ICT-visie ontbreekt in verkiezingsprogramma’s
De vier vonden elkaar als het ging om extra inspanningen in bijvoorbeeld onderwijs, infrastructuur en de dienstverlening door de overheid en de het stroomlijnen van de organisatie die dat mogelijk moet maken. In het veld weten ze duidelijk wat er moet gebeuren. De afgelopen week stuurde het kabinet een viertal notities, ‘bouwstenen’, naar de Tweede Kamer waarin wordt aangegeven welke ICT-inspanningen tijdens een volgende regeerperiode op gebied van onderwijs, infrastructuur, innovatie en overheidsdienstverlening dienen te worden geleverd om van Nederland een ICT-koploper te maken. Daaruit bleek dat het kabinet misschien niet zo heel veel voor elkaar heeft gekregen de afgelopen vier jaar, maar dat het in Den Haag in ieder geval duidelijk is wat er allemaal te doen staat. Inmiddels liggen de verkiezingsprogramma’s van de drie regeringspartijen op tafel en het lijkt erop dat ze op de partijbureaus niét precies weten wat er allemaal moet gebeuren als het gaat om de omschakeling naar een kennissamenleving. Bij de VVD is informatietechnologie blijkbaar helemaal geen issue. De partij, die notabene in de ministers Hermans en Jorritsma twee bewindslieden heeft in wier beleid ICT een belangrijke rol speelt, komt niet verder dan enkele bijzinnen in een programma van 59 pagina’s. Wachten De liberale tekstschrijvers melden dat ‘de Nederlandse samenleving een ICT-revolutie staat te wachten die in de komende kabinetsperiode dringend om belangrijke liberale initiatieven vraagt’ en vervolgens wachten ze daar zelf ook maar op. De begrippen ICT en internet komen nog drie, vier keer voorbij in het verkiezingsprogramma, maar een coherente visie ontbreekt. De vier prominenten in de AG- bijlage wezen op de rol die ICT kan spelen bij de aanpak van het verkeersinfarct: zorg voor een goede breedband-infrastructuur zodat telewerken een reële optie wordt. De VVD wil wegen aanleggen en ICTinzetten voor ‘verkeers- management’. Het beroepsonderwijs kan een extra financiële impuls krijgen om ‘ICT-toepassingen te verbeteren’. Hoe het verder moet met de andere scholen wordt niet vermeld. In de bouwsteen ICT en onderwijs meldt het kabinet berouwvol dat hèt knelpunt is het ontbreken van didactische inpassing van computers en internet. De partij van onderwijsminister Hermans maakt er geen woord aan vuil. Geen visie D66 trekt meer papier uit voor ICT in het verkiezingsprogramma, en dan met name voor de elektronische overheid. Dat is niet verwonderlijk omdat D66-minister Van Boxtel verantwoordelijk is in het kabinet voor de digitalisering van de dienstverlening. Toch spreekt er geen visie op de elektronische overheid uit het verkiezingsprogramma. De auteurs tippen slechts losse, populaire thema’s aan als ‘elektronisch stemmen’, ‘de digitale kluis’ en het inzetten van ICT bij politietaken. En dat terwijl de bouwsteen ‘elektronische overheid’ onder verantwoording van Van Boxtel een uitgewerkte blauwdruk bevat over de transformatie van de overheid naar een digitale dienstverlener. Even willekeurig zijn de punten over snel internet (de overheid moet het voortouw nemen bij de aanleg van breedband-internet naar elke woning, waarbij gesproken wordt over de aanleg van kabelnetwerken in plaats van glasvezel), de communicatie tussen overheid en bedrijven (die in 2006 helemaal elektronisch moet zijn), en de ICT-investeringen van bedrijven (die gesubsidieerd moeten worden door verlaging van de vennootschapsbelasting). De PvdA pakt flink uit en gebruikt negen pagina’s om geheel in marxistische traditie de ideale maatschappij na de (ICT-)revolutie te schetsen. Iedereen heeft toegang tot hoogwaardige ICT-toepassingen zodat de patiënt met zijn huisarts kan chatten en ouderen van elkaar leren tijdens de computerlessen. Internet versterkt de sociale samenhang. Op elke schoolbank staat in 2006 een pc. Anders dan de coalitiegenoten probeert de PvdA aan te geven hoe die idealen bereikt moeten worden. Met gemeenschapsgeld moeten educatieve programma’s worden ontwikkeld, de overheid moet middels belastingmaatregelen en wetgeving zorgen dat er nationale netwerken komen voor bijvoorbeeld de gezondheidszorg. Het voorbereiden van glasvezelaansluitingen bij nieuwbouw projecten moet in het Bouwbesluit worden opgenomen. Maar over het tekort aan goed opgeleide informatici en het feit dat informatica nog steeds geen volwaardig vak is op de middelbare scholen, waar ‘het veld’ zich over opwindt, geen woord. Dat de kennisinfrastructuur achterop loopt zoals het kabinet signaleerde, wordt niet genoeg onderkend. De partijen hadden hun licht moeten opsteken in het veld en bij hun eigen ministers. Partijleider Dijkstal presenteert het verkiezingsprogramma van de VVD, dat een ICT-revolutie voorspelt, maar waarin ICT slechts in enkele bijzinnen is terug te vinden. foto: anp