SURF: Onderwijs moet met de billen bloot door ChatGPT

"Dat ChatGPT de technologie opeens heel toegankelijk maakt, zorgt ervoor dat de discussie nu pas goed op gang komt", zegt Bertine van Deyzen, projectmanager AI in Educatie bij SURF, de IT-ondersteunende organisatie voor het hoger onderwijs.

De problemen die de massale toeloop op ChatGPT geeft in de vorm van hulp bij het uitwerken van opdrachten en het maken van examens bij studenten, leidt er nog niet toe dat SURF werkt aan een pasklare oplossing. "De vraag moet uit het onderwijs zelf komen. We kijken samen met het hen goed naar de ontwikkelingen van zulke taalmodellen en onze reactie op deze ontwikkelingen. Daarbij kan SURF bovendien ook technische expertise leveren", zegt van Deyzen.

De vraag die haar collega Thomas van Osch - machinelearning-adviseur bij SURF - opwerpt, is of het zelfs wel verstandig zou zijn om al aan technische oplossingen te werken. "We zijn ons ervan bewust dat er al gewerkt wordt aan het verbeteren van detectie. Open AI - het bedrijf achter ChatGPT - werkt bijvoorbeeld zelf al aan technologie om te achterhalen of teksten automatisch gegenereerd zijn. Dan wordt gedacht aan het toevoegen van een watermerk, maar ook aan een AI-model voor plagiaatdetectie. Zij hebben aan de wieg gestaan van het GPT-taalmodel, dus daarom kiezen we ervoor om te zien of zij zelf in staat zijn zo'n detectie te leveren."

Daarom ziet SURF het nu vooral als taak om de kennis bij onderwijs te vergroten en het debat te organiseren tussen de aangesloten leden. Vorige week was er al een virtuele bijeenkomst van de Special Interest Group op dit gebied, die volgens Van Deyzen opvallend goed werd bezocht. Aan de Hogeschool van Amsterdam vindt volgende week ook zo'n discussiedag plaats, maar dan als fysieke bijeenkomst, waar al geen vrije plek meer beschikbaar is. Maar SURF gaat meer workshops organiseren over taalmodellen.

Grote impact op onderwijs

"Het is voornamelijk belangrijk om eventuele misvattingen weg te nemen en gewoon überhaupt informatie te geven over taalmodellen en in het bijzonder ChatGPT. Het heeft ontzettend veel impact op het onderwijs en als we eenmaal goed begrijpen wat het precies doet, kunnen we beter de consequenties inschatten", zegt Van Osch. "Je ziet dat er ook binnen universiteiten en binnen het hoger onderwijs in het algemeen toch grote verschillen zitten in kennis over dit soort technologie."

Een van de prangende vragen is wat er moet gaan veranderen aan het beoordelingssysteem. Nu nog zijn de meeste toetsvormen gebaseerd op schriftelijke beantwoording. Van Deyzen: "Mensen realiseren zich nu wat taalmodellen als ChatGPT kunnen en wat voor effecten dat op toetsen kan hebben."

Voordelen voor docenten

Overigens biedt het gebruik van taalmodellen ook veel voordelen voor docenten, benadrukt Van Deyzen. "Ik heb hier en daar wel opgevangen dat docenten ChatGPT gebruiken voor hun eigen lesplan. Je kunt er toetsvragen mee genereren of met ChatGPT je toetsvragen controleren."

Daarbij is het wel noodzakelijk dat degene die de taalmodellen gebruikt, voldoende inhoudelijk op de hoogte is, om er iets nuttigs uit te krijgen. Een beginneling kan niet onderscheiden of het klopt wat het taalmodel oplevert. "Maar het kan zeker ondersteunen als je die kennis wel hebt. Je kunt onderwijsmateriaal veel sneller beschikbaar hebben. Maar het kan ook helpen met bijvoorbeeld het geven van een paar voorbeelden voor de opzet van een strategisch communicatieplan. Daar hebben er best al wel een aantal op internet gestaan."

Onderwijs gaat veranderen

Een thema binnen de Special Interest Group (SIG) is ook om uit te zoeken wat het bestaan van de taalmodellen voor veranderingen in het onderwijs zelf kan brengen. Net als dat de rekenmachine niet meer is weg te denken uit de scholen, zo ligt het voor de hand dat ook taalmodellen een rol krijgen in de onderwijspraktijk. Wat betekent dat voor de vaardigheden die studenten zich moeten aanleren en welke worden minder belangrijk? Van Deyzen: "In de SIG zitten docenten en onderwijsdeskundigen die enthousiast zijn over deze technieken en bomvol ideeën zitten!"