WiMax kruipt de computer in
In zijn visie blijft WiFi de technologie bij uitstek voor draadloze lokale netwerken bij bedrijven en thuis. Het grote voordeel is dat voor het gebruik geen licentie nodig is en het netwerk dus zonder tussenkomst van een dienstverlener kan worden aangelegd. Maar buiten het bereik van die WiFi-eilanden biedt WiMax uitkomst zolang er geen sprake is van al te snelle beweging. Boven de 80 kilometer per uur gooien zogeheten Doppler-effecten zoveel roet in het eten dat de verbinding onbruikbaar wordt. Bij die snelheden biedt 3G uitkomst, zij het met een lagere capaciteit dan die WiMax biedt Intel verwacht dat eind 2006 de eerste Wimax pcmcia-kaarten voor notebooks uitkomen. Uiteindelijk wil de chipfabrikant in 2007 de technologie samen met WiFi integreren in Centrino-processors voor notebooks. Het ligt in de bedoeling dat de computer uiteindelijk zelfstandig een keuze kan maken tussen de WiFi, WiMax en 3G afhankelijk van welk type verbinding de beste capaciteit onder de gegeven omstandigheden biedt. Maar zover is het nog niet. De Wimax-standaard 802.16e, die ‘mobiel’ gebruik mogelijk maakt, wordt naar verwachting pas in juli dit jaar geratificeerd en daarna moet de apparatuur nog door het certificeringsproces in het Spaanse interoperabiliteitslab van het WiMax-forum. Schaalgrootte De WiMax-producten die de komende maanden op de markt komen zijn gebaseerd op de d-variant 802.16-standaard en bedoeld voor draadloze vaste verbinding. Roziers: "Eigenlijk is het WiMax-initiatief niets anders dan wat WiFi voor de 802.11-standaard is, namelijk het standaardiseren van een aantal tot dan toe bedrijfseigen technologieën om uitwisselbaarheid te kunnen garanderen. Daardoor kan schaalgrootte worden bereikt en dat helpt de marktontwikkeling." De bedrijfseigen technologieën werden voorheen toegepast bij het opzetten van ‘straalverbindingen’ en ook voor de ‘wireless local loop’ (WLL). Enertel biedt bijvoorbeeld draadloze vaste verbindingen aan in de 3,5 GHz-frequentieband die geveild is onder de naam WLL-frequentie, maar door de telecomaanbieder in gebruik werd genomen met een technologie die als ‘pre-WiMax’ wordt aangeduid. Barrières Roziers: "Het gaat in eerste instantie om apparatuur in de vorm van een ‘pizzadoos’ die buiten aan de muur wordt bevestigd. Dat is een nadeel. Klanten kunnen het niet zelf doen en installatie door de dienstverlener (telecomaanbieder) kost relatief veel." In de tweede golf die Intel in de tweede helft van 2005 verwacht, komt ook apparatuur die binnenshuis aangebracht kan worden en die veel van die installatiebarrières oplost." Roziers verwacht niet direct een massale toepassing voor dit type WiMax-apparatuur in de drukbevolkte Benelux. De verbindingen die daarmee opgezet worden, zijn meer bedoeld als alternatief voor DSL en in Nederland en België is daar weinig behoefte aan met een dekking van vaste breedbandverbindingen naar huizen die de 100 procent benadert. "De eerste WiMax-producten bieden echter uitkomst in dunbevolkte gebieden met een snelle groei in de behoefte aan breedbandvoorzieningen zoals in de Verenigde Staten en in China." Roziers ziet wel een mogelijke toepassing van 802.16d als alternatief voor de dure huurlijnen die de WiFi-hotspotproviders nu gebruiken om de locaties waar zij hun diensten aanbieden te koppelen met de hoofdlijnen van het internet. Maar de situatie verandert als eind volgend jaar ook de 802.16e-gebaseerde WiMax-producten op de markt verschijnen die het mogelijk maken met een draagbare computer binnen een straal van circa 30 kilometer rond het toegangspunt een verbinding met een capaciteit tot 70 Mbps te gebruiken. Flash-OFDM Op het 3GSM congres demonstreerde Flarion zijn bedrijfseigen Flash-OFDM technologie die nu al veel levert van wat WiMax over enkel jaren belooft. Telecomaanbieders als T-Mobile in Europa en Nextel en Cellular One in de Verenigde Staten passen Flash-OFDM al commercieel toe of testen de techniek uit. Siemens zegt met name in Centraal en Oost Europa veel belangstelling te hebben van telecomaanbieders omdat daar in tegenstelling tot West Europa, de 450 MHz band die meestal voor Flash OFDM wordt toegepast, vrij is. T-Mobile testte vorig jaar Flash-OFDM uit in Den Haag op de 3G-frequentieband (2,1 GHz). Naast Flarion bieden bijvoorbeeld ook ArrayComm/Kyocera (iBurst) IP Wireless en Navini, vergelijkbare bedrijfseigen technologie aan voor draadloze breedbandverbindingen die nu al prestaties leveren die WiMax nog slechts belooft.