Kassa’s Free Record Shop draaien Linux Desktop
Oorspronkelijk had elke werkmaatschappij zijn eigen automatiseringsafdeling. Dat is nu binnen de holding, met het hoofdkantoor in Capelle aan den IJssel, getrokken. De centrale ICT-afdeling fungeert sindsdien als een shared service center voor alle werkmaatschappijen. "De focus lag daarbij niet op besparen op ICT. Integendeel, de headcount is juist gegroeid", aldus Arrachart. Zijn afdeling telt nu centraal veertien medewerkers plus vijf in het veld. De strategie is erop gericht alleen de essentiële ICT-zaken in eigen beheer te doen en de rest uit te besteden. Sinds de jaren tachtig maakt Free Record Shop al gebruik van pc-kassa’s. Oprichter Hans Breukhoven ging indertijd in zee met Anoa Automatisering uit Tilburg (nu Oisterwijk), dat software voor winkelautomatisering levert. De kassa-pc’s met Intel-processor draaiden op SCO Unix. Rond 2002/2003 viel het besluit op Linux over te stappen, mede vanwege het licentiebeleid van SCO. Nadat oprichter Hans Breukhoven de onderneming van de beurs had gehaald, kondigde hij investeringen aan. "Tot nu toe hebben de winkels daar weinig van gemerkt. Vergelijk het met de bouwput van een nieuw gebouw. Nu komen de inspanningen boven het maaiveld uit", vertelt ICT-manager Arrachart. In eerste instantie zijn tests gedaan met Red Hat Linux, maar dat bleek geen haalbare kaart. Arrachart: "Wij wilden de winkels een ondersteunde dienst, een beheerde point-of-sale (POS) omgeving, kunnen aanbieden. Red Hat regelde de ondersteuning vanuit de open-sourcewereld. Daarmee kan ik niet echt een service level agreement (SLA) aftikken. Red Hat zag het probleem wel en kwam met Linux Enterprise Edition, maar daartegen bestonden financiële bezwaren." Doelmatigheid Anoa droeg als alternatief SuSe Linux aan en kreeg vanuit Capelle de opdracht de Unix-applicatie naar Linux te porteren. Intussen had de Finse vestiging al besloten om financiële redenen van Unix naar Linux te migreren. De eerste filialen in Finland zijn daarom al met Red Hat Linux uitgerust. Zij zullen alsnog op de Linux-distributie van Novell overstappen. De hele opzet was gericht op eenvoud en doelmatigheid. "De kassa heeft in feite maar één functie: afrekenen, plus het tonen van de voorraad. Een efficiënte omgeving is dus gewenst. We wilden best iets met een grafische interface, maar zo uitgekleed mogelijk." Windows was geen optie: "Dan ben je overgeleverd aan de licentiepolitiek van meneer Gates. Bovendien zouden dan investeringen in hardware nodig zijn." De kassa’s moeten weliswaar stand-alone kunnen draaien, maar ook toegang bieden tot centraal beheerde applicaties. Daartoe zijn ze opgenomen in een Wide Area Network (Wan) dat door telecombedrijf Versatel wordt beheerd. In Nederland en België wikkelt Free Record Shop ook het betalingsverkeer af over het IP-gebaseerde netwerk, dat het dure X.25-netwerk vervangt. In Nederland zit daar bankendochter Interpay nog tussen. "Wij hadden met volledig IP-gebaseerd pinnen de primeur in Nederland. Ook de kosten bij Interpay zijn lager. Daarmee hebben we het Wan in feite al terugverdiend", vertelt Arrachart. Tussenkop De nieuwe kassa-pc’s zijn uitgerust met een gestripte versie van Novell Linux Desktop. Volgens Arrachart zijn alle essentiële componenten aanwezig maar is iedere opsmuk verwijderd. De grafische interface is KDE Desktop Manager. Verder is onder meer voorzien in een PDF-viewer, een Kiosk-tool en XServer. De toegang tot de centrale applicaties verloopt via een webbrowser, in dit geval Mozilla Firefox. "Die bevalt uitstekend. Alle functionaliteit is aanwezig. Zelfs specifiek voor Internet Explorer opgemaakte pagina’s kunnen wij goed zichtbaar krijgen". In eerste instantie krijgen de winkelmedewerkers alleen een basispakket aan applicaties ter beschikking. E-mailen vanuit een aparte applicatie is vooralsnog niet mogelijk maar kan wel via een webportal. Misschien krijgen de winkels ook nog de beschikking over StarOffice. Vlekkeloos Voor de uitrol van Linux Desktop heeft de centrale ICT-afdeling zelf een installatieprocedure ontwikkeld. Het is nog een hele klus geweest om uit te zoeken welke componenten en tools wel en welke niet moesten worden geïnstalleerd, vertelt Arrachart. "Vervolgens zijn we met dat systeem de boer opgegaan. Anoa Automatisering moest bijvoorbeeld zijn pakket op de door ons gekozen installatie valideren, want het moet vlekkeloos werken." Een methodiek voor distributie van software en patches is nog ‘werk in uitvoering’. Een update van het besturingssysteem zal eerst centraal worden getest en gevalideerd. Het is de bedoeling in een database bij te houden welke softwareversie op iedere POS-terminal draait. Dankzij het ‘always-on’ IP-netwerk kan het hoofdkantoor bijvoorbeeld alle filialen à la minute van een nieuw artikelbestand te voorzien. Een ander aandachtspunt is monitoring en performance management. Na de zomer wordt hiervoor een proactieve beheeromgeving, waarvan al een prototype bestaat, in gebruik genomen. Voor een groot deel is met de software ook de hardware vervangen. Voordeel van de minimalistische opzet is dat de eisen aan de hardware uitermate bescheiden zijn. In feite voldoet iedere eenvoudige Intel-pc. In principe is gekozen voor kleine, stille pc’s van Fujitsu Siemens, maar een machine van bijvoorbeeld HP of Dell mag ook. In elke winkel staan gemiddeld twee tot drie pc’s, wat het totale aantal werkplekken bij alle ketens van het bedrijf op ongeveer duizend brengt. Eén van die pc’s is de hoofdconsole en kan door de shopmanager worden gebruikt om via de webbrowser de centrale applicaties te gebruiken. De andere pc’s doen alleen dienst als kassa. Inmiddels zijn vrijwel alle winkels in Nederland en België voorzien van een Linux Desktop. Daarna verhuist de migratieploeg naar Noorwegen en Finland om daar de kassa’s van de ketens Free Record Shop en Bravo te migreren. "Het is een leuk project", beaamt Arrachart. "We kunnen laten zien dat je kostenbesparingen door middel van ICT kunt bereiken en je de winkelorganisatie bovendien meer mogelijkheden biedt." Alle kassa’s van de Free Record Shop in Nederland zijn ingericht op eenvoud en doelmatigheid. "Dan is Windows geen optie" aldus het hoofd ICT. foto: hollandse hoogte