Mobiel ‘speelgoed’ nieuwe uitdaging voor IT-beheer

Dat concludeert Gartner Group in het zojuist uitgebrachte rapport ‘End-User Computing Best Practices’ dat het thema vormde van het symposium ITxpo 2001 in Denver, Colorado. De auteur van het rapport, Marc Margevicius, voorspelt dat in 2004 60 procent van de productiewerkers drie of meer mobiele communicatieapparaten zal gebruiken. Beheerders moeten er rekening mee houden dat tegen die tijd besturingssystemen als Epoc, PalmOS en Windows XP moeten worden ondersteund. Nederlandse bedrijven met actieve buitendiensten melden een toenemend maar nog lang niet zorgwekkend gebruik van GSM’s en PDA’s. Vanaf mobiele telefoons komen niet alleen SMS-berichtenverkeer binnen de organisaties op gang, ook het raadplegen van centrale agenda’s en telefonisch toegankelijke bestanden wint geleidelijk aan populariteit. Minder in trek is vooralsnog het interactieve gebruik van PDA’s die op GSM’s worden aangesloten en als ‘volwaardige’ handcomputers toegang hebben tot bedrijfsnetwerken en internet. Buitenwerkers Beheermanager Peter Gros van Kender-Thijssen Holding houdt in elk geval rekening met een groeiend gebruik van GSM’s en PDA’s in zijn organisatie met veel buitenwerkers. “In de buitendienst werken wij direct of via internet intensief met GSM’s en notebooks, maar nog niet met PDA’s”, zegt Gros. “De interactieve functionaliteit van PDA’s is momenteel nog te marginaal, maar we houden er rekening mee dat dat de komende jaren sterk zal verbeteren. We houden het oog open voor deze ontwikkeling en we zullen niet aarzelen om in de buitendienst PDA/ GSM-links te gaan inzetten als blijkt dat daarmee tijd en kosten kunnen worden bespaard.” Van Gend & Loos in Driebergen maakt al wel gebruik van PDA’s en heeft daar ook een standaard voor ontwikkeld. “Onze standaard is de Psion Revo onder Epoc”, aldus ICT-directeur R. Hoff van Van Gend & Loos. “Een groeiend aantal medewerkers werkt met PalmOS, maar dat is een locale aangelegenheid die nog buiten onze standaard valt. De Revo’s van Psion worden tot nu toe offline gebruikt, omdat we nog geen netwerk hebben om vanaf PDA’s te kunnen communiceren met ons centrale informatienetwerk.” Of dat netwerk er op korte termijn komt, betwijfelt Hoff. De buitendienst werkt interactief vanaf notebooks met gewone inbelvoorzieningen en met draadloze handterminals waarmee chauffeurs terugrapporteren over afleveringen via Mobitex. Persoonlijk Bij ING Groep zijn de medewerkers vrij om PDA’s en mobiele telefoons voor het werk te gebruiken, zo lang deze handhelds stand- alone en voor strikt persoonlijk gebruik worden benut. Plannen om handcomputers vanuit de beheerorganisatie te ondersteunen zijn er niet. Volgens een woordvoerder van ING wordt met een waakzaam oog naar het toenemend gebruik van PDA’s binnen de organisatie gekeken. Medewerkers die zo’n apparaat interactief willen gebruiken, zijn gehouden aan de Algemene Gedragscode ING die over het gebruik van internetverbindingen weinig onduidelijkheid laat bestaan. Geautoriseerde internetgebruikers van ING hebben weinig speelruimte en mogen alleen door ING verstrekte browsers gebruiken. De standaardinstellingen mogen niet worden veranderd. Dit houdt automatisch in dat het gebruik van browsers en e-mailprogramma’s van PDA’s niet zijn toegestaan. Discutabel “Het beheerprobleem waarvoor Gartner probeert te waarschuwen, zie ik nog niet duidelijk voor me”, zegt Douwe Fokkinga, Hoofd Netwerkdienst van de Rijksuniversiteit Groningen. “Het rapport is tamelijk vaag, ook in zijn voorspellingen. De stelling met name over ‘fully managed’ pc’s die twee tot drie keer goedkoper zouden zijn dan niet beheerde pc’s, is zeer discutabel.” Studenten zijn een onderzoekend volkje met een sterke neiging nieuwe mogelijkheden te onderzoeken en te gebruiken. “Dat geldt uiteraard ook voor PDA’s en GSM’s”, stelt Fokkinga, “maar het gebruik is incidenteel en vormt geen beheerprobleem. Het kleine spul heeft nog vrij zwakke connecties met onze netwerkvoorzieningen, maar ongetwijfeld zullen de handhelds steeds meer functionaliteit krijgen.” Volgens Fokkinga worden PDA/ GSM-connecties incidenteel, maar nog niet in merkbaar toenemende mate, door studenten gebruikt voor e-mail en het opvragen van studie-informatie. Aan de gebruikerskant wegen de handzaamheid en de plaatsonafhankelijkheid van PDA/GSM-connecties niet op tegen de hoge kosten van de verbindingen. “Bij de universiteit gaat het steeds meer toe naar plaatsonafhankelijkheid en bereikbaarheid van de voorzieningen”, aldus Fokkinga. “Dat betekent in de praktijk dat veel applicaties client-onafhankelijk worden, zoals de toegang tot internet. We willen ons niet te veel mengen in de voorzieningen die wèl sterk client-afhankelijk zijn, enerzijds omdat het erg lastig is om daarover het beheer te voeren en anderzijds om de vrijheid van de gebruiker niet in de weg te staan.” Wildgroei De waarschuwing in het Gartner-rapport over wildgroei van persoonlijke domeinen en toenemende beheerkosten door onuitwisselbaarheid van de bestandsformaten van PDA’s neemt Fokkinga niet serieus. “Ik denk dat dat meevalt. Als je naar de nieuwste Epoc en PalmOS PDA’s kijkt, hebben ze beide webbrowsers en PDF-readers. De fabrikanten conformeren zich aan de standaarden om hun producten zo gunstig mogelijk te positioneren. Als het straks tot bestandsuitwisselingen vanaf PDA’s komt, zie ik daar geen extra beheerprobleem of een extra kostenpost in.” Een andere waarschuwing van Gartner houdt in dat PDA’s en andere interactieve handheld devices de bedrijfsnetwerken complexer maken en de beheerlast verzwaren. Fokkinga: “Ook dat neem ik niet serieus. We hebben als beheerders nu een pc-traditie van zo’n vijftien jaar achter ons. In die tijd hebben pc’s zich sterk ontwikkeld en we hebben gezien dat de eindgebruiker het beheer over zijn PC steeds meer naar zich toe trekt. Dat zet zich voort met de overgang naar een multimediaal en multifunctioneel apparaat waar je ook tv en video op verzoek (DVD, DVIX) en audio (streaming audio, MP3) op ontvangt. De pc op het werk is technisch niet anders dan de pc thuis of onderweg. De eindgebruiker past zijn gedrag aan. Het is niet goed die ontwikkeling te storen door blokkades op te werpen vanuit ‘fully managed pc’s’, zoals Gartner dat noemt. De beheerder kan de pc’s beter zo veel mogelijk loslaten en het gebruikersgedrag beïnvloeden. Hij kan zijn tijd beter besteden door servers en dienstverlening goed te beveiligen en niet te proberen het netwerk te filteren.”