en munteenheid van de website of wellicht de plaats waar de speler zich bevindt?
Volgens de rechter ontbreekt wetgeving en daarom redeneert hij op grond van de Wet Conflictenrecht Onrechtmatige Daad dat ons recht van toepassing is. De onrechtmatige daad vindt immers hier te lande plaats. Dat geldt ook voor ­ de gevolgen van ­ oneerlijke mededinging waarvan De Lotto Ladbrokes beschuldigt.
Van doorslaggevende betekenis acht de rechter ‘dat Nederlanders zich in Nederland via hun computer zonder enige beperking kunnen aanmelden voor en kunnen meedoen aan de door Ladbrokes op www.ladbrokes.com aangeboden kansspelen, waarbij het prijzengeld kan worden uitbetaald door overmaking op de Nederlandse bankrekening van de betrokken deelnemer en dat Nederland uitdrukkelijk is opgenomen in de lijst van landen waarvan ingezetenen kunnen meedoen aan de kansspelen, terwijl de VS bijvoorbeeld niet in dit lijstje zijn opgenomen’. De Engelse taal van de site vindt de rechter niet relevant omdat ‘het Engels de algemeen erkende en gebruikelijke computertaal is’.
Voor de goede orde, de Europese Richtlijn e­commerce die uitgaat van het redelijkere Country of Origin­beginsel (de vestigingsplaats van de aanbieder van diensten in de informatiemaatschappij), is niet van toepassing op gokactiviteiten. Op de meeste andere diensten die via elektronische weg worden verleend en verkregen wel. Maar niet de levering van een op internet gekocht boek, want die gaat per koerier of per post.

Complexer
Verwarrend? Dat zou goed kunnen want wetgeving wordt steeds complexer. De wettelijke hoofdregel bij internettransacties luidt dat in beginsel het recht van het land van de verkoper/dienstverlener van toepassing is. Vaak wordt dat ook nog eens contractueel in website­ en andere voorwaarden vastgelegd.
Echter in geval van een onrechtmatige daad ‘op internet’ met gevolgen in Nederland, geldt het Nederlands recht. Op grond van deze regel kan bijvoorbeeld ons bedrijfsleven buitenlandse concurrentie aanpakken. Na dit succes wil De Lotto tevens haar Duitse concurrent gaan dagen, terwijl Holland Casino juridische mogelijkheden ziet Amerikaanse internetcasino’s te verplichten Nederlandse gokkers te weren. Dat kan technisch, omdat de internetserver door middel van een nummercode de nationaliteit van de gebruiker aangeeft. Zouden de Chinese leiders dit weten?