Content management interopability standard sloopt muren

Sommige architecten streven hier nog altijd naar, maar realisten accepteren een zekere mate van chaos in het IT-landschap en zoeken naar praktische oplossingen. De praktijk leert namelijk dat er binnen organisaties verschillende omgevingen van verschillende leveranciers bestaan, en dat er dus altijd verschillende bronnen van content zijn, zogenaamde silo’s. Dat hoeft geen probleem te zijn, zolang er geen muren tussen die verschillende bronnen staan. Maar omdat de verschillende leveranciers allemaal hun eigen repositories hebben ontwikkeld, zijn deze muren er helaas wel. Voor gestructureerde data is dit probleem grotendeels verholpen dankzij de SQL-standaard. Veel bedrijven kiezen voor één leverancier voor hun databaseserver en de meeste bedrijfstoepassingen die van een databaseserver gebruikmaken, staan dit toe.Nu is er SQL voor ECM (Enterprise Content Management). De belangrijkste leveranciers van contentmanagementsoftware hebben een opmerkelijke stap gezet met de ontwikkeling van een open standaard voor het werken met content repositories. CMIS is een initiatief van EMC, IBM en Microsoft, en zal tevens worden opgepakt door Alfresco, OpenText, SAP en Oracle. Het initiatief moet leiden tot een open standaard voor het beheren en toegankelijk maken van content in repositories. Hiermee laten de leveranciers voor het eerst bewust ruimte voor een soort vreedzame coëxistentie binnen grote klantorganisaties. Ze accepteren dat een klant op verschillende plekken in de organisatie kan kiezen voor verschillende oplossingen van verschillende leveranciers. Ook ontkoppelt CMIS de content repository van de applicatie. Bedrijven kunnen dankzij de standaard applicaties ontwikkelen onafhankelijk van de onderliggende content repository. Dit zou nog weleens kunnen leiden tot veel nieuwe toepassingen. Het initiatief valt wat dat betreft inderdaad te vergelijken met de publicatie van de SQL-standaard in 1986. Ook dat heeft geleid tot veel nieuwe toepassingen.Door te voldoen aan CMIS kunnen leveranciers hun repositories (bronnen van content) openstellen voor benadering van buitenaf. CMIS definieert hiertoe eigenlijk een API (Application Programming Interface, een ontwikkellaag) op de content repository, waarmee deze repositories kunnen worden bevraagd. De standaard beschrijft functionaliteit rondom zoeken, het opvragen en wijzigen van metadata (rechten, versies et cetera) en content. Het is vanzelfsprekend ook mogelijk om nieuwe content toe te voegen of bestaande content op te vragen. De zoekfunctionaliteit kent een aantal specifieke eigenschappen die juist in de contentmanagementhoek van pas komen, zoals het zoeken binnen vooraf gedefinieerde documenttypen. Je kunt full-text en op basis van trefwoorden zoeken, maar ook binnen specifieke delen van de repository. Zoeken via de API geeft niet direct documenten terug, alleen een identifier. Op basis van deze identifier kan vervolgens het betreffende document worden opgevraagd.Op dit moment bevindt de standaard zich nog in ‘draft’ (versie 0.5), maar deze voorlopige versie gooit nu al hoge ogen op belangrijke aspecten als eenvoud en toepasbaarheid. Waarschijnlijk zijn deze succesbepalende factoren het resultaat van eerdere pogingen om te komen tot interoperabiliteit, zoals bijvoorbeeld de JCR (Java Content Repository)-standaard (JSR-170). Deze standaard kwam uit de SUN Java Community Process met als doel een standaardinterface te definiëren voor content repositories, maar JCR is nooit volledig omarmd door andere leveranciers. Er is wel een relatief succesvolle implementatie ontwikkeld binnen de Apache Software Foundation onder de naam Jackrabbit, Day Software heeft een JCR-interface voor Documentum ontwikkeld en Alfresco ondersteunt de standaard.De