Business Rules Platform mag geen speeltuin voor leveranciers worden

Wij, de initiatiefnemers, die nu het voorlopig bestuur vormen, hebben gemerkt dat er bij gebruikersorganisaties veel behoefte is aan uitwisseling van kennis en ervaring op het gebied van business rules. Met grote congressen bereik je toch maar een bepaald deel van de groep die met business rules bezig is, dat wil zeggen hoofdzakelijk wetenschappers, adviseurs en leveranciers. Iemand die in een bedrijf op de werkvloer met business rules bezig is gaat niet zo gauw een paar dagen naar een Europees congres. Krijgt daar wellicht ook geen akkoord voor. Maar als ik een informele bijeenkomst organiseer voor een stuk of tien mensen die allemaal bij, bijvoorbeeld, overheden met business rules bezig zijn, dan komt iedereen die ik uitnodig en wordt achteraf heel enthousiast gereageerd. Het BRPN is mede uit dergelijke ervaringen voortgekomen. Maar we hebben toch ook al een Business Process Management Forum. Had het niet meer voor de hand gelegen daar binnen een ‘Rules’-werkgroep op te zetten? Frits Bussemaker van het BPM-Forum is een van de initiatiefnemers voor de oprichting van het Business Rules Platform. De gedachte was vooral dat business rules en processen gewoon verschillende dingen zijn. En dat de aandacht voor de problematiek van het identificeren en managen van bedrijfsregels niet moet worden gezien als ‘een onderdeel van’ de BPM-benadering. Het feit dat je om BPM goed te doen je bedrijfsregels goed moet beheren, geeft eigenlijk al aan dat het twee verschillende zaken zijn, waarvoor ook verschillende expertise vereist is en een apart circuit van kennisuitwisseling wenselijk is. Gaat het alleen maar om uitwisseling tussen eindgebruikers of zijn er ook werkgroepen die bepaalde thema’s rond Business Rules uitdiepen? Binnen BRPN het is puur te doen om de uitwisseling tussen gebruikers onderling, maar ook met leveranciers en academici, en het geven van bekendheid aan de Business Rules Approach. We zullen ons dan ook wel bij andere congressen en evenementen manifesteren. Maar onderzoek en publicaties laten we aan anderen over. Zo is er binnen het Architectuur Forum Nederland ook een werkgroep Business Rules, waar de inhoudelijkheid veel meer centraal staat. Ze hebben daar een stuk of vijf vragen geformuleerd waar op ze antwoorden willen vinden. Het gaat daarbij om onderwerpen als: De organisatorische impact van de Business Rules Approach, gebruik van business rules binnen architectuurmodellering, business rules in service- en event- oriented architectures, standaarden voor business rules en het via rule engines executeerbaar maken van architecturen. Dat soort onderwerpen uitdiepen, kan prima binnen dat bestek en dat hoeven wij dus ook niet ook te doen. Bovendien zou kennisontwikkeling binnen het BRPN ook gemakkelijk leiden tot onduidelijkheid over de ‘petten’ van betrokken, waarvan er vooral in deze fase natuurlijk nog veel ook actief zijn als adviseur. Wie zijn de mensen achter het BRPN? Bij de oprichtingsvergadering waren behalve ik en Frits Bussemaker ook nog aanwezig Leo Hermans, Hans Kamphuis, Jan Veldsink en Frans Razoux Schultz. Samen vormen we het voorlopige bestuur van BRPN. We werken in het dagelijks leven voor bedrijven als Cibit, Getronics Everest, LibRT, Ness, O&I en Tibco. Maar iedereen heeft zitting op persoonlijke titel. Dat is een bewuste keuze. We willen er mee voorkomen dat het BRPN het speeltje wordt van een of meer leveranciers die er hun marketingambities in uitleven. We zijn overigens ook bezig om met een Raad van Advies Jan Treur van de VU, Jan Vantienen van de Universiteit van Leuven en Jan Dietz uit Delft hebben al toegezegd. De bedoeling is dat die adviesgroep ons inhoudelijk voeding geeft, onderwerpen aandraagt, ons helpt sprekers te vinden en aandachtspunten signaleert. Toch zie ik naast vertegenwoordigers uit de academische wereld hoofdzakelijk leveranciers in het bestuur zitten. Nou, ja, het is ook een tijdelijk bestuur. Je moet ergens beginnen en we werken er hard aan ook eindgebruikers te interesseren. Bijna altijd zie je dat de leveranciers het voortouw nemen. Maar, blijf je commitment tonen dan komt men