‘Extended enterprise’ wordt groeimarkt

Kan Andrew Filipowski voor een tweede keer in zijn leven een fortuin maken? Hij ziet zijn nieuwste bedrijf divine groeien als kool. De weg naar succes was niet gemakkelijk, want Filipowski richtte divine oorspronkelijk op als een internetincubator. De dotcomdip dwong hem tot een koerswijziging. Vandaar dat divine zich heeft gestort op wat Filipowski de ‘extended enterprise’ noemt. Zijn bedrijf, eigenlijk een soort virtuele onderneming die tijdelijke samenwerkingsverbanden aangaat met ondernemingen voor het realiseren van bepaalde producten en diensten, heeft in acht maanden tijd dertien bedrijven overgenomen, waaronder e-commercebedrijf OpenMarket, eShare en softwarebedrijf Sagemaker. Bovendien heeft divine belangen genomen in meer dan vijftig andere bedrijven. Kernactiviteiten van het ‘extended’ bedrijf zijn samenwerkingsverbanden, kennismanagement en -uitwisseling, web-contentmanagement en contentverspreidingssoftware, gecombineerd met ‘managed services-’ en ‘professional services’-pakketten voor softwareintegratie en -ontwikkeling. Klanten zijn onder meer Lufthansa, Lexus Europe, Financial Times, Siemens, the European Space Agency, IBM, Intel and Hong Kong Telecom. Het hoofdkantoor van divine staat in Chicago, Illinois. Daarnaast zijn er meer dan twintig kantoren in de Verenigde Staten en daarbuiten. De ruim 3300 werknemers werken verspreid over landen als Nederland, Duitsland, Italië, Zwitserland, Frankrijk, Groot-Brittannië, India, Israël, Japan, Korea en Latijns Amerika. Boekte divine in het eerste kwartaal van 2001 nog een omzet van 9,8 miljoen dollar; het afgelopen kwartaal liep de omzet op tot 146,3 miljoen dollar. Gespreksstof genoeg dus voor een interview met CEO Filipowski: Wat is het verhaal achter het succes van divine? Nadat ik Platinum had verkocht, was ik ervan overtuigd dat er een markt is voor de ‘extended enterprise’, zowel binnen als tussen bedrijven. Ik verwacht dat het een echte groeimarkt wordt de komende tien jaar. We brachten in kaart aan welke producten en diensten behoefte is. Beetje bij beetje, met veel gepuzzel, is divine ontstaan. De virtuele onderneming heeft bepaalde kenmerken die haaks staan op een traditionele onderneming, die vaak het succesvolst is als ze statisch blijft. Vandaar dat er een totaal nieuw plan van aanpak nodig was. Na ongeveer een jaar werd duidelijk dat door de verslechterde economische situatie en de dot-commalaise, het gemakkelijker zou zijn groei te realiseren door op overnamepad te gaan. Rekenen investeerders erop dat de ‘aanval van koopwoede’-benadering die je toepaste bij Platinum Technology ook zal werken bij divine? Ja. Het managementteam van divine heeft destijds verschillende investeerders benaderd, waaronder Hewlett-Packard, Compaq, Dell en Microsoft. De timing was vrij gunstig: wij waren in juli 2000 het laatste bedrijf dat een beursgang maakte. Wat ook heeft geholpen, is dat in deze periode velen de voordelen van deze technologie inzagen. En natuurlijk heeft het succes van Platinum meegespeeld in de investeringsbereidheid. Wat voor effect heeft één van de grootste economische dips in de ICT-sector op de strategie van divine? Nou, die heeft ook zeker gevolgen voor ons. Dat openbaarde zich vooral in onze fusie- en overnamestrategie die een belangrijkere rol opeiste voor het realiseren van groei. In totaal hebben er inmiddels dertig fusies en overnames plaatsgevonden en ik denk dat er geen einde aan komt in de nabije toekomst. Het lijkt erop dat ook in de ICT het tijdperk van natuurlijke groei is aangebroken. Zoals ik al eerder aangaf, koopt het bedrijf onderdelen op als het zichzelf niet snel genoeg in die richting kan ontwikkelen. Het is veel effectiever om delen van bedrijven over te nemen voor je virtuele onderneming en het is bovendien goedkoper. Onlangs kondigde de directie aan te moeten snijden in de loonkosten. Dit heeft gevolgen voor meer dan de helft van de medewerkers. Hoe zullen ze reageren op deze maatregel? De efficiencyslag die je met de fusie- en overnamestrategie maakt, heeft nu eenmaal personele gevolgen en soms leidt het zelfs tot ontslagrondes. Hoe gaat divine al die producten en diensten van die overgenomen bedrijven tot een geïntegreerde oplossing smeden? Wordt de uitdaging niet alleen maar groter door de meest recente overname: Northern Light? Dat is inmiddels voltooid. Dat proces neemt zo’n negentig tot 120 dagen in beslag. Elke fusie of overname is weer anders. Het integratieproces is zeker geen eitje. Om dat allemaal in goede banen te leiden is veel kennis en ervaring nodig. Het is een permanent leerproces. De koers van het aandeel divine werd op het moment van de beursgang, nu bijna twee jaar geleden, geschat op een waarde van 9 dollar. Momenteel is het aandeel nog geen dollar waard. Wanneer gaat het bedrijf winst maken? Naar verwachting in het vierde kwartaal van dit boekjaar. In totaal komt ongeveer eenderde van onze omzet van buiten de Verenigde Staten. We boeken daar enorme vooruitgang. Ik had het er laatst nog met de raad van bestuur over: na tweeëneenhalf jaar divine zijn we al verder dan destijds met Platinum wat betreft marktaandeel buiten de grenzen van de Verenigde Staten. Dat is een enorme meevaller. Nog belangrijker is, dat bepaalde dingen die bij Platinum destijds kostbare jaren kostten, nu bij divine in drie jaar bleken te kunnen. Volgend jaar hopen we winstgevend te zijn en een omzet te boeken van rond de 1 miljard dollar. Kan je iets meer vertellen over je toekomstplannen met divine? Belangrijker dan de winstgevendheid, vind ik het dat we marktleider worden op ons terrein. Zoiets als wat ze bij Siebel hebben geflikt: dat bedrijf is in korte tijd marktleider geworden op het gebied van customer relationship management (CRM). Platinum werd nooit gezien als de belangrijkste partij, het was slechts een van de grotere bedrijven in zijn markt. Bij divine is de potentie en de aspiratie om marktleider te worden wel aanwezig. Daar komt nog eens bij dat er momenteel weinig concurrenten bijkomen en dat de start-uphype in de ICT over is. Aan de andere kant zijn er grote spelers die staan te trappelen om ‘onze’ markt te betreden, zoals eGain and LoudCloud. Die twee bedrijven beraden zich momenteel op een gezamenlijke strategie om te kunnen domineren in de arena voor virtuele bedrijven.