Gemeenten stroomlijnen taxatie met SOA

Voor de taxatie van onroerend goed kijken de taxateurs doorgaans naar de prijzen van vergelijkbare objecten in de buurt. Voor sommige gebouwen, bijvoorbeeld scholen, ziekenhuizen, agrarische bedrijven of winkels, is een vergelijking lastig te maken. In totaal gaat het om zo’n driehonderdduizend objecten. De taxateurs moesten tot nog toe op zoek naar de recentste rekenregels en kengetallen. Deze gegevens worden door het WOZ-datacentrum landelijk verzameld en schriftelijk aan de gemeenten ter beschikking gesteld.In het vervolg kunnen zij met hun eigen taxatieprogrammatuur de berekening uitvoeren, mits deze geschikt is voor webservices. De applicatie zoekt via XML-berichtenverkeer contact met TIOX, een centraal systeem waar de taxatieregels en kengetallen worden bijgehouden. De TIOX-engine stuurt de berekening gelijk terug naar de applicatie waar het verzoek vandaan kwam, waarna de taxateur het in zijn rapportage kan meenemen en kan archiveren. Het grote voordeel is dat wijzigingen in de rekenregels centraal worden bijgehouden en landelijk uniform toegepast zodra deze van kracht worden, stelt Arnold Kloeke van het Expertisecentrum Gemeentefinanciën van de VNG. De berekeningen worden ook gelijk door TIOX opgeslagen in een centrale database. Ofschoon gemeenten zelf verantwoordelijk blijven voor de archivering van hun taxaties, biedt deze database wel een goede basis voor de analyse waarop jaarlijks de taxatiewijzers worden geactualiseerd.Sinds 2007 hebben QDelft en Momentum Technologies gewerkt aan TIOX. Zij maakten daartoe gebruik van de uitgangspunten voor informatievoorziening bij de overheid die zijn vastgelegd in de Nederlandse Overheids Referentie Architectuur (NORA). Daarin is onder meer de koppeling van systemen van open standaarden voorgeschreven. Voor de gemeenten zijn deze regels verder uitgewerkt in de Gemeentelijke Model Architectuur (GEMMA). Zo maakt het berichtenverkeer gebruik van het Sectormodel WOZ (StUF) binnen de open standaard StUF 03.10.Voor het ophalen van de actuele kengetallen, zoals verkoopprijzen en bouwkosten, legt TIOX op zijn beurt contact met het WOZ-datacenter (WDC). De VNG houdt sinds 2004 in deze database alle marktinformatie bij. Voor het contact tussen TIOX en WDC is daarom een speciale stuurapplicatie ontwikkeld. Die stuurapplicatie kan ook worden gebruikt door de producten die in opdracht van de VNG jaarlijks indien nodig de verschillende taxatiewijzers actualiseren. TIOX is door de bouwers ook voorzien van een webinterface. Zo kunnen ook taxateurs die in hun eigen programmatuur de webservices niet kunnen aanroepen, toch gebruikmaken van de faciliteiten. Bovendien kan de taxateur via de webapplicatie verschillend taxaties binnen een categorie objecten raadplegen en kunnen de taxatieverslagen digitaal worden opgehaald. De taxaties zijn overigens niet publiek opvraagbaar vanwege de privacy- en concurrentiegevoelige informatie die daarin staat. Bij het ontwerp van de webapplicatie, de webservices en het verkeer met de TIOX-server is daarom veel aandacht besteed aan de beveiliging. Zoetermeer was een van de pilotgemeenten voor de TIOX-webservices. In 2008 zijn de eerste taxaties met dit systeem gedaan. Dit jaar doet de gemeente al haar taxaties met de nieuwe systematiek. Volgens Skitz Fijan, senior medewerker Belastingen bij de gemeente Zoetermeer en nauw betrokken bij de ontwikkeling van TIOX, is het voor sommige gemeenten lastig de nieuwe werkwijze te integreren in hun huidige systematiek. “Vaak zijn afwijkende taxatiemethoden toegepast en bijzondere afspraken gemaakt. Die moeten nu op een nieuwe leest worden geschoeid. Door de kwaliteitsverbetering blijkt of de WOZ-waarden juist zijn bepaald. Zo kan blijken dat bedrijven jarenlang te veel of te weinig hebben betaald.”Inmiddels zijn zo’n honderd gemeenten begonnen aan de implementatie van TIOX. Naar verwachting zijn binnen drie jaar alle ruim vierhonderd gemeenten aangesloten. Een grote slag in dat proces wordt gemaakt wanneer een aantal commerciële partijen zich aansluit op TIOX. Deze externe taxateurs verrichten de waardering van bijzondere objecten voor het grote aantal kleine gemeenten die maar een handvol van dergelijke objecten binnen haar grenzen heeft staan. Aan het gebruik van TIOX zijn geen kosten verbonden. Toch moeten gemeenten volgens Fijan wel rekening houden met invoeringskosten, zoals voor de aanpassing van hun taxatieapplicatie. “De verbeterde efficiency en hogere kwaliteit zullen de kosten rechtvaardigen”, meent Fijan.