Toshiba worstelt terug naar top
In het vierde kwartaal zag de situatie er nog somberder uit. IDC-analist Marcel Warmerdam raamt het marktaandeel van Toshiba vooralsnog op 7,4 procent, versus 11,5 procent in het slotkwartaal van 2002. Piet Hein Ottervanger, general manager van de computertak in de Benelux, houdt het erop dat het marktaandeel van Toshiba’s notebooks over heel 2003 op 12 procent lag. "In het verleden was dat apert hoger, maar er waren toen ook minder spelers actief op de notebookmarkt. Onze doelstelling is nu om eind dit jaar 18 procent marktaandeel te realiseren. De kostprijs moet omlaag, maar we doen geen concessies aan technologie en kwaliteit." Minder platforms Hoe denkt Ottervanger de neergang van de laatste jaren om te buigen? "Heel belangrijk is dat we niet alleen het aantal componenten maar ook het aantal platforms verminderen. In het verleden zijn we te sterk gericht geweest op het maken van aparte machines voor verschillende groepen klanten." Veel concurrenten zijn Toshiba al voorgegaan in uitbesteding of verplaatsing van de productie. In lagelonenland China wordt een eigen fabriek neergezet. Daarnaast besteedt Toshiba een deel van de productie uit aan het Taiwanese bedrijf Quanta, de grootste fabrikant van notebooks ter wereld. "Met name in Europa zijn we ook bezig met shared services. Soortgelijke activiteiten die in verschillende landen plaatsvinden, worden samengebracht. Zo is er nu een technisch callcenter voor de Nederlandstalige markt in Toronto (Canada) en voor de Franstaligen in Istanboel." IDC-onderzoeker Warmerdam geeft Toshiba een goede kans zich een weg terug omhoog te vechten: "Ze hebben over het algemeen een goede naam in de notebookmarkt. De producten zijn goed, daar ligt het niet aan. Voorwaarde is dat ze hun distributie op orde krijgen en laten zien dat ze sneller kunnen leveren. Lokaal moeten ze ook iets meer aan het kanaal doen, dat is duidelijk. Tegelijk moeten ze de prijzen net zo scherp houden als de concurrentie." R&D-inspanningen Toshiba heeft in bepaalde opzichten wel wat weg van Philips. Beide elektronicaconcerns hebben veel technologie in huis, maar ze plukken niet genoeg vruchten van hun R&D-inspanningen. Dat moet maar eens afgelopen zijn, vinden ze bij Toshiba. "Vrijwel elke notebook bevat technologie van Toshiba", zegt Oscar Koenders, general manager van de Europese marketingafdeling. "Soms brengen anderen onze technologie zelfs eerder op de markt dan Toshiba zelf." Dat is het gevolg van een bewuste strategie van het moederconcern: door nieuwe technologie met anderen te delen, ontstaat een breder draagvlak en meer kans op industriestandaards. Die strategie is volgens Koenders afgezworen. Ze is bedacht in een tijd dat mobiele pc’s maar 20 procent van de totale markt uitmaakten. Op dit moment is echter al één op de drie in Nederland verkochte pc’s een notebook. Hoogste tijd voor Toshiba om meer van zijn eigen vindingen te gaan profiteren. Componenten Kostenverlaging is een belangrijke doelstelling die Toshiba concurrerender moet maken. Tot voor kort bevatte het moederbord van een Toshiba-notebook 2600 componenten. Dat moet uiteindelijk terug naar minder dan duizend. Uit testen zou zijn gebleken dat ook de betrouwbaarheid van de nieuwe notebook-modellen hierdoor sterk toeneemt, zegt Koenders. Anderzijds is het R&D-budget verhoogd van 6 naar 8 procent. Onderzoekers van alle divisies zijn samengebracht in één gebouw in Tokyo, zodat nieuwe vindingen gelijktijdig aan alle productsoorten ten goede kunnen komen. Koenders: "Onderzoekers krijgen alleen nog geld voor een nieuw project als er tenminste twee disciplines bij betrokken zijn." Daarmee wil Toshiba volgens hem tegengaan dat de ‘roadmaps’ van de verschillende productlijnen niet parallel lopen, zoals nu nog vaak voorkomt._ Vindingen Het ‘technologisch leiderschap’ van Toshiba moet blijken uit een hele reeks vindingen. Een daarvan is de met methanol gevulde brandstofcel als energieleverancier voor notebooks. Die moet eind 2004, begin 2005 in producten verschijnen. Eén probleem is nog niet opgelost: een brandstofcel kan zelf een notebook niet opstarten, zodat daarnaast een conventionele batterij nodig is. Toshiba werkt ook aan verdere miniaturisering van harde schijven. Harddisks met een diameter van 1,8 inch en 40 GB capaciteit zijn onder meer te vinden in de iPod-muziekspeler van Apple. Voor de nieuwe mini-iPod van 4 gigabyte klopte Apple bij Hitachi aan, want die maakt ook al harde schijven van 1 inch. Toshiba werkt nog aan een harddiskje van 0,85 inch._ De productie begint deze zomer. Een zowel door Kodak als Toshiba ontgonnen onderzoeksterrein is dat van de OLED’s, lichtgevende beeldschermen. Dit in tegenstelling tot TFT-LCD’s die van achteren worden verlicht. Vergeleken met OLED’s hebben TFT’s veel nadelen: ze zijn duurder, breekbaarder, hebben meer energie nodig en zijn dikker. Toshiba maakt al OLED-schermen van 8,4 inch, maar de fabricagetechnieken voor grotere beeldformaten schieten nu nog tekort. Koenders verwacht dat binnen een jaar een beelddiagonaal van 14 inch haalbaar is, maar de vraag is of de prijs dan al aantrekkelijk genoeg is voor toepassing in notebooks.