Aanleg glasvezelnetten stagneert zonder overheid

Aanvankelijk liep het project voorspoedig. Het bedrijf Bredband Benelux had wel oren naar het verzorgen van de nieuwe infrastructuur in de wijk, maar moest zijn initiatieven staken vanwege financiële problemen bij het Zweedse moederbedrijf. “Sindsdien kregen wij diverse consultants over de vloer die voor ons wel een model wilden ontwikkelen”, zegt Robin Berg, vertegenwoordiger van de bewonersorganisatie Lombox. “Wij willen het echter zo simpel mogelijk houden.” Verschillende telecomaanbieders en consortia van bouwondernemingen maakten vervolgens voor Lombox een berekening voor het project. Maar daar werden de initiatiefnemers niet vrolijk van. “De voordeligste rekent zo’n 1000 euro eenmalige kosten voor de aansluiting en vervolgens een maandelijks bedrag van 75 euro. Een aantal zware gebruikers wil dat bedrag wel betalen maar de doorsnee internetter vergelijkt de kosten toch met die van kabel of ADSL.” De geïnteresseerden blijken bovendien nog eens verspreid door de hele wijk te wonen, wat de ontsluiting onaantrekkelijk maakt. Berg: “Voor een rendabele aanleg moet je in één keer alle huizen voorbereiden. Je kunt echter de paar ‘early adopters’ onmogelijk laten opdraaien voor die voorfinanciering. Je kunt evenmin de mensen die niets zien in glasvezel, een rekening presenteren voor veranderingen aan hun huis.” De lokale woningcorporatie Bo-Ex wil wel meedenken over aanleg, maar de kosten moeten substantieel omlaag voordat deelname voor Bo-Ex interessant wordt. Berg verzucht dat het niet lukt zonder financiële hulp van de gemeente. “Die steunt ons wel met woorden, maar wil niet investeren in lokale wijkinitiatieven. Ze redeneren dat als dit een succes wordt, ook andere stadswijken het voorbeeld willen volgen en daar is geen geld voor.” Kees Rovers probeert ook sinds vorig jaar de glasvezelaanleg in zijn woonplaats Nuenen van de grond te krijgen. De oud KPN-topman stuit met zijn bedrijfje RBG Consulting, waarin oud-prominenten van Philips en de Rabobank, op vergelijkbare problemen als in Lombok. Toch vindt hij het verkeerd om bij de gemeente aan te kloppen. “Het is niet waarschijnlijk en niet wenselijk dat de gemeente deelneemt. Straks komt er net als bij de tv-kabelnetten een rijke Amerikaan langs die de boel overneemt van de gemeente. Die kan vervolgens bepalen wat er over de glasvezel gaat.” Tot ergernis van Rovers vraagt iedere bank bij wie hij de plannen voorlegt of hij al een marktonderzoek heeft gedaan om de behoefte te peilen. “Dat heeft geen zin. Ik heb in 1989 Minitel in Nederland geïntroduceerd. Dat groeide uit tot videotekst en later tot Planet Internet. Als ik in 1989 langs de deur was gegaan met de vraag: ‘Wilt u Minitel’, had ik overal nul op rekest gekregen. Die reactie krijg je ook als je nu vraagt ‘Wilt u glas?’.” Volgens Rovers moet je eerst duidelijk maken wat een consument kan met glasvezel, bijvoorbeeld dat de telefoonverbinding, de televisiesignalen en het internetverkeer over een enkele kabel kan gaan tegen prijzen die vergelijkbaar zijn met de huidige. “Vervolgens laat je ook een reeks nieuwe mogelijkheden zien.” Sommige groepen zoals de ‘yuppen’, en medewerkers van de nabijgelegen universiteit Eindhoven zijn snel te enthousiasmeren vanwege de snelle internetverbinding, verwacht Rovers. “De grootste klus is het overtuigen van de groep 55-plus. Maar dat zijn juist de ‘leasure seekers’, mensen die veel TV kijken, amusement zoeken en interesse hebben voor wat educatie.” De glasvezel kan die groep van dienst zijn met lokale content. In het plan van Rovers speelt dan ook het verenigingsleven een belangrijke rol. De voetbalclub bijvoorbeeld ontsluit een videoarchief met al zijn wedstrijden via een lokale server. 80 Procent van het verkeer blijft in zijn ogen lokaal. “Iedere vereniging krijgt een gratis glasvezelaansluiting op voorwaarde dat zij op een actieve manier breedbandcontent aanleveren”, stelt Rovers zich voor. Maar de bevolking enthousiast maken kost veel geld. Ook Rovers wacht daarom nu op de overheid. Hij vestigt zijn hoop op het projectvoorstel dat RBG Consulting via de gemeente Nuenen indiende bij het ministerie van Economische Zaken (EZ). EZ kiest binnenkort een beperkte aantal projecten uit een veelheid aan voorstellen die werd ingediend voor een breedbandstimuleringsregeling. Een financiële instelling, een grote woningbeheerder en apparatuurleveranciers die een impasse willen doorbreken hebben Rovers toegezegd de glasvezelaanleg voor te financieren als hij kan aantonen dat binnen een periode van vijf jaar tweederde van de bevolking glasvezel in gebruik wil nemen. Die penetratiegraad klinkt hoog maar is niet onredelijk, denkt Rovers, als je bedenkt dat ook telefonie en televisie over hetzelfde medium worden geleverd. Zelfs een vooruitstrevende gemeente als Almere geeft aan dat de aanvraag van 1,5 miljoen euro die bij dezelfde EZ-regeling werd ingediend, broodnodig is voor de voortgang van het eerste glasvezelproject in de gemeente. Projectleider Gerard Jansen: “Voordat je mensen kan vragen of ze belangstelling hebt voor een glasvezelaansluiting moet je eerst goed laten zien wat je er mee kan.”