Dwaaldetectie vermindert stress bij verzorging dementiepatiënten

Malcolm heeft intensieve verzorging nodig, en die krijgt hij ook: van zijn vrouw Barbara. Ze kan het aan, maar voor één ding is ze al die jaren doodsbang geweest: dat hij wegloopt. Want Malcolm doet wat veel dementerenden doen: op de gekste momenten gaat hij ‘aan de wandel’. Waarheen weet hij zelf niet. Zelf een ommetje maken? Uitgesloten, want buitenshuis is elk besef van plaats verdwenen. Vorig jaar werd bij de Pointons het HomeFree­dwaaldetectiesysteem geïnstalleerd. Sindsdien draagt Malcolm 24 uur per dag een speciaal horloge, de personal watcher. Die geeft de tijd aan, dat ook. Maar belangrijker is dat het horloge permanent een stil signaal doorseint naar kleine kastjes, de basisstations, die in huis aan de muur hangen. Wordt een signaal gemist, dan gaat meteen een alarm af en weet Barbara wat haar te doen staat. Het systeem neemt een zware last van haar schouders. Voorbij is de tijd dat ze haar man moest zíén om gerust te zijn. "Ik hoef niet meer bang te zijn dat hij wegloopt en dood in een sloot wordt gevonden. Dat hij door een apparaatje permanent in het oog wordt gehouden, neem ik graag voor lief. Mensen die dat inbreuk op de privacy noemen, hebben geen idee wat Alzheimer is. Mijn man is veilig en daar gaat het om." Veilige zone Tyco Integrated Systems in Woerden brengt hetzelfde systeem nu ook op de Nederlandse markt. Behalve voor thuisgebruik leent het zich ook voor verpleeg­, verzorgings­ en ziekenhuizen. Door de basisstations aan een centrale pc te koppelen, kunnen gebouwen en de directe omgeving van gebouwen, virtueel in veilige en onveilige zones worden ingedeeld. Dreigt een patiënt een veilige zone te verlaten, dan krijgt het zorgpersoneel via de centrale pc onmiddellijk een seintje. De dwaaldetectie kan met verpleegoproepsystemen, personenzoeksystemen (pagers), DECT­telefoons, mobieltjes en afdelings­pc’s worden verbonden. IJsbrand Kruithof, salesmanager zorgsector bij Tyco: "Elke personal watcher zendt een persoonlijke identificatiecode uit. Daardoor is altijd bekend om wie het gaat, van welk baken [basisstation, red.] de melding komt, wat de aard is van het alarm en welke verzorgers opgeroepen moeten worden." Omdat het HomeFree­dwaaldetectiesysteem draadloos is, kan het snel en zonder breekwerk worden geïnstalleerd en is de zone­indeling eenvoudig te wijzigen. Ook is het mogelijk de zone­indeling door een tijdklok te regelen, zodat de knutselruimte bijvoorbeeld overdag wel toegankelijk is, maar ’s avonds niet. Verder kan het systeem voor de automatische vergrendeling van deuren zorgen. Veiligheid Het systeem is betrouwbaar en van de nodige veiligheidsfuncties voorzien, zegt Kruithof. "De horlogeband is niet met één hand los te krijgen. Gaat hij onverhoopt toch open, dan wordt een signaal gegeven. Het horloge over de hand afschuiven kan ook niet: de lichaamstemperatuursensor in het horloge registreert dat en slaat onmiddellijk alarm. Een sensor die bewegingen registreert is nog in ontwikkeling." De voordelen van elektronische persoonsbewaking laten zich raden. Kruithof: "Het vergroot de vrijheid, zowel voor de patiënt als voor de verzorgers, al is dat natuurlijk een vrijheid binnen grenzen. Belangrijkste pluspunt is dat de verzorgenden worden ontlast: dat geeft rust en ze krijgen meer tijd om andere dingen te doen. In de zorgsector, waar moeilijk aan mensen te komen is en de werkdruk hoog is, weegt dat zwaar." Kruithof schoffelt de privacyaspecten van het systeem niet onder het tapijt. "Maar," zegt hij, "dit is geen camerasysteem, waarmee je kunt zien waar iemand mee bezig is. Je weet alleen dat iemand zich op een plaats bevindt waar men zichzelf of anderen niet in gevaar kan brengen. Bij het alternatief, mensen tijdelijk vastbinden of insluiten, speelt het aspect inbreuk op de privacy natuurlijk veel sterker." Knaller Kruithof heeft hooggespannen verwachtingen van het systeem. "Wij zien de gezondheidszorg tot 2035 als een groeimarkt. Tot die tijd neemt het aantal ouderen toe en de Alzheimervereniging verwacht dat het aantal dementiepatiënten zal stijgen van rond 200 duizend nu tot 300 duizend over tien jaar. Omdat de zorgsector daarop moet inspelen, denken we dat draadloze dwaaldetectie een redelijke knaller zal worden." Het HomeFree­dwaaldetectiesysteem is inmiddels geïnstalleerd in een woon­ en zorgvoorziening in Amersfoort. In de loop van april wordt het in gebruik genomen.