beperkte adoptie van JCR is deels het gevolg van de te beperkte functionaliteit. CMIS overkomt deze problemen met een heldere en complete definitie van een API, waarmee Enterprise Content Management-systemen benaderd kunnen worden. Een ander probleem van JCR is dat de standaard sterk Java-georiënteerd is. De CMIS-standaard is volledig gebaseerd op een SOA-architectuur. Content repositories kunnen met CMIS benaderd worden via webservices of via een REST-interface. Deze interfaces maken het mogelijk content repositories eenvoudig te integreren in andere applicaties, ongeacht de programmeertaal waarin ze geschreven zijn. Dankzij de REST-interface sluit CMIS ook goed aan op de Web 2.0-ontwikkelingen.Een ander voordeel van CMIS is dat de zoektaal gebaseerd is op SQL. Dit betekent dat de meeste databaseontwikkelaars snel met de standaard uit de voeten kunnen. JCR maakt voor het zoeken gebruik van XPath, een XML-standaard waarmee lang niet iedereen vertrouwd is. Bovendien past de CMIS-standaard ook andere breed gedragen standaarden toe, zoals het Atom-publishing-protocol (de opvolger van RSS) om zoekresultaten te presenteren of metadata terug te geven. Het zou overigens mooi zijn als er naast XML ook ondersteuning komt voor JSON; dan is de standaard helemaal goed toe te passen in Web 2.0-omgevingen. JSON is een veelgebruikt alternatief voor het uitwisselen van data tussen applicaties. De techniek wordt veel toegepast in zogenaamde RIA’s (Rich Internet Application).Het is nog onduidelijk in hoeverre de komst van de CMIS-standaard echt vergelijkbaar is met wat SQL gebracht heeft voor databaseservers. De ECM-leveranciers bieden allemaal complete bedrijfstoepassingen voor contentmanagement en collaboratie. Er is dan ook nog een lange weg te gaan voor we bijvoorbeeld de content repository van een Documentum-omgeving kunnen vervangen door de content repository van IBM. Daar komt bij dat het succes van een standaard sterk afhangt van het gebruik. Vrijwel alle operaties die je op een databaseserver uitvoert zijn gebaseerd op de SQL-syntax. Of dit met CMIS gaat lukken, is maar zeer de vraag. De leveranciers bieden nu allemaal eigen interfaces met vaak zeer specifieke mogelijkheden. Er zijn ingrijpende wijzigingen nodig om de communicatie tussen de toepassing en de content repository te vervangen door een standaard als CMIS.Toch zal CMIS een succesvolle standaard worden. Het stelt nieuwkomers in de markt voor contentmanagement in staat innovatieve toepassingen te ontwikkelen op basis van bestaande content repositories die CMIS ondersteunen. Ook stelt het bedrijven niet alleen in staat de muren tussen contentmanagementsystemen af te breken, maar ook tussen gestructureerde en ongestructureerde informatie. Denk bijvoorbeeld aan directe toegang tot personeelsdossiers vanuit het backofficesysteem. Een standaard als CMIS brengt een geïntegreerde aanpak dichterbij en hier is veel behoefte aan. Veel bedrijven hebben hun backoffice inmiddels aardig op orde, maar bijbehorende stukken terugvinden kan vaak niet zonder hulp van de afdeling Informatiebeheer.Kortom, CMIS is een opmerkelijk initiatief van de belangrijkste leveranciers die zelf de uitwisselbaarheid van content over systemen van henzelf en van hun concurrenten willen verbeteren. De focus van de standaard op de ontkoppeling van de content repository van de applicatie, uitwisseling, gecombineerd met de rijke functionaliteit en de eenvoud waarmee deze te realiseren is, maken CMIS een waardevolle aanvulling in het standaardenpallet, zeker in de markt voor Enterprise Content Management. Deze standaard zou nog weleens kunnen leiden tot een hele nieuwe generatie van contentgerelateerde toepassingen.Bas Peters (bas.peters@vlc.nl) is consultant bij VLC en gespecialiseerd in Enterprise Content Management.