Google- boeken
Google heeft zojuist een nieuwe stap gezet door in Nederland en zeven andere Europese landen te beginnen met de Google Print-dienst. Met deze online boekenzoeker kun je fragmenten van boeken lezen en titels bestellen. Je kunt wel de volledige inhoud van de boeken doorzoeken, maar als er nog auteursrecht op een titel zit, krijg je slechts een paar pagina’s te zien. Het laatste woord is hier nog niet over gezegd. Sterker, dit gevecht is nog maar net begonnen. En het is niet simpelweg Google versus de uitgevers, want er zijn ook uitgevers die hun fonds graag via Google willen ontsluiten. Zo heeft de Leidse uitgeverij Brill, die is gespecialiseerd in wetenschappelijke uitgaven over religie, internationaal recht, mensenrechten en natuurwetenschappen, in augustus Google toestemming gegeven om zo’n zesduizend boeken uit hun fonds te digitaliseren. Tegelijk hebben Reed Elsevier en Wolters Kluwer Google in de Verenigde Staten aangeklaagd om te voorkomen dat de Amerikaanse internetonderneming haar plannen doorzet om door auteursrecht beschermde boeken te scannen en via internet gedeeltelijk beschikbaar te stellen. Kortom, Google heeft grootse plannen, er zijn uitgevers die meewerken en er zijn uitgevers die tegenwerken. Hetzelfde geldt voor de auteurs: sommige vinden het prachtig als hun boeken via internet worden ontsloten, anderen moeten hier niet aan denken. En er zijn nóg meer partijen, want ook Yahoo probeert samen met Adobe en Hewlett-Packard een grote online bibliotheek op te zetten, met medewerking van uitgevers en auteurs. Waarom is het zo’n zootje? Of beter: waarom kan Google, die alleen al van de Amerikaanse universiteit Harvard opdracht heeft gekregen om 40.000 boeken te digitaliseren, niet gewoon zo’n gang gaan? Vanwege het auteursrecht. De auteurswet bepaalt dat het auteursrecht pas zeventig jaar na de dood van auteur vervalt. Ik ben zelf auteur. Ik heb inmiddels een stapeltje boeken geschreven. Sommige boeken zijn al lang verramsjt en niet meer te koop. Zo gaat het in Nederland binnen twee jaar met de meeste boeken. Maar ik heb ook een paar boeken gemaakt die nu al jaren te koop zijn en waar ik jaarlijks royalty’s voor krijg. Maar óók voor die boeken zou ik het prima vinden als ze compleet op internet zouden worden gezet. Waarom? Omdat het auteursrecht, dat uit 1912 dateert, totaal niet meer van deze tijd is. Omdat ik niet bang ben dat mensen boeken alleen nog maar op internet gaan lezen. Omdat ik, net als Google, vind dat je zoveel mogelijk informatie voor iedereen moet ontsluiten. Op basis van de auteurswet heeft Google voorlopig geen poot om op te staan. Maar dat is slechts een kwestie van tijd. Je kunt deze ontwikkelingen wel vertragen, maar uiteindelijk zijn ze, daar ben ik van overtuigd, niet meer tegen te houden.