Groei datahotels vraagt om verregaande energiebesparingen

Met het Kyoto-akkoord en de problemen die Amsterdam heeft om de gevraagde aansluitcapaciteit te kunnen leveren aan nieuwe datahotels in het achterhoofd, is het duidelijk dat maatregelen nodig zijn. Amsterdam bouwt inmiddels aan een tweede ringleiding, maar uit onderzoek dat in opdracht van Novem is uitgevoerd blijkt dat er ook aan de kant van de grootgebruikers winst valt te behalen. In het kader van een brede studie naar EnergieBesparing in de Transport-sector (EBIT) vroeg Novem het bureau Tebodin het gebruik en de toekomstige vraag van de sector, en de besparingsmogelijkheden in kaart te brengen. Besparing op korte termijn kan alleen behaald worden op de koeling van de bedrijfsruimtes. Het afvoeren van de warmte die vele servers in de bedrijfsruimtes opwekken, kost een derde van het totale energieverbruik. Duurzaam Arcadis kreeg de vervolgopdracht onderzoek te doen naar duurzame koeling van datahotels. Zowel Tebodin als Arcadis kwamen met een voor de hand liggende oplossing: maak in de koude maanden gebruik van de buitenlucht. Hoewel ’vrije koeling’ van de luchtbehandelingssystemen de energiekosten met ongeveer dertig procent omlaag brengt, kiezen vrijwel alle bedrijven voor koeling met close control units (CCU’s): luchtbehandelingsinstallaties die met een gesloten watersysteem gekoeld worden. Energiebesparing is volgens Frank Hartkamp van Novem blijkbaar geen issue in de sector. “Het gaat veelal om Amerikaanse bedrijven die hun activiteiten zo snel mogelijk willen uitrollen en daarom ontwerp en werkwijze van hun Amerikaanse locaties kopiëren.” Ir. Harry Schmitz, één van de opstellers van het Arcadis-rapport, zet de mogelijke besparingen op een rijtje. “Een bedrijf dat CCU’s gebruikt voor koeling kan dus zo dertig procent besparen door bij wijze van spreken gaten in de muren te hakken. In geval van nieuwbouw is het beter om voor LuchtBehandelingsKasten (LBK’s) te kiezen in plaats van CCU’s. Dat bespaart een extra 15 procent. De terugverdientijd van deze besparende maatregelen ligt tussen één en twee jaar.” Is koeling met koude buitenlucht zeer voor de hand liggend, de inzet van koude afgevangen van asfaltwegen is dat allerminst. Asfaltwegen Arcadis ontwikkelde het Winner Way-systeem waarbij onder het oppervlak van asfaltwegen een netwerk van leidingen wordt aangebracht. Het water dat door deze ’wegcollector’ loopt, onttrekt in de zomer warmte aan de weg en slaat die op in ondergrondse reservoirs. Deze aquifers bevinden zich in watervoerende zandlagen op tientallen meters diepte. Experimenten bij de Haringvlietsluizen leerden dat het rendement van de wegcollectoren enorm is: een wegoppervlak van dertig tot zestig vierkante meter levert genoeg energie om een eengezinswoning een jaar lang van verwarming en heet kraanwater te voorzien. Het warme water uit de aquifer wordt in de winter rondgepompt om de weg op te warmen. Het voordeel is evident: door de warmte af te voeren treedt in de zomer geen spoorvorming op en in de winter is strooien niet nodig. Voordelen Het water dat in de winter zijn warmte heeft afgegeven aan het wegdek wordt opgeslagen in een koudebron in de aquifer. Dit water, dat een temperatuur heeft van ongeveer zes graden, kan volgens Schmitz in de zomer dienen om de LBK’s van de datahotels te koelen. “Van de opgeslagen koude is slechts twintig procent nodig voor het koelen van het wegdek in de zomer. De voordelen zijn enorm. Het datahotel hoeft niet te investeren in koelmachines voor de zomermaanden en het energiegebruik daalt met negentig procent ten opzichte van de huidige situatie met CCU’s met gesloten waterkoelsystemen.” Ekomation Solar Energy Consultancy kwam echter begin dit jaar tot de conclusie dat de markt voor warmte- (en koude-) winning uit asfalt nauwelijks kansen maakt omdat onderhoud aan of nieuwbouw van wegen en gebouwen samen moet vallen om de installatie van bijvoorbeeld een Winner Way systeem rendabel te kunnen maken. Schmitz bestrijdt dit. “Dit systeem past in de toplaag van de weg en kan dus ook bij kleiner, vaker voorkomend onderhoud worden ingebouwd. Zo praten we nu met Rijkswaterstaat en een woningbouwvereniging over invoering van het systeem op de zuidas van de A10 om zo een aantal flats van verwarming te voorzien.” Novem-medewerker Hartkamp gelooft in de besparingsvoorstellen. “Wij gaan die voorstellen naar de milieuambtenaren sturen. Gemeenten kunnen milieumaatregelen die binnen vijf jaar terug verdient worden, verplicht stellen. Bovendien zou de overheid met de sector een convenant kunnen sluiten, zoals eerder met de banksector is gebeurd.” Met de koude die wegcollectoren in de winter aan de weg onttrekken kunnen ’s zomer datahotels gekoeld worden.