uiteindelijk wel. Ik zoek nog een enthousiaste eindgebruiker en misschien ook iemand met een meer internationale achtergrond. Hoeveel eindgebruikers denk je uiteindelijk te het BRPN te kunnen engageren? In ben dik tevreden als we met de eerste bijeenkomst, die we op 21 juni organiseren, zo’n stuk of veertig eindgebruikers trekken. Misschien hebben we er bij de voor November geplande tweede bijeenkomst dan 60. Het moet, met het oog op de interactie en de openheid die we nastreven, ook niet te groot worden, vind ik. Is al bekend hoe de agenda er voor de 21 juni uitziet? Er komt iemand van KLM vertellen hoe men daar met business rules omgaat. Leo en ik zullen verslag doen van de Europese Business Rules-conferentie die de week daarvoor in Londen plaatsvindt. Bestaan er in het buitenland vergelijkbare initiatieven rond Business Rules? Nauwelijks. In België is er een groep die erg lijkt op wat wij willen. Daarmee werken we zoveel mogelijk samen. Maar verder zijn ze er eigenlijk niet. In Zwitserland wordt jaarlijks een landelijk congres rond Business Rules georganiseerd. Verder zie je in de Verenigde Staten jaarlijks zo’n groot congres, waar inderdaad ook heel veel eindgebruikers komen. Maar daar werkt dat soort dingen toch net even anders. Amerikanen hebben er weinig moeite mee om voor een congres van een dag in het vliegtuig te stappen, maar zie je iemand uit Madrid voor een eendaags congres naar Zürich reizen? Ik denk het niet. Ik denk ook dat we in Europa nog steeds met cultuur- en taalbarrières te maken hebben. Officieel zijn ze er niet, maar de verschillen zijn toch nog altijd een hobbel. Daarom geloof ik dat er voorlopig een mooie rol is weggelegd voor een lokaal Nederlands platform die zich op dit gebied bezig houdt. Wat heb je aan business rules? Een onderneming is zo goed als z’n software. En de software is zo goed als de bedrijfsregels die erin zijn verwerkt. Toch moeten de mensen die die software maken, onderhouden of configureren doorgaans een substantieel deel van de bedrijfsregels gissen. Traditioneel lag binnen ‘functionele analyse’ de nadruk op ‘data’ en ‘datamodellen’. Dat gaat over de vraag ‘welke gegevens verwerken we en welke andere gegevens zijn daarbij nodig?’ Naarmate het in kaart brengen van die dimensie beter lukte, verschoof de aandacht naar de vraag hoe die gegevensverwerking eigenlijk is gestructureerd. ‘Wat is het proces?’. Dat de overgang van de ene processtap naar een volgende vrijwel altijd aan regels is gebonden, blijft daarbij vaak nog een notitie in de kantlijn. Binnen de Business Rules Approach staan de bedrijfsregels centraal. Eigenlijk maken regels, al zijn ze in overgrote meerderheid impliciet, het wezen van een organisatie. De centrale gedachte is: ‘pas als de bedrijfsregels bekend zijn kun je ze rationeel beheren en optimaliseren’. Toepassing van de business rules approach maakt veranderingen in complexe situaties beter beheersbaar. Bedrijfsregels zijn er in soorten. Sommige definiëren productieprocessen of diensten. Andere regelen de omgang met aandeelhouders of werknemers. Weer andere implementeren wetten of voorschriften van overheden. Ze zitten in hoofden van medewerkers, in handboeken en e-mails, maar vooral en in toenemende mate in applicatiesoftware. Wie van personeelszaken kan nog een netto salaris van een werknemer berekenen? Niemand. De regels zijn zo ingewikkeld dat alleen de salaris-applicatie dat nog kan. En zo is het met steeds meer bedrijfsprocessen: de medewerkers volgen de software en als de software moet worden aanpast, weet eigenlijk niemand hoe het werkt, wat er precies moet veranderen, waar dan moet worden aangepast en wat daarvan de consequenties zijn. Analyse van regels in organisaties - onder meer door ‘reverse engineering’ van applicatiecodes - brengt in de praktijk vaak innerlijke tegenstrijdigheden aan het licht. Bijvoorbeeld tussen operations en strategie, maar ook tussen afdelingen en businessunits die samenwerken. Rationeel beheer van bedrijfsregels vergemakkelijkt (het kunnen aantonen van) compliance, vergroot de slagvaardigheid en de wendbaarheid van organisaties en kan bijdragen aan de alignment tussen zakelijke doelstellingen en IT.