Ad hoc verstrekte subsidie leidt tot versnipperd beleid

Als het om versnippering van het ICT-overheidsbeleid gaat, zijn de meeste ministeries zich inmiddels bewust van de geld- en energieverspilling wanneer een centraal beleid en overzicht van lopende projecten ontbreekt. De afgelopen jaren zijn dan ook de eerste initiatieven opgestart die daar een einde aan moeten maken. Op het gebied van e-government is medio 2001 het programmabureau ICTU opgericht, dat vijftien verschillende programma’s bij elkaar brengt die ‘bouwen aan een elektronische overheid’. Nieuwe projecten worden nu onder de vlag van ICTU gelanceerd. Een actueel voorbeeld leveren de provincies. In juni is de provinciale samenwerking op het gebied van ICT-beleid van start gegaan als nieuw ICTU Programma Elektronische Provincies, wat op provinciaal niveau een einde van een versnipperd beleid moet betekenen. Samenwerking levert veel voordelen op. Zo moet de zorgsector mijns inziens goed vooruit kunnen met het huidige ICT-budget, als de kennis en ervaringen die de afgelopen jaren bij diverse instellingen met succesvolle projecten zijn opgedaan, worden gedeeld. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport streeft dat na met de oprichting van het Nationaal ICT Instituut in de Zorg (Nictiz), eerder dit jaar. Het Nictiz noemt zich regisseur en initiator bij het formuleren en implementeren van de randvoorwaarden voor het gebruik van ICT in de zorgsector. Daarmee is er een eerste stap gezet in de richting van een centraal orgaan binnen de overheid die het ICT-beleid binnen een specifieke sector moet samenbrengen. Ook binnen het onderwijs is er behoefte aan een dergelijk orgaan. Enerzijds brengt de stichting ICT op School al de vragende partijen vanuit het onderwijs bij elkaar en anderzijds zorgt de stichting O&I voor een platform van de ICT-aanbieders. Nu dient de overheid een centraal platform te creëren dat ruimte biedt om deze partijen bij elkaar te brengen, ICT-projecten binnen het onderwijs coördineert en de partijen vooral van elkaar laat leren. Er zijn dus initiatieven vanuit de overheid die de versnippering tegengaan en die een centrale, gecoördineerde projectorganisatie nastreven. Maar we zijn er nog niet, want er worden nog steeds projecten gestart die tussen wal en schip vallen. Het is zaak om alert te blijven. Ministeries moeten stoppen met het toekennen van subsidies aan losse projecten die niet geregistreerd zijn bij een overkoepelend orgaan. Ook de trage besluitvorming binnen de overheid staat een effectieve budgetbesteding in de weg. Zoals prof.mr. Ad Geelhoed, eind jaren negentig secretaris-generaal van het ministerie van Algemene Zaken, al zei: “Wij permitteren het ons in Nederland om vier jaar te ouwehoeren over de voorbereiding van besluitvorming.” Deze situatie is nog niet veel verbeterd. Onlangs werd besluitvorming rond het vervolg van GigaPort uitgesteld tot het najaar van 2003 – onacceptabel als het om ICT gaat, waarbij de ontwikkelingen snel gaan. Op die manier wordt de regelgeving regelmatig ingehaald door de praktijk. Er is grote behoefte aan een centraal overzicht van wat, wanneer en door wie wordt besloten. Ook ministeries en departementen zijn hierbij gebaat. In de huidige situatie kan men bijvoorbeeld bij V&W aankloppen, als de subsidie-aanvraag bij Economische Zaken niet is gehonoreerd en vice versa. Een minister van ICT gaat wellicht iets te ver, maar er is wel degelijk behoefte aan overzicht en een centraal overheidsloket voor alle vragen op dit terrein. Zo kan men veel besparen en kan het budget besteed worden aan de projecten die daadwerkelijk iets toevoegen aan de succesvolle integratie van ICT in de Nederlandse samenleving.R: Wim Wim Bens Wim Bens is directeur van Media Plaza, ‘the e-business marketplace’ van Nederland. De missie van Media Plaza is het aanjagen van e-business door het stimuleren van bewustzijn en acceptatie èn het ondersteunen van ontwikkeling & invoering van e-business als onafhankelijke organisatie van en voor haar participanten.Bijdragen in de rubriek Opinie staan los van de redactionele opvattingen van AG. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen te redigeren en in te korten. Bijdragen voor de rubriek kunnen worden gestuurd aan: ag@wkths.nl onder vermelding van ‘opinie’.