Uitstel ‘gratis boek’ biedt digitaal onderwijs kansen

Maes sprak op IPON, het congres over ICT in het onderwijs.
Het kabinet wilde aanvankelijk de scholen komend schooljaar al verantwoordelijk maken voor de inkoop van alle lesmateriaal, maar stuitte op aanbestedingsproblemen. De snelle verandering in het betalingsmodel had bij het schoolmanagement steevast geleid tot een keuze voor zekerheid en traditionele patronen, zo stelt Maes. De ontwikkeling van digitaal onderwijs zou daardoor zijn geremd vooral omdat deze contracten uit kostenoverwegingen waarschijnlijk voor meerdere jaren zouden zijn afgesloten.
Maes ziet dat het onderwijs aan de vooravond van de derde fase van de digitaliseringsslag staat. In de eerste fase lag het accent op infrastructuur en in de tweede werd vooral door enkele scholen gepionierd. Nu zijn alle voorwaarden aanwezig voor de ‘volgers’ om ook ICT in te zetten bij het primaire en secundaire onderwijsproces. Er is veel materiaal beschikbaar en doorzoekbaar. De infrastructuur is aanwezig en leerlingen vragen erom. Het komende jaar moeten scholen bepalen welke rol de docenten in de nieuwe onderwijsvorm krijgt, hoe hun vaardigheden zijn te optimaliseren in het ondersteunen van het digitale onderwijs. Zo vindt Maes dat leerlingen weliswaar technisch vaardig zijn met computers en internet, maar dat er nog veel valt uit te leggen aan het gebruik, zoals het checken van bronnen en het leren formuleren van een zoekvraag. “Dat is bij uitstek een taak voor de docent; het begeleiden van de leerling.” Maes is van oordeel dat er op dat vlak ook bij de opleidingen voor leerkrachten en docenten nog veel valt te verbeteren.
Doordat online materiaal nu in grote hoeveelheden beschikbaar komt, wordt het keuzeproces steeds lastiger. In de oude situatie maakte de uitgever de materiaalkeuze bij het samenstellen van zijn methode. Nu verschuift die taak naar de docent. “Het is de vraag of dat een taak is die bij het onderwijspersoneel moet liggen of dat er daarvoor nieuwe professionals moeten opstaan. Misschien ligt hier wel een nieuwe rol voor de uitgevers, mits zij kiezen uit een breder aanbod dan hun eigen bronnen.” De vraag of digitalisering moet worden aangemoedigd gezien de commotie deze week over lekke ICT-beveiliging van scholen, schuift hij terzijde. “Wij hebben zelf dat onderzoek laten doen om scholen bewust te maken dat wanneer zij zich afhankelijk maken van ICT, zij de beveiliging op orde moeten hebben. We hebben die discussie liever aan de hand van een onderzoek dan te wachten tot zich een keer een incident voordoet met bijvoorbeeld gemanipuleerde schoolonderzoeken.”
/t.doorenbosch@sdu.nl