ICT-industrie brengt arbeiders in lagelonenlanden weinig rijkdom
Ronduit slecht Volgens de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) is er heel veel mis met de arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden in veel van de landen waar de Nederlandse bedrijfsactiviteiten naartoe gaan. SOMO rondt momenteel onderzoeken af naar de arbeidsomstandigheden in tien fabrieken in de Filipijnen en China die als toeleveranciers werken voor de grote computermerken. De toeleveranciers van Acer en Fujitsu-Siemens staan in dit onderzoek centraal. "De definitieve uitkomsten publiceren we in april, maar het is al duidelijk dat de arbeidsomstandigheden in beide landen ronduit slecht zijn", stelt Irene Schipper, onderzoekster bij SOMO. In een fabriek op de Filipijnen die voor Acer produceert, wordt standaard 12 uur per dag gewerkt, terwijl de wetten in dat land bepalen dat 8 uur is toegestaan. Verder zijn de lonen te laag en is er geen vakbondsvrijheid." Vorig jaar verscheen al een alarmerend rapport van de Britse organisatie Cafod (Catholic Agency for Overseas Development) naar de deplorabele arbeidsomstandigheden in de ICT-industrie in onder meer China. De omstandigheden die Cafod aantrof verschillen weinig van die in de overbekende ‘sweatshops’ waar kleding wordt geproduceerd. Zo moeten Chinese arbeiders in fabrieken die beeldschermen en pc’s produceren minstens zes dagen per week gemiddeld 11 uur per dag werken. Daarbij worden ze blootgesteld aan onder meer zware metalen, gevaarlijke chemische stoffen en rook van soldeer. Wie daarvoor het wettelijk minimumloon van 54 dollar krijgt, mag in zijn handen knijpen. Meestal moeten deze arbeiders het doen met 37 dollar. Hoewel ze het salaris met overwerk - vijftien tot zestien uur per dag zeven dagen in de week - wel weer kunnen vermeerderen tot die 54 dollar. Wie protesteert is zijn baan kwijt. Wie zwanger wordt trouwens ook. Vakbonden zijn uit den boze. Gedragscode Het schokkende rapport bracht drie grote pc-fabrikanten, Dell, IBM en HP, ertoe een gedragscode op te stellen voor zijn toeleveranciers. Ook enkele producenten, zoals Flextronics en Jabil, hebben de code ondertekend. Cisco Systems, HP, Intel en Microsoft richtten vervolgens de Supply Chain Working Group op, die de invoering van de gedragscode moet bevorderen. Maar volgens Schipper is die code niet toereikend. "In de code wordt gesteld dat de pc-fabrikanten hun directe leveranciers vragen de code te ondertekenen. En dan verwachten ze dat die leveranciers hun toeleveranciers de code ook laten ondertekeken. Dat werkt natuurlijk niet." Schipper vindt dat de ICT-industrie zich gewoon aan de regels van de ILO (International Labour Organisation) moet houden Carla Kiburg, bestuurder van FNV Bondgenoten en actief in het internationale vakbondsverband UNI, pleit voor een controleerbare ‘ketenaansprakelijkheid’. "Er is vanuit Nederland nauwelijks aandacht voor de arbeidsomstandigheden ter plaatse, omdat het vooral een aangelegenheid van de werkgevers is. Die willen lekker goedkoop elders produceren. Werkgevers zouden verplicht moeten worden zorg te dragen voor nette arbeidsomstandigheden." Schipper koestert weinig hoop op snelle verbetering: "De vrees bestaat dat de industrie door snel een code uit te brengen goede sier maakt, maar dat het daarna stil blijft liggen." Mag de prijs van een pc omhoog om de arbeidsomstandigheden van de makers ervan te verbeteren? Reageer op www.automatiseringgids.nl.